بحران آب، بحران انرژی، بحران محیط زیست از جمله چالش های مهمی است که امروزه در کشور با آنها مواجه هستیم، بی شک در این برهه حساس نیاز داریم دانشگاه‌ها به عنوان نهادی هوشمند که همواره به رسالت خود، جامعه و محیط آگاهی دارند با پژوهش‌های علمی و الگوسازی فرهنگی در حوزه مصرف انرژی وضعیت را مطلوب و سامان دهند، مدیریت سبز نمادی از نقش‌آفرینی این مراکز در مسئولیت اجتماعی و همچنین سایر عرصه‌های علمی، اجتماعی و مدیریتی کشور است. مبحثی که از سال ۹۵ در وزارت علوم به صورت جدی پیگیری شد و با ابلاغ این وزارت شورای راهبری مدیریت سبز در دانشگاه های کشور از جمله دانشگاه حکیم سبزواری ایجاد شد، حال اینکه این شورا چه اهدافی دارد، چه مصوبه هایی داشته است و قرار است چه فعالیت هایی را دنبال می کند سوالاتی بود که با محمد همایی دبیر شورای راهبری مدیریت سبز مطرح شد، در ادامه مصاحبه ما با اقای همایی را خواهید خواند:

* درباره مدیریت سبز برایمان بگویید، مفهومی به نام مدیریت سبز به چه معنی است؟

با سلام، در پاسخ سوال شما باید بگویم که مدیریت سبز مدیریتی است که اندوخته‌ها‌ی علمی را با مهارت‌های تجربی می‌آمیزد و در جهت تولید و ارائه خدمات سالم‌تر‌، پاک‌تر و بی‌خطرتر و با کیفیت‌تر می‌کوشد، در این مدیریت داده ها  و ستانده های ما به حالت تعادل تعریف شده است، اینکه ما چه چیزی از طبیعت و محیط زیست می گیریم و در قبال آن چه چیزی را به محیط زیست بازمی گردانیم، باید بدانید ما انسان ها مدت مدیدی است که تنها مصرف کننده بوده ایم و از تمامی منابعی که محیط زیست در اختیار ما قرار داده است یک طرفه استفاده کرد ه ایم و چیزی جز آلودگی و تخریب محیط زیست به وجود نیاورده ایم،  به واقع مدیریت سبز در جهت تعدیل این حرکت یکطرفه و در راستای بکارگیری موثر و کارامد تمامی منابع مادی و انسانی برای هدایت و کنترل سازمان جهت نیل به اهداف زیست محیطی با سازماندهی و برنامه ریزی گام بر می دارد و در یک تعریف جامع تر؛ مدیریت سبز نوعی بازنگری فکری در کار نهادها و سازمان‌های گوناگون با احترام به محیط‌ زیست است .

*این مدیریت قرار است چه محورهایی را دنبال کند؟

محورهایی که برای مدیریت سبز تعریف شده است عبارت است از مدیریت مصرف بهینه انرژی و روشنایی، جلوگیری از برون رفت انرژی درسیستم های حرارتی- برودتی، مدیریت مصرف آب، مدیریت پسماند، مدیریت میزان مصرف کاغذ و اقلام مصرفی، استفاده از فناوری پاک و انرژی های تجدید پذیر، فرهنگ سازی و توسعه مدیریت انرژی و بحث حمل و نقل .

*مدیریت سبز در دانشگاه ها چه اهدافی را دنبال می کند؟

ببنید امروزه دانشگاه ها به عنوان یکی از هسته های اصلی  فرهنگ سازی در جامعه نام برده می شود، دانشگاه ها الگوهای فرهنگی جامعه هستند و وظیفه دانشگاه‌ها این است که اندیشه و تفکر سبز بودن را در جامعه نشر دهند، پس ضروری است که دانشگاه‌ها در راستای حرکت به سمت توسعه پایدار و ارتقا مولفه‌های زیست‌محیطی زیستگاه بشری، فعالانه مشارکت نماید از این رو و بر اساس دستورالعملی که وزارت علوم در سال گذشته به دانشگاه ها ابلاغ کرد، دانشگاه ها موظف به تشکیل شورای راهبری مدیریت سبز شدند، در واقع اجرایی شدن مدیریت سبز در دانشگاه‌ها با هدف صرف‌جویی اصلاح و بهبود الگوی مصرف اشاعه فرهنگ و مصرف بهینه و در راستای اقتصاد مقاومتی به اجرا درآمده است .

*شورای راهبری مدیریت سبز در دانشگاه حکیم سبز چه ساختاری دارد و چه اهدافی را دنبال می کند ؟

همانطور که گفته شد، شورای راهبری مدیریت سبز پیرو دستورالعمل وزارت علوم،‌ تحقیقات و فناوری در دانشگاه‌ها، پارک‌های علم و فناوری، پژوهشکده ها در دانشگاه حکیم سبزواری راه اندازی شد، ریاست این شورا بر عهده رئیس دانشگاه است و این شورا از دو کمیته تخصصی شامل کمیته اصلاح الگوی مصرف و کمیته آموزش و فرهنگ سازی تشکیل شده است. این شورا مواردی همچون برنامه ریزی و ایده پردازی در جهت کاهش مصرف و بهینه کردن مصرف انرژی و همچنین سوق دادن به سمت استفاده از انرژی های پاک و تجدیدپذیر را پیگیری می کند .

