عدم قطعیت: بزرگترین تهدید در لجستیک بشردوستانه
تامین تجهیزات، منابع و امکانات برای عملیات امداد و نجات و همچنین تامین نیازهای حادثه دیدگان یکی از مهمترین موضوعات در اعمال بشردوستانه است. بطورکلی تفاوت اصلی لجستیک بشر دوستانه با لجستیک تجاری در عدم قطعیت وقوع حوادث و بلایا است، بدین معنی که مشخص نیست حادثه در چه زمانی و در چه مکانی و در چه وسعتی اتفاق خواهد افتاد.
به عبارت دیگر موضوعاتی چون پیش بینی ناپذیری تدارکات، پیش بینی ناپذیری تقاضا، پیش بینی ناپذیری زمان و مکان وقوع حادثه مهمترین چالش در زنجیره تامین بشردوستانه است. بنابراین برای تامین تجهیزات و امکانات همیشه با عدم قطعیت مواجه هستیم. مطالعات انجام شده در کشورهای مختلف و همچنین کشور ما نشان می دهد عوامل مختلفی در اخلال زنجیره تامین بشردوستانه وجود دارد، که مهمترین این چالش ها عدم قطعیت است که به آن اشاره شد.
علاوه بر این موضوع، مسایل دیگری همچون از بین رفتن زیرساخت های زنجیره تامین همانند زیرساخت های حمل و نقل، انبارهای ذخیره تجهیزات و نیازهای امدادی نیز یکی از موضوعاتی است که می تواند در زنجیره تامین بشردوستانه اختلال ایجاد کند.
گاهی اوقات علیرغم عدم آسیب راههای ارتباطی، به دلیل حجم ترافیک ناشی از هجوم مردم و نیروهای امدادی به منطقه ، عملا زنجیره تامین، دچار اختلال شده و عملیات امداد و نجات را با مشکل روبرو خواهد کرد. از بین رفتن زیرساخت های ارتباطی، نقص در تامین منابع انسانی، محدودیت های مالی، سیاست های دولت در تامین مایحتاج امدادی نیروهای امدادی و مردم حادثه دیده، محدودیت های محیطی در دسترسی به مناطق حادثه دیده، کمبودهای موجود در انبارها، موضوعات مذهبی واخلاقی جامعه آسیب دیده و نهایتا فاکتورهای اقتصادی و اجتماعی می توانند زنجیره تامین بشردوستانه را دچار اختلال کند.
از آنجایی که عدم قطعیت بیشترین تاثیر منفی را بر زنجیره تامین می گذارد می توان با راهکارهایی این مشکلات را تقلیل داد. به عنوان مثال به منظور رفع مشکلات ناشی از پیش بینی ناپذیری تدارکات که مشکل خاص عملیات لجستیک بشر دوستانه است؛ تامین تدارکات محلی، ذخایر امن، ایجاد سیستم حمل و نقل قوی و تهیه نقشه خطرات محلی می تواند موثر باشد. همچنین در خصوص پیش بینی ناپذیری تقاضا که مشکل دیگری در عملیات لجستیک بشر دوستانه است،
بهره گیری از اطلاعات محلی، ارزیابی پیش و پس از وقوع بلایا، تهیه نقشه خطر محلی و سرمایه گذاری در سیستم حمل و نقل سریع تر پیشنهاد می شود. در خصوص فرآیندهای ناسازگار که مشکل دیگری در عملیات لجستیک بشر دوستانه است، ایجاد زنجیره ای روشن از فرماندهی، بهره گیری از ارشد هماهنگ کننده، بهره گیری از سامانه لجستیک بشر دوستانه و همکاری با دیگر ذینفعان پیشنهاد شده است.
به عبارت دیگر موضوعاتی چون پیش بینی ناپذیری تدارکات، پیش بینی ناپذیری تقاضا، پیش بینی ناپذیری زمان و مکان وقوع حادثه مهمترین چالش در زنجیره تامین بشردوستانه است. بنابراین برای تامین تجهیزات و امکانات همیشه با عدم قطعیت مواجه هستیم. مطالعات انجام شده در کشورهای مختلف و همچنین کشور ما نشان می دهد عوامل مختلفی در اخلال زنجیره تامین بشردوستانه وجود دارد، که مهمترین این چالش ها عدم قطعیت است که به آن اشاره شد.
علاوه بر این موضوع، مسایل دیگری همچون از بین رفتن زیرساخت های زنجیره تامین همانند زیرساخت های حمل و نقل، انبارهای ذخیره تجهیزات و نیازهای امدادی نیز یکی از موضوعاتی است که می تواند در زنجیره تامین بشردوستانه اختلال ایجاد کند.
گاهی اوقات علیرغم عدم آسیب راههای ارتباطی، به دلیل حجم ترافیک ناشی از هجوم مردم و نیروهای امدادی به منطقه ، عملا زنجیره تامین، دچار اختلال شده و عملیات امداد و نجات را با مشکل روبرو خواهد کرد. از بین رفتن زیرساخت های ارتباطی، نقص در تامین منابع انسانی، محدودیت های مالی، سیاست های دولت در تامین مایحتاج امدادی نیروهای امدادی و مردم حادثه دیده، محدودیت های محیطی در دسترسی به مناطق حادثه دیده، کمبودهای موجود در انبارها، موضوعات مذهبی واخلاقی جامعه آسیب دیده و نهایتا فاکتورهای اقتصادی و اجتماعی می توانند زنجیره تامین بشردوستانه را دچار اختلال کند.
از آنجایی که عدم قطعیت بیشترین تاثیر منفی را بر زنجیره تامین می گذارد می توان با راهکارهایی این مشکلات را تقلیل داد. به عنوان مثال به منظور رفع مشکلات ناشی از پیش بینی ناپذیری تدارکات که مشکل خاص عملیات لجستیک بشر دوستانه است؛ تامین تدارکات محلی، ذخایر امن، ایجاد سیستم حمل و نقل قوی و تهیه نقشه خطرات محلی می تواند موثر باشد. همچنین در خصوص پیش بینی ناپذیری تقاضا که مشکل دیگری در عملیات لجستیک بشر دوستانه است،
بهره گیری از اطلاعات محلی، ارزیابی پیش و پس از وقوع بلایا، تهیه نقشه خطر محلی و سرمایه گذاری در سیستم حمل و نقل سریع تر پیشنهاد می شود. در خصوص فرآیندهای ناسازگار که مشکل دیگری در عملیات لجستیک بشر دوستانه است، ایجاد زنجیره ای روشن از فرماندهی، بهره گیری از ارشد هماهنگ کننده، بهره گیری از سامانه لجستیک بشر دوستانه و همکاری با دیگر ذینفعان پیشنهاد شده است.
به عنوان نتیجه گیری باید یادآور شد که وجود یک برنامه جامع برای تامین نیازهای امدادی در منطقه آسیب دیده از وجود اقلام امدادی مهمتر است، موضوعی که در اکثر عملیات های امدادی کشور یکی از معضلات و مشکلات نهادهای امداد رسان مخصوصا در روزهای امداد عملیات امدادی است.