به گزارش دریافتی از دبیرخانه کانون‌های تفکر دانشگاه یزد، در ابتدای جلسه دکتر امیر جهانگرد دبیر کانون با مروری بر مهمترین مباحث مطرح شده در نشست قبلی کانون، دستورکار این جلسه را «بررسی چالش‌های حمل و نقل شهر یزد» از سوی دکتر حمید دهقان معاونت ایمنی و ترافیک شهری شهرداری یزد اعلام کرد.
چالش‌های حمل و نقل شهر یزد
دکتر دهقان در ابتدا با ارائه توضیحاتی در مورد معاونت‌های مختلف شهرداری یزد، به تشریح حیطه وظایف معاونت ایمنی و ترافیک شهری در زمینه نصب تابلوهای پیام متغیر خبری (VMS)، ارتباط با گروه‌های امدادی و انتظامی استان، دسترسی به چراغ‌های راهنما، ثبت تخلفات رانندگی (۸۵ دوربین نظارتی و ۵۸ دوربین ثبت تخلف)، نظارت بر عملکرد مراکز معاینه فنی، نصب سرعت‌گیرها و تعیین سرعت مجاز (با توجه به ماده ۱۰۳ و آیین نامه ۲۶۷ راهنمایی و رانندگی)، رنگ آمیزی معابر و خطوط عابر پیاده و تامین امنیت گذرگاه‌های عابر پیاده و احداث پارکینگ‌های سبک و سنگین پرداخت.
وی همچنین، از جمله اقدامات انجام شده ازسوی این مرکز را کار در حوزه «پارک ترافیک شهری» با هدف آموزش و فرهنگ سازی ازسوی کارشناسان حوزه ترافیک شهری در مراکز آموزشی سطح شهر و برگزاری دوره‌های آموزشی رایگان، کلاس‌های اجباری آموزشی «رانندگی تدافعی» برای رانندگان متخلف و کارمندان ادارات دانسته و در مورد این اقدامات، توضیحاتی ارائه کرد.
دکتر دهقان در مورد سازماندهی حمل و نقل شهری، به مثلث ترافیک اشاره کرد که بر اساس استانداردهای بین المللی عبارت است از: «آموزش ترافیک»، «مهندسی ترافیک» و «اعمال قانون» . به نظر وی، چگونگی تعامل نیروهای پلیس و شهرداری در این مثلث بسیار مهم است.

در ادامه گزارش، دکتر دهقان به مهمترین چالشهای حمل و نقل شهری یزد پرداخت.
- مراکز معاینه فنی
در ارتباط با مراکز معاینه فنی، وی عدم ارتباط برچسب‌های معاینه فنی با دوربین‌های سطح تخلف و عدم مراجعه خودروها به مراکز معاینه فنی را به عنوان دو چالش عمده مورد این حوزه دانسته و آسیب‌های ناشی از آن را مورد بررسی قرار داد.
به گفته وی، در حالی که از ۱۸۰ هزار خودروی موجود در شهر، ۶۰ هزار خودرو باید به مراکز فنی مراجعه کنند، آمار مراجعه خودروها به این مراکز بسیار اندک است.
- دوچرخه سواری
دکتر دهقان پس از بررسی تمایل زیاد به استفاده از موتور سیکلت به جای دوچرخه در کشورهای جنوب شرق آسیا و مقایسه آن با کشورهای توسعه یافته مانند امریکا (با ۳ درصد جمعیت موتور سوار)، به بررسی قوانین مخصوص استفاده از موتور سیکلت در برخی از کشورها از جمله مالزی پرداخته و در رابطه با استان یزد، عدم وجود راهکار اجرایی مناسب در زمینه ممانعت از ورود موتور سیکلت‌ها به مسیرهای عبور دوچرخه را به عنوان چالشی اساسی در ترویج فرهنگ استفاده از دوچرخه دانست
- ایمن سازی خطوط عابر پیاده
وی با بیان اینکه میانگین عمر مفید خط کشی‌ها زیر۲۰ روز است، بر این نکته تاکید کرد که برای ایجاد اثربخشی در این حوزه به خصوص در قسمت خط کشی‌های محوری و خط کشی‌های عابر پیاده استفاده و بهره‌برداری از فناوری‌های نوین دنیا بسیار حائز اهمیت است. با این حال، اینکه چگونه می توان در این حوزه اقدام کرد و فرهنگ استفاده از خط عابر پیاده را در میان مردم نهادینه کرد، مسائلی است که باید در مورد آن تامل کرد.

