عمومی | دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان

بورس آتی ارز ابزاری در جهت مقابله با تحریم های اقتصادی

دکتر علی رئیس پور در گفتگو با خبرنگار ایسکانیوز با بیان وجوه مثبت بورس ارز در کشور گفت: «راه اندازی بورس ارز و گسترش و تعمیق سایر بازار های آتی کالایی متضمن افزایش قدرت دولت در کنترل نوسانات قیمتی و دفع شوک های ناخواسته بازار است.»

وی افزود: «با راه اندازی بازار ارز در بورس کالایی کشور، ابزاری کارآمد و مطمئن جهت پوشش ریسک نوسان نرخ ارز ایجاد خواهد شد و بعنوان مرجعی برای کشف قیمت ارز، افزایش نقدشوندگی بازار و شفافیت بازار ارز را به دنبال دارد.»

عضو هیات علمی گروه اقتصاد واحد کرمان با اشاره به نقش مثبت بانک مرکزی توضیح داد: «بانک مرکزی به عنوان یک بازیگر بزرگ و بازارگردان می تواند در بازار آتی ارز حاضر باشد و براساس مکانیسم های بازار، سیاست های خود را در بازار آتی ارز پیاده کند. با توجه به اوج گیری نرخ ارزهای مختلف از جمله دلار طی روزهای اخیر، نبود بازار متشکل برای پوشش نوسانات نرخ ارز، فعالیت های اقتصادی را بیش از گذشته تحت تاثیر قرار داده است.»

رئیس پور نقش مسئولان برای کنترل بازارها را مهم ارزیابی کرده و تصریح کرد: «در این بین مسئولان ارشد اقتصادی کشور به منظور ثبات پایدار در فعالیت های اقتصادی و سرمایه گذاری و همچنین وجود بازاری برای پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز، حدود ۲ سال پیش در شورای عالی بورس به راه اندازی بازار آتی ارز رای دادند. همچنین از لحاظ قانونی نیز براساس لایحه خروج از رکود، بر تشکیل بازاری برای پوشش نوسانات نرخ ارز تاکید شده و حتی مهلتی نیز برای آن در نظر گرفته شد که از مهلت تعیین شده نیز زمان زیادی می گذرد.»

مدیر کل اقتصاد دانش بنیان واحد کرمان به شکوفایی بورس کالا بواسطه سیاست های بانک مرکزی در بازار آتی ارز اشاره کرده و اظهار داشت: «نمونه این اتفاق در بورس های آرژانتین و برزیل تجربه شده و ثمرات قابل توجهی برای اقتصاد این کشورها داشته است. در واقع بانک مرکزی به عنوان یک بازیگر بزرگ و بازارگردان می تواند در بازار آتی ارز حاضر باشد و براساس مکانیسم های بازار، سیاست های خود را در بازار پیاده کند. تجربه راه اندازی بازارهای مشتقه ارز در دنیا نشان می دهد که بورس ارز در زیرمجموعه بورس های کالا راه اندازی شده اند به طوریکه هم اکنون بزرگترین بازار مشتقه ارز متعلق به بورس کالای شیکاگو است که این معاملات از بورس کامودیتی (سایر تولیدات کالایی به صورت فیزیکی) جدا نیست.»

وی افزود: «رابطه تنگاتنگی بین معاملات ارز و کالا وجود دارد. ایجاد مرجعی برای کشف قیمت، افزایش نقدشوندگی بازار، بهبود شفافیت بازار ارز و فراهم سازی ابزاری برای پوشش ریسک نوسان نرخ ارز از جمله مزیت های بازار آتی ارز می باشد. به عبارت دیگر می توان این بازار را ابزاری برای اجرای سیاست‌های ارزی بانک مرکزی دانست.»

این کارشناس اقتصاد مالی دولتی آزاد نبودن واقعی بازار ارز را معضلی مهم دانسته و تاکید کرد: «دستکم بخش مهمی از آن در سمت عرضه دولتی است و حضور دولت به‌عنوان بازیگر بزرگ بازار ارز، کشف قیمت ارز بر اساس سازوکار بازار آزاد را ناممکن می کند، به طوری که دخالت بانک مرکزی در بازار اسکناس و حواله، به‌طور عمده تعیین کننده‌ قیمت نقدی ارز است که البته این مسئله باعث می شود تمامی شوک های سیاسی منجمله تحریم، تهدید و... در قالب واقعی به بازار ارز منتقل شده و منجر به ایجاد تسلسلی شدید در نوسانات قیمتی سایر بازارها بشود.»

رئیس پور ادامه داد: «بانک مرکزی می تواند با بهره گیری از بازار آتی ارز، از دخالت های دستوری در بازار ارز فاصله گرفته و براساس سازوکار بازار به اعمال سیاست های خود بپردازد، در غیر این صورت نرخی که در بازار آتی تعیین می‌شود، بیش از اینکه نماینده برهم‌ کنش‌های شمار زیادی بازیگر بازار باشد، نماینده‌ سیاست‌های ارزی و پولی بانک مرکزی خواهد بود.»