عمومی | دانشگاه علوم پزشکی یاسوج

آشنایی با بیماری های مشترک بین انسان و دام/۸۳۲ عامل بیماری زا از حیوانات به انسان منتقل می شوند


کارشناس مسئول پیشگیری و مبارزه با بیماریهای واگیر بیمارستان شهید رجایی گچساران، گفت: بیماری های مشترک بین انسان و دام بیماری هایی هستند که عاملِ بیماری در درجه اول، در حیوان ایجادِ بیماری کرده و سپس انسان به طور اتفاقی در معرض ابتلا به آن قرار می گیرد .

به گزارش روابط عمومی بیمارستان شهید رجایی گچساران، لیلا احمدی احمدی افزود: بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی از میان یک هزار و ۷۰۹ عامل بیماری زا، ۸۳۲ عامل از حیوانات به انسان منتقل می شوند .

وی ادامه داد: بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان مانند؛ سالک، کیست هیداتیک، تب مالت، هاری و تب خونریزی دهنده کریمه کنگو یکی از مشکلات اصلی و عمده بهداشتی ایران هستند که سالهاست به صورت یک معضل، منابع انسانی و مالی کشور را به خود اختصاص داده است.

وی اضافه کرد: این بیماری ها گاهی در استان های مختلف به صورت بحران جدی و در قالب بیماری های نوپدید و باز پدید خود را آشکار می سازند .

سالک یک بیماری پوستی طولانی مدت

احمدی در ادامه با اشاره به مهمترین بیماری های مشترک بین انسان و حیوان، ابراز داشت: سالک یک بیماری پوستی طولانی مدت، بدون درد و تب و قابل انتقال بین انسان و تعدادی از حیوانات و جوندگان مثل موش صحرایی و سگ است.

وی اظهار داشت: عامل بیماری سالک، انگل بسیار کوچک تک سلولی است که در زخم های پوستی ناشی از این بیماری وجود دارد .

کارشناس مسئول پیشگیری و مبارزه با بیماری های واگیر بیمارستان شهید رجایی گچساران، گفت: سالک از طریق نیش پشه خاکی به انسان و حیوانات منتقل می شود، هنگام خون خواری پشه از زخم های سالک در انسان، جوندگان یا سگ، انگل به داخل بدن پشه خاکی وارد شده و با نیش پشه آلوده بیماری به انسان منتقل می شود .

وی یادآور شد: پوشاندن زخم سالک با گاز استریل، جلوگیری از گزش پشه خاکی با استفاده از لباس مناسب، نصب توری در و پنجره، خودداری از انباشتن هر گونه مواد زائد و کودهای حیوانی داخل یا خارج از منازل و جمع آوری و دفع صحیح زباله از جمله راه های پیشگیری و درمان بیماری سالک است.

احمدی ابراز داشت: مرمت و ترمیم حفره ها و شکاف دیوارها، تخریب، صاف و مسطح کردن اماکن مخروبه، مبارزه با جوندگان از طریق صاف کردن پستی و بلندی ها و لانه کوبی و طعمه گذاری و معدوم ساختن سگ های ولگرد از دیگر راه های پیشگیری از این بیماری است.

کیست هیداتیک، بیماری های انگلی مشترک انسان و دام

وی با بیان اینکه کیست هیداتیک از دیگر بیماری های انگلی مشترک انسان و دام است، گفت: انسان و دام در اثر خوردن تخم نوعی انگل که در مدفوع سگ بیمار وجود دارد بدان مبتلا می شوند.

وی اظهار داشت: کیست هیداتیک کیسه های آبکی هستند که حاوی مرحله نوزادی انگل بوده و امکان ایجاد آن در اعضای مختلف بدن وجود دارد .

وی با اشاره به راه های انتقال کیست هیداتیک، افزود: این بیماری از طریق دست آلوده به مدفوع سگ و خوردن آب و مواد غذایی که به وسیله مدفوع حیوان بیمار آلوده شده است، منتقل می شود.

احمدی اذعان داشت: کم کردن تماس انسان با سگ ها، درمان سگ های آلوده، رعایت موازین بهداشتی از جمله شستشوی کامل سبزیجات، جلوگیری از تغذیه سگ از امعاء و احشاء دام و ذبح دام در کشتارگاه های بهداشتی از جمله راه های پیشگیری از کیست هیداتیک است.

تب مالت؛ یک‌ عفونت‌ باکتریایی

کارشناس مسئول پیشگیری و مبارزه با بیماری های واگیر بیمارستان شهید رجایی گچساران، تب مالت را از دیگر بیماری های مشترک انسان و دام عنوان کرد و اظهار کرد: تب مالت یک‌ عفونت‌ باکتریایی‌است از گاوها، خوک‌ها، بزهای‌ آلوده‌ و عفونی‌ شده‌ به‌ انسان‌ انتقال‌ می‌یابد.

وی اذعان داشت: این‌ عفونت‌ باکتریایی‌ اعضای‌ خون‌ساز بدن‌، از جمله‌ مغز استخوان‌، گره‌های‌ لنفاوی‌، کبد و طحال‌ را تحت تاثیر قرار می دهد.

