جلسه تدوین پیش‌نویس مقررات ملی ساختمانهای روستایی برگزار شد
جلسه اعضای کمیته تدوین پیش‌نویس مقررات ملی ساختمانهای روستایی، امروز به ریاست دکتر شکرچی‌زاده در مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی برگزار شد.
در این جلسه که با حضور دکتر شکرچی‌زاده رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، مهندس تابش رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و هیات همراه، دکتر احمدی رئیس دفتر تدوین ملی مقررات ملی ساختمان و تنی چند از اعضای کمیته‌های تدوین مقررات ملی ساختمان برگزار شد، پیش‌نویس تهیه شده با موضوع طرح و اجرای ساختمانهای روستایی از سوی حاضران در جلسه ارائه و در خصوص آن بحث و تبادل نظر به عمل آمد.
در این جلسه و پس از طرح ضرورت‌ها، هدف و ساختار تدوین مقررات ملی ساختمانهای روستایی، دکتر راهب سرپرست پژوهشکده معماری و شهرسازی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، با تشریح روش انجام کار در حوزه معماری و شهرسازی به منظور تهیه پیش‌نویس مقررات ملی ساختمانهای روستایی گفت: استخراج ضوابط و مستندات طراحی موجود در کشور بر پایه مولفه‌های تعیین شده، اعتبارسنجی، طبقه‌بندی و یکپارچه‌سازی ضوابط مستخرج از منابع، مطالعه نمونه‌های ضوابط در کشورهای دیگر، بازخوانی الزامات زندگی روستایی بر اساس اهداف اصلی تدوین مقررات اقداماتی بود که به عنوان مبنای روش انجام کار مدنظر ما بود.
وی در ادامه افزود: به منظور صیانت از ویژگی‌های خاص مسکن روستایی مشتمل بر «خودبسندگی»، «انعطاف‌پذیری»، «گسترش‌پذیری»، »معیشت‌پذیری» و «همسازی با اقلیم»، رویکرد تدوین این مقررات در کنار ذکر الزامات خاص متناسب با زندگی روستایی، تاکید بر الزاماتی است که در صورت استفاده از الگوها و روش‌های بومی به آن نیاز خواهد بود. این رویکرد در عین تعیین چارچوب برای استفاده از الگوهای بوم‌محور، به تبیین و مستندسازی این الگوها نیز منتج میشود.
سرپرست پژوهشکده معماری و شهرسازی در بخش دیگری از سخنان خود تاکید نمود که الگوهای بومی که در حال حاضر در روستاها وجود دارد را نمی‌توان به عنوان یک الزام مقررات ملی در نظر گرفت بلکه می‌توان ضمن الگوبرداری از آنها به این اندیشید که اگر از آن الگوها استفاده میشود چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد.
دکتر راهب همچنین با ذکر ضوابط طراحی در بافت روستایی، به تشریح برخی محورها پرداخت.
ارائه محورهای مدنظر در حوزه ساختار سازه‌ای برای تهیه پیش‌نویس مقررات ملی ساختمانهای روستایی نیز مبحث دیگری بود که در ادامه این جلسه از سوی دکتر سروقدمقدم ارائه شد.
وی در این بخش گفت: هدف این فصل ارائه ضوابط قابل حذف و یا تعدیل ضوابطی در مباحث مختلف مقررات ملی ساختمان کشور که موجب تسهیل و ساده‌سازی طراحی و اجرای ساختمانهای روستایی گردد، می‌باشد.
وی با تاکید بر اینکه هرگونه ضوابطی که نوشته میشود باید مشتمل بر الگوهای مشخصی از ساخت و ساز باشد، به تشریح عناوین مدنظر مطابق با شرح خدمات پرداخت.
