روز خبرنگار بر تمامی فعالین حوزه خبر، گرامی باد
در هفدهم مرداد ماه سال ۱۳۷۷، محمود صارمی خبرنگار خبرگزاریِ جمهوری اسلامی، به همراه هشت نفر از اعضای کنسولگری ایران در مزار شریف افغانستان به دست گروهک تروریستی طالبان به شهادت رسید
.به همین مناسبت، شورای فرهنگ عمومی، هفدهم مرداد ماه هر سال را به عنوان
«روز خبرنگار» نامگذاری کرد
.حرفه خبرنگارى
خبرنگار کسى است که با اتکاء به ذوق و استعداد شخصی، پس از گذرانیدن دوره آموزش تخصصى و همچنین با توجه به مسئولیت اجتماعى که این حرفه بر عهده او مىگذارد، وظیف کسب، تهیه، جمعآورى و تنظیم 'اخبار' و انتقال آنها را از طریق وسایل ارتباط جمعى
(مطبوعات، رادیو، تلویزیون و خبرگزاری) به مخاطبان بر عهده دارد
.پیش از آنکه فردى حرفه روزنامهنگارى را انتخاب کند، لازم است ویژگىهاى حرفه خبرنگارى و روزنامهنگارى را بشناسد تا از روى آگاهى به آن روى آورد. در سال ۱۹۷۸ از سوى سازمان یونسکو (سازمان آموزشی، علمى و فرهنگى ملل متحد)، اعلامیهاى راجع به نقش رسانههاى جمعى در تقویت صلح جهانى و تفاهم بینالمللى به تصویب رسید. در این اعلامیه ، لزوم تربیت اخلاقى و اجتماعى روزنامهنگاران ارائه شد
.در این مجموعه، آزادى مبادله اخبار و اطلاعات، یک حق اساسى تلقى شده و دستورالعملهاى اخلاقى براى کلیه کسانى که در جمعآورى و کسب و نشر و تفسیر اخبار و اطلاعات شرکت دارند، وضع شده است. در این اعلامیه، ضمن تاکید بر منشور جهانى ۱۹۴۸ سازمان ملل متحد، تصریح شده است که براساس این قوانین، خبرنگاران مطبوعات باید منتهاى درجه، کوشش کنند تا اخبار و اطلاعاتى که در اختیار عموم مىگذارند صحیح، دقیق و معتبر باشد. خبرنگاران و سردبیران باید در صحت اخبارى که بهدست مىآورند تحقیق و تعمق کنند. خبرنگاران نباید حقیقتى را تعمداً تحریف یا مخدوش کنند و همچنین هیچ نوع مطلبى را نباید از نظر مردم مکتوم نگه دارند
.اصول اخلاقى حرفه روزنامهنگارى مقرر مىدارد که روزنامهنگاران در هر مرحله و مقامى که باشند باید به خیر و مصلحت جامعه ایمان کامل داشته باشند. کوشش براى تامین منافع شخصى و کوشش براى پیش بردن مقاصد خصوصى که با مصلحت جامعه سازگار نباشد، خلاف اصول و آئین اخلاقى روزنامهنگارى است. تخطئه مردم و تهمت و افتراء به اشخاص از جمله جرائم بزرگ حرفه روزنامهنگارى است. براساس قطعنامههاى سازمان ملل متحد، سرقت ادبى و انتساب اخبار و عقاید و تالیفات دیگران بهخود نیز جرم مطبوعاتى محسوب مىشود. حسن نیت به جامعه اساس و پایه روزنامهنگارى مطلوب است
.ویژگی های خبر
حرفه خبرنگاری، باخبر سر و کار دارد و آن را به شیوه های گوناگون به مخاطبان خود می رساند. این خبر، باید ویژگی هایی داشته باشد تا مورد توجه بینندگان، شنوندگان و خوانندگان قرار گیرد. خبر خوب، خبری است که درست، روشن و جامع باشد. اگر خبر درست نباشد، مردم اندک اندک به خبررسان شک می کنند و منبع خبری خود را تغییر می دهند. در قرآن کریم هم می خوانیم: «اگر فاسقی برایتان خبری آورد، بدون تحقیق حرفش را نپذیرید». نیز خبر باید با صراحت و روشنی، و به دور از ابهام و کنایه به دست مخاطب برسد. هم چنین خبری کامل است که به پرسش هایی که برای مخاطبانِ خبر به وجود می آید، پاسخ بدهد
.ویژگی های خبرنگار
به طور کلی خبرنگار در محل وقوع رویدادها، چشم و گوش رسانه و چشم و گوش مردم است. او باید با استفاده از ویژگی های خدادادی و نیز خصوصیاتی که در دوره های آموزشی دیده، به کشف حقیقت ها بپردازد و آن را در کمترین زمان به مخاطبان خود برساند. خبرنگار خوب، خبرنگاری است دارای این ویژگیها باشد
