برگزاری اولین کارگاه کشوری آموزش مبانی تفسیر آزمون تشخیصی Bayley III
معاونت بهداشت دانشگاه با همکاری دفتر مدیریت سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت متبوع، اولین کارگاه کشوری تفسیر تست Bayley III را برای ۳۱ پزشک معین دانشگاه های علوم پزشکی در تاریخ های سوم و چهارم شهریور ماه در هتل المپیک برگزار کرد.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه؛ در اولین کارگاه کشوری که به منظور تشخیص و انجام مداخلات موثر در اختلالات تکاملی کودکان زیر پنج سال برگزار شد؛ ۳۱ پزشک معین شامل: متخصص کودکان – فوق تخصص اعصاب کودکان – فوق تخصص و متخصص روانپزشکی کودکان و پزشکان عمومی از دانشگاه های علوم پزشکی کشور حضور داشتند که سه نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی (دکتر محسن شتی – دکتر فرین سلیمانی و دکتر نادیا آذری)، به عنوان مدرسین این کارگاه، در خصوص آزمونهای غربالگری و تشخیصی تکامل کودکان – ساختار و محتوای آزمون تشخیصی Bayley III و همچنین شاخص های خطرتکاملی و نشانه های خطر در اختلالات تکاملی، مطالبی جامع و مفید را ارائه دادند.
دکتر سید حامد برکاتی؛ مدیر کل دفتر سلامت سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت متبوع در مصاحبه با روابط عمومی معاونت بهداشت گفت: برنامه سلامت کودکان همراه با با برنامه سلامت مادران جزء قدیمی ترین برنامه هاست که از سال ۱۳۳۴ در حوزه ی وزارت بهداری سابق و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی فعلی در حال اجراست. با برنامه ریزی ها و تلاشهای انجام شده از همان ابتدای انفلاب اسلامی تاکنون، توانستیم مرگ کودکان زیر پنج سال را مدیریت کرده و از مرگ نزدیک به ۲۵۰ به ازای هر هزار تولد زنده در دهه ۳۰، به عدد ۱۵ به ازای هر هزار تولد زنده برسیم که یک عدد بین المللی است و در منطقه عدد قابل توجهی است؛ ولی بهترین نیستیم و باید تلاش بیشتری کنیم. همچنین در کاهش درصد مرگ کودکان به ازای سال، یکی از بهترین کشورهای دنیا هستیم. یعنی سالانه حدود ۵/۵ درصد کاهش مرگ کودک داریم.
توصیه who به همه ی کشورها در حوزه ی سلامت کودکان، مدیریت مرگ و بعد رشد و برنامه تکامل کودکان هست. تا کودکی که زنده میماند و خوب رشد کرده از بهره خدادادی برای متکامل شدن و ایفای نقش موثر در توسعه خودش و جامعه و کشور استفاده لازم را داشته باشد.
وی با تاکید بر برنامه ریزی ها و فعالیت های انجام شده در حوزه ی مشکل رشد کودکان ادامه داد: از حدود دو دهه قبل، با توجه به مدیریت خوب مرگ کودکان؛ مشکل و چالش اصلی ما، مشکل رشد کودکان است. البته این چالش کماکان باقی هست. همچنین چالش سوءتغذیه، کم وزنی، کوتاه قدی و لاغری. با برنامه های اجرا شده، در حال حاضر به لحاظ شاخصهای رشدی کودکان بهترین کشور منطقه هستیم. و زیر ۴% کم وزنی کودکان رو داریم در حالی که، در شروع اجرای برنامه این شاخص بالای ۲۰% بود و البته یک چالش اصلی دیگر طیف دیگر سوءتغذیه است که اضافه وزن و چاقی می باشد.
دکتر برکاتی با مد منظر قرار دادن اهیمت برنامه های اجرایی در حوزه ی تکامل کودکان تصریح کرد: رابطه ی مستقیمی بین فقر و اختلال تکاملی وجود داشته و این دو مولفه بر یکدیگر تاثیرات قابل توجهی دارند. کودکی که تکامل جسمی(هماهنگی حرکات دست، چهار دست و پا رفتن، ایستادن، راه رفتن و دویدن و ...) و تکامل کلامی و تکامل شناختی اختلال داشته باشد تعامل کمتری با اجتماع خواهد داشت و طبیعتاً فرصتهای کمتری برای او ایجاد خواهد شد و شغل پایین تری در اجتماع خواهد داشت و نهایتاً درآمد کمتر و به سمت فقر میرود. همچنین فقر فرصتها را به خصوص در کودکان کمتر میکند. تکامل کودکان ۵۰% حاصل ژنتیک هست و ۵۰% مابقی حاصل تعامل کودک با محیط هست اگر محیط غنی نباشد و در خانواده و کودک نمیتواند تجربه کند.
با برنامه ریزی ده ساله در حوزه ی تکامل کودکا،ن برنامه جامع تکامل کودکان طراحی شد که شامل پنج فاز هست.
۱. ارتقای تکامل
۲. غربالگری
۳. تشخیص
۴. مدیریت اختلال تکامل
۵. توانبخشی
مدیر کل دفتر سلامت سلامت سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت متبوع، ضمن برشمردن حیطه های فعالیت هر فاز برنامه جامع تکامل کودکان، در خصوص برگزاری این کارگاه کشوری اظهار داشت: در مرحله تشخیص و مدیریت اختلال تکامل و با تصویب کمیته کشوری، نیاز به پزشک معین هست. تا بتوان کامل تر اختلالات کودک را پیگیری کرد و به ثمر رساند. تا بتوانیم علاوه بر تشخیص زودهنگام، مداخله زودهنگام هم داشت و خدمات کاردرمانی و گفتار درمانی را انجام داد که کمک خیرین حوزه ی سلامت در این مورد بسیار راهگشاست. در واقع تربیت پزشکان معین میتواند ما را در اجرای دقیق برنامه ها بسیار یاری دهد. در مرحله تشخیص نیاز به یک ابزار استاندارد داریم که ابزار غربالگری Bayley III هست. که در ۱۰ شهرستان دانشگاه های کشور تبدیل به نرم ایرانی شد و علاوه بر تشخیص می تواند پروسه پیشرفت یا پسرفت یک کودک را در زمینه اختلال تکاملی به ما بگوید و در واقع شدت پیشرفت و یا پسرفت را بر اساس مداخلاتی که توسط تیم درمانی انجام می شود را به ما می گوید.
این ابزار حیطه های مختلفی را می سنجد و حسن بسیار بزرگ آن این است که از یک ماه تا ۴۲ ماهگی قابل استفاده است. ابزارهای قبلی معمولاً از سه ماهگی قابل استفاده بود. با توجه به افزایش یک درصدی زایمان زودرس و تولد کودکان نارس که ریسک اختلال تکاملی کودکان نارس بالاست، این ابزار برای انجام مداخلات موثر بسیار حائز اهمیت است و کمک کننده بوده هم در تشخیص و هم پیگیری در انجام مداخلات.
ایشان ادامه داد: پزشک معین؛ منشایی برای تشخیص درست و مدیریت و هدایت خانواده ها و همچنین تعامل با دانشگاه های علوم پزشکی و در واقع در فاز مدیریت اختلال تکامل فعالیت دارند.
گفتنی است دوره ی دوم این کارگاه برای سایر پزشکان معین برنامه تکامل دانشگاه های علوم پزشکی کشور در تاریخ های ۲۴ و ۲۵ شهریور سال جاری برگزار خواهد شد.