روش های ساده شده تحلیل و طراحی در استاندارد ۲۸۰۰، ضوابط قابل تعدیل در طرح و اجرای سازه‌های فولادی، ضوابط قابل تعدیل در طرح و اجرای سازه‌های بتنی، ضوابط قابل تعدیل در طرح و اجرای ساختمانهای با مصالح بنایی عناوینی بود که در این بخش از سوی وی مورد تاکید قرار گرفت.
دکتر ویسه رئیس بخش مصالح و فرآورده‌های ساختمانی نیز با طرح موضوع مصالح بوم‌آورد و اهمیت ویژه آن در تدوین پیش‌نویس مقررات ملی ساختمانهای روستایی گفت: مطالعات زیادی در کشورهای مختلف در مورد مصالح ساختمانی مورد استفاده در مسکن ارزان انجام شده است که بسیاری از آنها به استفاده از مصالح بوم‌آورد از جمله سنگ و بلوک‌های خاک متراکم و تثبیت شده توصیه نموده است.
وی ادامه داد: این مصالح دارای مزایای بسیاری بوژه در زمینه انرژی و مباحث آلایندگی هستند. همچنین آیین‌نامه‌های ساختمانی نیز که وجود دارد اکثرا بر استفاده از این مصالح تاکید نموده‌اند.
دکتر دلفانی رئیس بخش تاسیسات مکانیکی و الکتریکی مرکز تحقیقات نیز دیدگاه‌ها و موارد مدنظر خود در دو محور تاسیسات مکانیکی و تاسیسات الکتریکی را در بخش دیگری از نشست امروز ارائه نمود.
وی دراین خصوص گفت: ضوابط تاسیسات مکانیکی و الکتریکی یکی از گسترده‌ترین موضوعات در مقررات ملی به شمار می‌رود و اینکه بخواهیم تمام مواردی که مربوط به ساختمانهای روستایی میشود را در یک مبحث بیاوریم کمی چالش‌برانگیز است. قطعا نکاتی که در اینجا مطرح میشود نباید ایجاد تناقض و ابهام کند.
دکتر کاری رئیس بخش انرژی و نور مرکز تحقیقات نیز در ارائه موارد تدوین شده از منظر مباحث انرژی خاطرنشان ساخت که بهره‌گیری از انرژی خورشیدی، انرژی‌های تجدیدپذیر، بازیافت انرژی و ذخیره‌سازی، فضاهای معیشتی و روشن‌سازی آنها در مبحث مواردی است که از سوی ما مورد تاکید بوده است.
وی توجه به تفاوت میان بافت روستایی و شهری را از منظر سختگیری قوانین انرژی دارای اهمیت بسیار برشمرد.
دکتر بختیاری معاون تحقیقات و فناوری مرکز تحقیقات و رئیس بخش مهندسی آتش این مرکز در ادامه این جلسه با طرح محور آتش‌سوزی و ضوابط و مقررات مربوطه و تاکید بر اهمیت توجه به این مبحث در تدوین پیش‌نویس مقررات ملی ساختمانهای روستایی گفت: ما ضوابط و مقررات داخلی در این حوزه و همچنین بسیاری از قوانین بین‌المللی در حوزه روستایی را مورد بررسی قرار دادیم. بسیاری از این قوانین بین‌المللی به لحاظ تکنولوژی و کنترل مقررات، بسیار جلوتر از ما قرار داشتند. ما نیز با توجه به مطالعات انجام شده پایه کار خود را مبحث سوم مقررات ملی قرار دادیم و تلاش نمودیم تا موارد مطرح شده را در قالبی ساده‌تر مطرح نماییم.
وی ادامه داد: بر همین اساس محورهایی چون الزامات عملکردی، دسته‌بندی انواع ساختارها، راه‌های خروج از بنا و فرار از حریق، سیستم‌های اطفا حریق، فضاهای تجمعی، انبار و کارگاه‌های کوچک، فضاهای نگهداری دام، ساختمان‌ها و فضاهای خاص و ... در تهیه این پیش‌نویس با تاکید بر ساده‌سازی مدنظر قرار گرفت. این مطالعات همچنان در حال انجام می‌باشد و پس از انجام تغییرات نهایی جهت گنجاندن در پیش‌نویس ارائه خواهد شد.
