به مناسبت هفته جهانی تیروئید/ پوشش ۹۸ درصدی غربالگری کم کاری تیروئید در نوزادان در مراکز تابعه دانشگاه
دکتر فربخش رئیس گروه پیشگیری و کنترل بیماریهای غیرواگیر معاونت امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اهمیت اطلاع رسانی در خصوص بیماری های تیروئیدی، عوامل بروز اختلال در ترشح هورمون های این غده را برشمرد.
فدراسیون جهانی تیروئید با هدف افزایش سطح آگاهی مردم از بیماری های تیروئیدی ٬ عوارض و راه های پیشگیری و درمان آن، ۲۵ ماه می را به عنوان روز جهانی تیروئید و از تاریخ ۲۵ تا ۳۱ ماه می به عنوان هفته اطلاع رسانی تیروئید نامگذاریی کرده است. در ایران این هفته مصادف با ۴ لغایت ۱۰ خردادماه است.
دکتر فربخش در این خصوص با اشاره به اینکه ۸۰درصد بیماران تیروئید، زنان هستند، گفت: ۲ درصد از زنان باردار طی دوران بارداری به اختلالات تیروئیدی دچار می شوند که بر روی جنین آثار سوء می گذارد.
وی ادامه داد: مبتلایان به دیابت نوع ۲ در ۱۵ تا ۲۰ درصد موارد به اختلالات تیروئیدی دچار می شوند. این در حالی است که احتمال ابتلا به بیماریهای تیروئیدی در مبتلایان به بیماریهای روماتولوژی هم وجود دارد.
دکتر فربخش در ادامه با اشاره به اینکه غده پروانه ای شکل تیروئید، هورمون هایی را تولید می کند که سرعت متابولیسم فرد را کنترل می کنند، گفت: کم کاری تیروئید یا هایپوتیروئیدی، پرکاری تیروئید هایپرتیروئیدی، بزرگی غده یتیروئید یا گواتر٬ توده های تیروئید، سرطان تیروئید و التهاب تیروئید شایع ترین مشکلاتی هستند که این غده را تحت تاثیر قرار می دهند.
وی همچنین عقب ماندگی ذهنی و افت تحصیلی در نوجوانان و کودکان و اختلالات قدی و جسمانی را از عوارض بیماری های تیروئید برشمرد و افزود: با افزایش سن، شانس بروز بیماریهای تیروئید بیشتر می شود؛ به طوری که ۱۷ درصد زنان و ۹ درصد مردان بالای ۶۰ سال به بیماریهای تیروئید دچارند.
دکتر فربخش عوامل ژنتیکی، زمینه ای و محیطی از جمله جنسیت، افزایش سن، ازدواج فامیلی، سابقه ابتلا در بستگان، وجود بیماریهای خود ایمنی، استفاده بیش از اندازه از محلول ضد عفونی کننده بتادین در دوران بارداری، زایمان و حین قطع بند ناف، سابقه رادیوتراپی گردن و سر و جراحی روی گردن را در ایجاد بیماری های تیروئید دخیل دانست.
همچنین به گفته وی، وجود پرکلرات فراوان در آب، کاهش آهن و کم خونی و مصرف برخی از داروها از مواردی است که باعث تشدید مشکلات تیروئیدی می شود.
رئیس گروه بیماریهای غیرواگیر معاونت در پایان عنوان کرد: خوشبختانه امروزه در کشور ما مشکل کمبود ید وجود ندارد و اختلالات ناشی از آن تحت کنترل است.
در ادامه صفائی کارشناس بیماری های متابولیک و مسئول برنامه غربالگری نوزادان معاونت امور بهداشتی دانشگاه، افزود: غربالگری برای کم کاری مادرزادی تیروئید در روزهای سوم تا پنجم تولد از اهمیت خاصی برخوردار است که در منطقه تحت پوشش دانشگاه با پوشش بیش از ۹۸ درصد برای بیش از ۷۰ هزار متولدین زنده انجام می شود.
وی افزود: در حال حاضر بیش از ۴۵۰ کودک مبتلا به کم کاری تیروئید نوزادی در محدوده تحت پوشش دانشگاه از خدمات مراقبتی و درمانی بهره مند هستند. از طرفی جهت پیشگیری ثانویه بیماری و شناخت بیماری های خفیف تیروئید در بزرگسالان، به نظر نمی رسد که غربالگری عمومی را بتوان توصیه کرد، با این وجود در شرایط خاص و به ویژه در زنان بالای ۵۰ سال و در افراد جوان با داشتن گواتر، بیماریهای اتوایمیون، سابقه خانوادگی بیماری تیروئید به ویژه برای زنان جوان قبل از بارداری، غربالگری با اندازه گیری TSHسرم خون توصیه می شود.