- پارکینگ های عمومی
وی پس از مرور آمارهای مربوط به جای پارک در شهر یزد، ظرفیت ‌پارکینگ ها و مقایسه نحوه عملکرد پارکینگ های استان با نحوه عملکرد پارکینگ‌های روباز کشورهایی مانند چین، نیاز به تامین اعتبار و تامین تکنولوژی برای هوشمند سازی پارکینگ ها (جدای از مکانیزه سازی فعلی) و نیاز به افزایش تعداد جای پارک استان را به عنوان دو چالش اساسی در این حوزه برشمرد.
به گفته وی، در حال حاضر تنها ۳۲ پارکینگ با ظرفیت ۱۰۲۵ خودرو در سطح شهر وجود دارد که با توجه به نیازهای رو به افزایش شهر، این تعداد بسیار اندک است.
- ناوگان اتوبوسرانی شهری
وی پس از ارائه آمار مربوط به میانگین عمر اتوبوس‌های شهری، درصد پائین اتوبوس‌های دارای بازده مثبت در مقابل درصد بالای اتوبوس‌های دارای بازده منفی و تمایل به استفاده از وسایل نقلیه شخصی را مهمترین چالش پیش روی گسترش این حوزه دانست.
به گفته وی، در حالی که در سال ۱۳۸۵، شهر یزد با جمعیت ۴۰۰ هزار نفر، ۳۳ میلیون مسافر ناوگان حمل و نقل عمومی در سال داشت، در سال ۱۳۹۶، با جمعیت ۶۰۰ هزار نفری، فقط ۲۰ میلیون مسافر ناوگان حمل و نقل عمومی دارد. همچنین، ۸۱ درصد از اتوبوسهای یزد، زیان ده بوده و ۸۲ درصد آنها نیز بالای ۱۰ سال عمر دارند.
تبادل نظر در مورد چالشها و راهکارها
مهندس حمیدرضا قمی عضو شورای شهر یزد، قدرت مانور نامحدود موتور سیکلت‌ها و سرعت بالای آنها را به عنوان دو عامل کلیدی در جهت ترغیب به استفاده از موتور سیکلت و عدم استقبال از دوچرخه دانست.
دکتر محمدرضا پژوهان عضو هیئت علمی دانشگاه یزد، با بررسی تجربه موفق سنگاپور در کنترل مسیرهای عابرین پیاده، دوچرخه سواران و موتور سیکلت سواران (اختصاص قبوض جریمه سنگین در صورت بروز تخلف) استفاده از تجربیات این کشور را مهم دانست.
دکتر سعید عطار عضو هیئت علمی دانشگاه یزد، با تاکید بر ضرورت برقرار کردن مدیریت واحد شهری و پرهیز از موازی کاری سازمانی، به تجربه ناموفق جنوب ایتالیا در کنترل موتور سواران در مقابل تجربه شمال این کشور اشاره کرده و بر اهمیت در نظر گرفتن عوامل روانشناختی و جامعه شناختی در سیاستگذاری شهری در حوزه ترویج استفاده از دوچرخه تاکید کرد.

مهندس مجید تجملیان عضو هیئت علمی دانشگاه تفت ناامنی دوچرخه سواران را به عنوان مهمترین چالش موجود برشمرده و پروژه پیشنهادی ایمن سازی دوچرخه سواری در استان را مورد بررسی قرار داد.
وی همچنین به بیان نکاتی در زمینه استفاده از دیوارهای لیزری هوشمند و همچنین متنوع سازی خدمات دوربین‌های نظارتی در جهت ایمن سازی گذرگاه‌های عابر پیاده با توجه به تجربه کشورهایی مانند امارات پرداخته و پیشنهاد کرد مسئولین استان یزد می توانند طی اقدامی مبتکرانه، استانداردهای جدید در رابطه با نصب سرعت گیر را تدوین و با رایزنی با سازمان های ملی مربوطه، در جهت اجرای آن اقدام کنند.
مهندس اکرم فداکار مدیر کل ICT استان یزد سازماندهی عرضه ناوگان حمل و نقل درون شهری با توجه به تقاضا در نقاط مختلف شهر را لازمه‌ ایجاد اثربخشی در این حوزه دانست.
دکتر جهانگرد نیز به تشریح نحوه عملکرد و مکانیزم های داخلی سرعت گیرهای هوشمند موفق که با هزینه اندک قابل بهره‌برداری هستند پرداخت.
به نظر وی، اجرای هر طرحی در ابتدا نیازمند اقتدار نهادهای مجری قانون و طراحی جریمه های سنگین هست.
دکتر دهقان نیز نحوه محاسبه سرعت در شریان‌های درجه اول تا سوم شهری و چگونگی فرآیند نصب سرعت گیر را مورد نقد و بررسی قرار داد.
دکتر مهدی سالاری، مدیرعامل منطقه ویژه علم و فناوری یزد بر این نکته تاکید کرد که باید نگاه بخشی نگری در زمینه حمل و نقل استان مورد بازنگری قرار گرفته و میان بازیگران و عناصر مرتبط وحدت و هماهنگی در جهت ایجاد اثربخشی به وجود بیاید، فرآیندهایی مانند نحوه صدور گواهینامه، درآمد مراکز معاینه فنی و درآمد پارکینگ‌های شهرداری سازماندهی شده و از ظرفیت شرکتهای دانش بنیان استان، اساتید صاحب نظر در این حوزه و سایر نخبگان و متخصصان در جهت اصلاح زیرساخت‌های فعلی استفاده شود.
در این نشست مهندس مهدی پارسائیان عضو بخش IT استانداری یزد نیز حضور داشت.