عمومی | پژوهشگاه فضایی ایران

شباهت جالب صاعقه در زمین با سیاره مشتری

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان؛در سال ۱۹۷۹ وجود صاعقه‌ در سیاره مشتری توسط فضاپیمای " وویجر۱" (Voyager ۱) ۱۹۷۹ شناسایی شد، اکنون یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که اصابت صاعقه در غول‌های گازی سیاره مشتری مشابه زمین است.

فضاپیمای "جونو" (Juno) که در سال ۲۰۱۶ در مدار قطبی سیاره مشتری  قرار گرفت، به مطالعه صاعقه این غول‌های گازی می‌پرازد.

پیش از این دانشمندان بر این باور بودند که بروز صاعقه در مشتری متفاوت است در حالیکه اکنون نظری دیگر دارند. در مطالعه‌ای که اخیرا در مجله " Nature " منتشر شد، دانشمندان بر این باورند که شباهت‌هایی میان صاعقه در مشتری و صاعقه در زمین وجود دارد. آنها همچنین دریافتند که صاعقه در مشتری در ابعاد مختلف نیز می‌تواند کاملا متفاوت باشد. هر دو نوع صاعقه هنگام وقوع در آسمان، موجب انتشار امواج رادیویی می‌شوند.

پیش از مطالعه یافته‌های فضاپیمای جونو، دانشمندان مطمئن نبودند که آیا صاعقه در مشتری ممکن است به طور قابل توجهی ضعیف‌تر از صاعقه در زمین باشد یا خیر.

سیگنال‌های صاعقه در مشتری در محدوده طیف رادیویی کیلوهرتز ثبت شده است. پس از نزیک شدن فضاپیمای جونو به سیاره مشتری، این فضاپیما توانست ۳۷۷ انفصال صاعقه را شناسایی کرده و آنها را در محدوده مگا هرتز و گیگا هرتز قرار دهد.

دانشمندان دریافتند صاعقه در مشتری چند تفاوت با صاعقه در زمین دارد. فعالیت‌های صاعقه‌ای بسیاری در نزدیکی قطب‌های این سیاره وجود دارد، اما هیچ یک از آنها در خط استوا نیستند در حالیکه بخش عظیمی از صاعقه‌های زمین در نزدیکی خط استوا رخ می‌دهند.

به دلیل دریافت بخش زیادی از حرارت خورشید، بیشتر صاعقه‌های زمین در نزدیکی خط استوا رخ می‌دهند. خط استوا بخش عظیمی از تابش خورشیدی را دریافت می‌کند که این عمل باعث ایجاد هوای مرطوب و گرم و در نتیجه سبب ایجاد رعد و برق می‌شود اما این روند در سیاره مشتری به گونه‌ی دیگری است.

در سیاره مشتری بخش عظیمی از گرما، از خورشید بدست نمی‌آید زیرا این سیاره ۲۵ برابر کمتر از زمین، نور خورشید دریافت می‌کند و این در حالی است که بخش زیادی از گرمای مشتری عمدتا از خود این سیاره حاصل می‌شود.

همانند زمین، گرم‌ترین قسمت سیاره مشتری نزدیک استوا است و این گرما باعث ایجاد ثبات در محیط فوقانی نزدیکی خط استوا می‌شود. این قطب‌ها ثبات جوی ندارند و این گازهای گرم داخل مشتری را قادر می‌سازد تا به جو بروند که این کار سبب به وجود آمدن صاعقه می‌شود.

محققان هم چنین بزرگترین پایگاه داده رادیویی با فرکانس پایین را در اطراف مشتری ایجاد کردند. این پایگاه بیش از ۱۶۰۰ سیگنال فضاپیما جونو را جمع‌آوری کرده است و قادر است در هر ثانیه چهار صاعقه که سرعت آن مشابه صاعقه در زمین است را ثبت کند. سیزدهمین پرواز فضاپیمای جونو، در ۱۶ جولای (۲۵ تیر) انجام خواهد شد.