احمدی افزود: تب مالت در نوع‌ حاد دارای علائمی مانند تب‌ متناوب‌، تعریق‌، خستگی‌ قابل‌ توجه، درد به‌ هنگام‌ لمس‌ ستون‌ فقرات‌، سردرد، بزرگ‌ شدن‌ گره‌های‌ لنفاوی‌ و در نوع‌ مزمن‌ دارای علائم خستگی‌، درد عضلانی، کمردرد، یبوست‌، کاهش‌ وزن‌، افسردگی‌، ناتوانی‌ جنسی‌ و ندرتاً بروز آبسه‌ در تخمدان‌ها، کلیه‌ها، و مغز است.

وی اضافه کرد: این بیماری از طریق تماس مستقیم با بافت های حیوانی آلوده نظیر خون، ترشحات واژن و ترشحات جنین سقط شده، مصرف شیر خام و فرآورده های لبنی آلوده خصوصا پنیر، خامه و سرشیر و انتقال تنفسی بوسیله استنشاق هوای آلوده آغل، اصطبل و آزمایشگاه منتقل می شود.

احمدی شناسایی و کشتار دام های آلوده، واکسیناسیون دام های واجد شرایط، رعایت اصول بهداشتی در هنگام برخورد با دام و بافت های حیوانی آلوده، خودداری از مصرف شیر خام و فرآورده های لبنی غیر پاستوریزه را از راه های پیگشیری از این بیماری عنوان کرد.

هاری؛ یک بیماری ویروسی خطرناک و کشنده

کارشناس مسئول پیشگیری و مبارزه با بیماری های واگیر بیمارستان شهید رجایی گچساران، بیان نمود: هاری نیز یک بیماری ویروسی خطرناک و کشنده است که در اثر گازگرفتگی یا خراش توسط حیوانات وحشی و اهلی و گاهی جوندگان ایجاد می شود .

وی ادامه داد: این بیماری از طریق گازگرفتگی توسط حیوان هار، خراش های پوستی، از طریق لیسیدن مخاط لب، چشم و بینی انسان توسط حیوان هار، پیوند عضو از انسان مبتلا به هاری و  وسایل آلوده به ویروس هاری به انسان منتقل می شود.

احمدی خودداری از نگهداری سگ و گربه در منزل و در صورت نگهداری قلاده زن و واکسیناسیون آنها علیه هاری، جلوگیری از تردد سگ های بلاصاحب در معابر عمومی، اتلاف سگ های ولگرد، جمع آوری و دفن بهداشتی زباله، ایمن سازی و واکسیناسیون افراد در معرض خطر و توجه خاص به گاز گرفتگی حیوانات ( هر چند جزئی و به صورت خراش) را از جمله راه های پیشگیری از ابتلا به هاری دانست.

وی اضافه کرد: جلوگیری از نزدیک شدن کودکان به سگ های ولگرد، شستشوی زخم با آب و صابون به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه و مراجعه به واحدهای مبارزه با هاری مرکز بهداشت ( مکان این واحدها را از نزدیکترین محل بهداشتی درمانی شهرستان خود بپرسید) و اقدام در هر ساعت شبانه روز جهت انجام واکسیناسیون از دیگر راه های مبارزه با بیماری هاری است.

تب کریمه کنگو، بیماری ویروسی خطرناک واگیر دار

کارشناس مسئول پیشگیری و مبارزه با بیماری های واگیر بیمارستان شهید رجایی گچساران، گفت: تب کریمه کنگو، بیماری ویروسی خطرناک واگیر دار و گاهی برای انسان کشنده است که با تب و خونریزی همراه است.

وی افزود: این بیماری برای اولین بار در کشور کنگو (واقع در آفریقا) و شبه جزیره کریمه (واقع در اوکراین) توصیف شده و به نام تب خونریزی دهنده کریمه کنگو نامیده می شود.

وی ادامه داد: با وجودی که بیماری مخصوص حیوانات از جمله گاو، گوسفند، بز، خرگوش و پرندگان است ولی موارد تک گیر و همه گیری های ناگهانی این بیماری ها در انسان ها نیز اتفاق می افتد .

احمدی گزش کنه آلوده یا له کردن آن روی پوست، تماس پوست با لاشه، خون یا ترشحات حیوان آلوده و نیز تماس با خون یا ترشحات بدن انسان های بیما را از راه های انتقال این بیماری به افراد دانست .

وی عنوان کرد: با شناسائی و درمان کامل بیماران، جداسازی دام از محل زندگی انسانها، پرهیز از تماس دست و بدن با بافت های آلوده انسان و حیوانات مبتلا، استفاده از وسایل حفاظتی در صورت دست زدن (استفاده از دستکش) و جلوگیری از گزش کنه، جلوگیری از نقل و انتقال حیوانات مبتلا و قاچاق دام و بهسازی محل نگهداری دام می توان از ابتلا به تب کریمه کنگو جلوگیری نمود.

وی در پایان خاطر نشان کرد: جلوگیری از کشتار غیر مجاز دام، از بین بردن کنه ها از طریق سم پاشی و ایجاد حمام ضد کنه، عدم استفاده از وسایل نقلیه شخصی جهت جابجائی دام و متعلقات آن (پوست، پشم و کله پاچه تمیز نشده) خودداری از کشتار دام به عنوان نذر و قربانی در داخل مغازه و معابر عمومی از دیگر راه های پیگشیری از این بیماری است.۵