:-۱ ذوق و استعداد
یکی از مهم ترین ویژگی های خبرنگار، داشتن عشق و علاقه و قریحه خبرنگاری است
.بر این اساس، کسی باید وارد عرصه جذّاب و در عین حال پر مخاطره خبرنگاری شود که ضمن داشتن این استعداد ذاتی، از هنر واژه گزینی، شمّ خبری، حوصله زیاد و نگاه موشکافانه و دقیق نیز برخوردار باشد و با پرهیز از احساسات، بکوشد رویدادها را همان طور که اتفاق افتاده منتشر کند، نه آن طور که خود می خواسته اتفاق بیفتد
.-۲ سرعت
سرعت در تصمیم گیری و انتقال سریع خبر، از ویژگی های اساسی خبرنگاری است
.حساسیت کار اطلاع رسانی، نیاز مخاطبان به دانستن سریع و به موقع خبرها برای اتخاذ تصمیم درست و نیز افزایش رسانه ها و رقابت میان آن ها، بر ضرورت
«سرعت» در کار خبررسانی افزوده است. کمترین تعلل در انعکاس سریع رویدادها، به کاهش اعتبار رسانه و در ادامه، مرگ رسانه و بی خاصیت شدن آن می انجامد
.البته باید توجه داشت که هیچ گاه نباید سرعت انتشار را جانشین صحت و درستی خبر کرد؛ زیرا دروغ پراکنی، در نهایت به ضرر کمپانی خبری خواهد بود و اعتماد مخاطبان را به رسانه کاهش خواهد داد
.-۳
حق طلبیپیامبر خدا صلی الله علیه و آله در حدیثی فرموده است: «حق را بگو و در راه خدا از ملامت هیچ ملامت گری نهراس». ویژگی حق محوری، حق طلبی و حق گویی، از مهم ترین ویژگی های یک خبرنگار موفق و خداترس است. در مقابل، سخن چینی، بدگویی و به جان هم انداختن مردمان، از ویژگی های نکوهیده ای است که هر انسان عاقلی از آن ها بیزاری می جوید. پس چه نیکوست که صاحبان بنگاه های خبری و نیز خود خبرنگاران، همواره به دنبال واقعیت باشند و از جنجال آفرینی و بد کردن مردم با هم بپرهیزند
.اهمیت قلم به حدی است که خدای متعال سورهای را به نام قلم نامیده و در آیه اول این سوره شریفه به آن سوگند یاد کرده و میفرماید: «ن وَالْقَلَمِ وَمَا یَسْطُرُونَ؛ نون سوگند به قلم و آنچه مینویسند».
قلم از گذشتههای دور ابزاری برای انتقال مفاهیم و اطلاعات و حتی احساسات نوع بشر بوده و سنگنوشتههایی که حتی از دوران قبل از تاریخ نیز وجود دارد، بیانگر این مطلب است.
امروزه خبرنگاران پیشتازان عرصه استفاده از قلم هستند و باید به جایگاه و اهمیت عرصه خبر و اطلاعرسانی آگاه بوده و آن را فرصتی برای افزایش آگاهی و بصیرت دینی قرار دهند.
سوره نباء در قرآن کریم نیز بیانی از فراز اهمیت خبر در زندگی نوع بشر است و در دو آیه ابتدایی این سوره مبارکه میخوانیم: «عَمَّ یَتَسَاءَلُونَ؛ عَنِ النَّبَاِ الْعَظِیمِ». «درباره چه چیز از یکدیگر مى پرسند؛ از آن خبر بزرگ».
در همین راستا خبرنگاران مومن و متعهد باید با آگاهی از رسالت سنگنی که بر دوش دارند و پایبندی به اصول دینی قدم در این راه بگذارند تا دچار شایعهپراکنی نشوند.
اهمیت نشر اخبار موثق و پرهیز از شایعات نیز از نگاه حکیمانه قرآن کریم مغفول نمانده و خدای متعال در آیه ۶ از سوره مبارکه حجرات فرموده است: «یَا اَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اِنْ جَاءَکُمْ فَاسِقٌ بِنَبَاٍ فَتَبَیَّنُوا اَنْ تُصِیبُوا قَوْمًا بِجَهَالَهٍ فَتُصْبِحُوا عَلَى مَا فَعَلْتُمْ نَادِمِینَ؛ اى کسانى که ایمان آورده اید اگر فاسقى برایتان خبرى آورد نیک وارسى کنید مبادا به نادانى گروهى را آسیب برسانید و [بعد] از آنچه کرده اید پشیمان شوید».
مجتمع آموزش عالی سراوان این روز را به همه خبرنگاران و فعالین حوزه اطلاع رسانی در شهرستان سراوان تبریک عرض نموده و تلاش این عزیزان خصوصا در این منطقه مرزی را ارج می نهد.