*تا به امروز این شورا چند جلسه تشکیل داده است و چه مصوباتی را به تصویب رسانده است؟

شورای راهبری مدیریت سبز دانشگاه از زمان تاسیس تا به امروز ۵ جلسه و ۳۳ مصوبه داشته است که اهم مصوبات این شورا را می توان در موارد زیر خلاصه کرد:

• تدوین برنامه ۵ساله مدیریت سبز دانشگاه و برش یکساله آن

• تصویب طرح راه اندازی نیروگاه ۲۵۰کیلوواتی خورشیدی

• مطالعه و تصویب طرح نیروگاه CHP

• تغییر الگوی کشت فضای سبز دانشگاه که هم اکنون به جد به دنبال این موضوع هستیم و از طرفی بر اساس مصوبه شورای راهبری کشت هر گیاهی در دانشگاه باید با نظر کمیته تخصصی صورت بگیرد

• اجرای طرح بازیافت زباله از مبدا که هم اکنون در مرحله خرید سطل های تفکیک هستیم

• بازیافت فاضلاب دانشگاه که در مرحله اول درباره آب های خاکستری مانند آب استخر دانشگاه و تصفیه این آب جهت استفاده در آبیاری درختان و فضای سبز

• اجرای مسیر سبز، به واقع یکی از مسایلی که باعث آلودگی محیط می شود استفاده از وسایل نقلیه شخصی است در سطح دانشگاه است در طرح مسیر سبز رینگی به صورت دورتادور دانشگاه جهت استفاده وسایل نقلیه و خودور محور در نظر گرفته شده است و خیابانهای داخل این محیط همه به صورت فضاهای پیاده محور و دوچرخه محور تبدیل می شوند.

• ممیزی انرژی ساختمان ها ، از آن رو به صورت میانگین بیست سال از ساخت بیشتر ساختمان های دانشگاه می گذرد، نیاز به تغییراتی در بحث های ممیزی انرژی جهت کاهش مصرف انرژی احساس می شد که این طرح در حال پیگیری و پیاده سازی است.

• بحث اجرای سیستم پایش آنلاین مصرف آب و برق و گاز است اینکه بدانیم در هر ساختمان چه میزان مصرف انرژی داریم تا بتوانیم این میزان مصرف را بهینه سازی کنیم.

• اصلاح و بهینه سازی سیستم آب دانشگاه، بر اثر استفاده در طی سال های زیاد شبکه و لوله کشی های دانشگاه فرسوده شده و گاها هم این شبکه طراحی درست و مناسب نداشته است که هم اکنون در حال رفع نقاط ضعف و اصلاح آن هستیم

• اصلاح مدیریت و جمع آوری آب های سطحی دانشگاه و ذخیره کردن این آبها در منبع جهت استفاده در آبیاری و …

البته در همین جا باید بگوییم این مصوبه ها در ابتدا در شورای بهینه سازی و اصلاح الگوی مصرف مطرح و کارشناسی و جهت تصویب به شورای راهبری ارجاع شده است.

*کمیته فرهنگ سازی چه رسالتی را بر عهده دارد؟

درکمیته فرهنگ سازی هم کارهای خوبی صورت گرفته البته انتظار بیشتری از این کمیته داشته ایم و امیدواریم مباحث را به صورت جدی تر پیگیری کند، در این کمیته نیز طرح های مانند پیشنهاد راه اندازی وب سایت مدیریت سبز و تهیه و تدوین تقویم سبز دانشگاه مطرح شده است که بحث تقویم سبز مباحث خوبی همچون تعیین روز سبز، انتخاب کارمند سبز، استاد سبز و دانشجوی سبز مطرح شده است که به واقع تلنگر و یادآوری برای این مورد است که محیط زیست و مدیریت سبز بحث و مسئله و چالش هر روزه ماست و اختصاص به یک روز یا یک هفته خاص ندارد.

*در پایان اگر سخنی مانده بفرمایید:

در همین جا از همه خوانندگان این مصاحبه می خواهم که مسئله مهم مدیریت و اصلاح الگوی مصرف آب را به صورت جدی جز اولویت خود در محل کار و دانشگاه قرار دهند، همانگونه که شاهد هستید هم اکنون در بسیاری نقاط کشور بحث کمبود آب مشکلات بسیاری را برای مردم ایجاد کرده است یک روز در اهواز و خوزستان و روز دیگر در سیستان و بلوچستان. در سبزوار نیز بسیاری از روستاها با کمبود منابع آب مواجه شده اند، نباید مدیریت مصرف آب را به آینده واگذار شود و همه باید احساس مسئولیت کنند و در همه بخش‌ها باید الگوی مصرف اصلاح شود چرا که اگر الگوی مصرف تغییر نکند، آثار بسیار بد و نگران‌کننده‌ای را برای خودمان و آیندگان به دنبال خواهد داشت .