دکتر شکرچی‌زاده رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در بخش پایانی نشست امروز با مهم برشمردن محورهای طرح شده در جلسه، همکاری تنگاتنگ با بنیاد مسکن انقلاب اسلامی را به منظور تدوین مقررات ملی ساختمانهای روستایی ضروری دانست.
وی خاطرنشان ساخت قطعا همکاری متقابل میان دو مجموعه می‌تواند در تهیه ضوابط و مقررات جامع و کامل در زمینه مسکن روستایی مثمرثمر واقع شود.
مهندس تابش رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی نیز با ابراز رضایت از موضوعات تخصصی طرح شده در این جلسه، توجه به دو محور اساسی را خواستار شد.
وی با بیان این مطلب که شرایط محیطی در روستاها بسیار دارای اهمیت است گفت: ما خواستار این هستیم که راهنمایی برای تهیه طرح‌های هادی را پیش روی خود ببینیم و امیدواریم این جلسه فتح بابی شود تا مطالعات مشترکی را به منظور تدوین و ارائه مقررات محیطی به شکلی ملموس‌تر از گذشته شاهد باشیم.
رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ادامه داد: در حال حاضر نیز ضوابطی را داریم که باید با مقررات ملی ساختمان تلفیق شود. شرایط محیطی در روستاها نیازمند توجه بسیار است و اگر تدوین این مبحث از این زاویه مورد توجه قرار گیرد تاثیرات بسیاری را به جای خواهد گذاشت.
مهندس تابش تعریف دامنه کاربرد را نیز در تدوین پیش‌نویس مقررات ملی ساختمانهای روستایی نیازمند دقت بیشتر دانست و افزود: باید در روستاها به انواع ساخت‌ها مثل خانه‌های مردمی، ساخت‌های دولتی و .... به یک شکل نگاه کنیم و قوانین و مقررات یکسانی را برای آنها ایجاد نماییم تا همگی تابع یک ضابطه باشند.
دکتر احمدی رئیس دفتر تدوین مقررات ملی ساختمان نیز در تایید صحبت‌های ایشان خاطرنشان ساخت: یک نکته بسیار مهم این است که اگر بخواهیم مکتوبی را تحت عنوان مقررات ملی ساختمانهای روستایی منتشر نماییم، قطعا سازندگان حقیقی داخل روستا مخاطبان آن خواهند بود و ضرورت دارد که سازندگان بتوانند از آن استفاده کنند.
وی ادامه داد: به نظر من در تدوین این مقررات نباید به دنبال مفاهیم آموزشی باشیم بلکه باید به طور دقیق نحوه اجرای کار و اینکه چه کارهایی انجام شود تا ساختمانی ایمن و باکیفیت داشته باشیم بیان شود. این نکته را نیز نباید از نظر دور داشته باشیم که مباحثی که طرح میشود باید الگویی باشد که با مفاهیم پایه در مقررات ملی در تناقض قرار نگیرد.
رئیس دفتر تدوین مقررات ملی ساختمان توجه به اختصار و بیان مفاهیم به زبانی ساده مطابق با جامعه‌شناسی مخاطبان را نیز موضوع مهم دیگر برشمرد.
وی در نظر گرفتن مباحث مالی را در تدوین این مقررات دارای جایگاه ویژه دانست و خطرنشان ساخت که ساخت ساختمانی با کیفیت و عملکرد مناسب هزینه‌بر است بنابراین باید مخاطب عام را در نظر گرفت آیا حاضر است الگوی فعلی‌اش را در مقابل الگوی جدید تغییر دهد یا نه؟ به نظر من ضرورت دارد که پیش‌نویس تهیه شده را به معرض نظرخواهی از سازندگان روستایی نیز قرار دهیم تا به جمع‌بندی مناسب‌تری دست یابیم.