۲۱ مرداد، روزی است تاریخی که برای نخستین بار، پنج کشور حاشیه‌ی دریای خزر برای همکاری‌های محیط زیستی در رابطه با دریای خزر با هم میثاق بستند. این کشورها در سال ۱۳۸۲، کنوانسیون منطقه ای حفاظت از محیط زیست دریای خزر موسوم به کنوانسیون تهران را امضاء کردند و تاریخ ۲۱ مردادماه ۱۳۸۵ روز دریای خزر نامیده شد.

به منظور پاسداشت این روز مهم، نشست تخصصی روز ملی دریای خزر با محور اثرات تغییر اقلیم با حضور استاتید صاحب‌نظر از دانشگاه گیلان و پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی، دانشگاه علوم‌کشاورزی و منابع طبیعی ساری و گنبد، سازمان بنادر و دریانوردی، ادارات کل محیط زیست، بنادر و دریانوردی استان گیلان، هواشناسی، منابع طبیعی، سازمان جهاد کشاورزی و شرکت آب‌ منطقه‌ای استان گیلان در دانشگاه گیلان برگزار شد. در این جلسه به موضوعات مهمی نظیر اهمیت دریای خزر و رودخانه‌های منتهی به آن به عنوان زیستگاه گونه‌های آبزی منحصر به فرد نظیر ماهیان استخوانی به‌ویژه ماهیان خاویاری، تاثیر دریای خزر بر اقلیم پیرامون آن، نوسانات دریای خزر، راه‌کارهای سازگاری با محیط زیست و مدیریت منابع آب در حوضه آبریز آن، کشتیرانی پاک و اقدامات مقابله با آلودگی‌های نفتی و کاهش آلودگی‌های خشکی محور که از طریق خشکی به دریا وارد می‌شود بحث و تبادل نظر شد.

در انتهای جلسه بسته سیاست‌گذاری پیشنهادی به شرح زیر قرائت شد:

– با عنایت به اینکه فعالیت‌های محوری روز جهانی دریاها و اقیانوس‌ها برای سال ۲۰۱۸ از سوی سازمان ملل جلوگیری از آلودگی ناشی از پلاستیک‌ها و یافتن راه‌حل‌هایی برای داشتن دریاهای سالم عنوان شده است، پیشنهاد می‌گردد یکی از شهرهای ساحلی استان گیلان به عنوان شهر الگویی بدون پلاستک معرفی شده و سیاست‌های تشویقی و بازدارنده برای عدم استفاده از پلاستک در این مناطق اعمال گردد.

-باتوجه به ضرورت بسیار زیاد حفاظت از مناطق دریایی، پیشنهاد می‌شود مناطقی از سواحل دریای خزر به عنوان پارک‌های دریایی یا مناطق حفاظت‌شده ملی معرفی گردد. در این راستا سواحل گیسوم استان گیلان به عنوان محل تلاقی جنگل کوهستانی، جلگه‌ای، ساحل و دریا جهت معرفی به عنوان منطقه حفاظت‌شده ساحلی-دریایی پیشنهاد شده تا تدابیر لازم به منظور یکپارچگی زیست بوم منطقه با ساخت پل یا تونل طبیعت اتخاذ گردد.

– انجام مطالعه، پایش و مدل‌سازی پدیده‌های مختلف حاکم بر دریای خزر نیازمند فعالیت‌های گسترده علمی-پژوهشی از سوی دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی بوده و نیازمند حمایت ارگان‌های مختلف دریایی کشور است. در این راستا پیشنهاد می‌شود دبیرخانه اتحادیه دانشگاه‌های و مراکز پژوهشی ساحلی و دریایی و کمیته ملی اقیانوس‌شناسی با بهره‌گیری از ظرفیت موجود در دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی ساحلی استان‌های شمالی کشور نسبت به برنامه‌ریزی برای انجام فعالیت‌های مطالعاتی در حوزه دریای خزر متناسب با اولویت‌های پژوهشی کشور اقدام نماید.

-به منظور جلب توجه آحاد مردم و مسئولان به اهمیت بهره‌برداری پایدار و حفاظت از محیط زیست دریای خزر پیشنهاد می‌شود هر سال مراسم گرامی‌داشت این روز با همکاری کمیته ملی اقیانوس‌شناسی در یکی از دانشگاه‌ها یا مراکز پژوهشی شمال کشور و با حضور دستگاه‌های اجرایی مرتبط انجام پذیرد.