معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی گیلان طی گفت و گوی اختصاصی با پایگاه اطلاع رسانی دانشگاه علوم پزشکی گیلان (وب دا) ، ضمن عرض قبولی طاعات و عبادات روزه داران، در خصوص مصرف دارو در ماه مبارک رمضان گفت: بیماران در ایام روزه داری هرگز نباید وعده های دارویی خود را خودسرانه حذف کنند، زیرا این کار موجب ایجاد اختلال در روند درمان می شود، بنابراین مصرف کنندگان دارو قبل از هر اقدامی حتما باید با پزشک معالج خود در این زمینه مشورت کنند.

دکتر زهرا حصاری، قطع یکباره برخی داروها را بسیار خطرناک دانست و یادآور شد: تغییر تعداد دفعات مصرف دارو، زمان مصرف و عدم رعایت فاصله زمانی مصرف دارو می تواند موجب تغییر اثربخشی و تاثیر داروها در بدن شود و مشکلات درمانی ایجاد کند.

وی با بیان این که به صورت کلی غذا می تواند باعث کاهش، افزایش و یا تاخیر در جذب دارو شود، تصریح کرد: بیشتر افراد در وعده افطار، روزه خود را با غذاهای حاوی مقدار بالای کربوهیدرات و چربی به همراه چای باز کرده و یک وعده حاوی پروتئین به عنوان شام بلافاصله بعد آن و یا با ۲ تا سه ساعت فاصله مصرف می کنند.

وی ادامه داد: معمولا حجم وعده غذای مصرفی در ماه رمضان نسبت به وعده معمولی در سایر وقت ها بیشتر است و این نکته حتما باید مد نظر قرار گیرد، چون حجم بالای غذا به صورت طبیعی باعث تاخیر در جذب اکثر داروها می شود، تانن موجود در چای نیز می تواند با فلزهای دو ظرفیتی مثل آهن و کلسیم ترکیب شده و مانع جذب آنها شود.

دکتر حصاری با اشاره به مصرف داروهایی که بعد غذا تجویز می شوند، اظهار کرد: در این خصوص باید به این نکته توجه شود که در صورت مصرف بعد از سحری احتمال بروز عوارض تحریک گوارشی نسبت به مصرف بعد از افطار بیشتر است، همچنین گرسنگی باعث القای آنزیمی و تغییر در فعالیت آنزیم ها می شود به همین علت ممکن است در اثربخشی و عوارض دارو با مصرف بعد سحر و افطار تفاوت هایی مشاهده شود .

معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی گیلان در خصوص زمان مصرف دارو، خاطر نشان کرد: جدول زمان بندی مقدار مصرف دارو با توجه به شرایط موجود در ماه رمضان تغییر می کند، به طور معمول دو نوع جدول زمان بندی مصرف دارو شامل دوز منفرد و دوز چند گانه در طول شبانه روز مورد استفاده قرار می گیرد.

وی اضافه کرد: نحوه مصرف دارو در نوع درمان با دوز منفرد در طول شبانه روز، در ماه رمضان تغییری نمی کند زیرا این روش تداخلی با روزه داری ندارد، در مورد این نحوه مصرف در صورتی که لازم باشد، دارو با معده خالی مصرف شود، بهترین زمان مصرف یک ساعت قبل سحری یا دو ساعت بعداز صرف افطار است.

وی با اشاره به درمان دارو با دوز چند گانه در طول شبانه روز اظهار داشت: بیمارانی که مجبور به مصرف روزی دو یا چند بار دارو هستند، ممکن است پس از مشورت با پزشک معالج خود قادر باشند داروهای خود را در فاصله بین افطار تا سحر استفاده کنند، که در مواردی خاص ممکن است پزشک معالج قادر باشد با جایگزینی داروهای این بیماران با انواع طولانی اثر آنها و یا تعویض دارو با یک داروی مشابه با نیمه عمر طولانی تر امکان روزه داری برای این بیماران را فراهم کند.

دکتر حصاری تصریح کرد: آنتی بیوتیک ها از جمله داروهایی هستند که حتما باید در زمان مشخص مصرف شوند و امکان تغییر ساعت آنها وجود ندارد اما پزشک معالج می تواند با در نظر گرفتن نوع بیماری، آنتی بیوتیکی را انتخاب کند که با برنامه روزه داری تداخل نداشته باشد.

وی با بیان این مطلب که انتخاب دارو و راه های مناسب مصرف آن نیاز به هماهنگی پزشک و فتوای مراجع دینی دارد ، گفت: اما به طور کلی راه های تجویز شامل قطره های چشم، گوش و بینی به شرطی که دارو به حلق نرسد، تمامی مواردی که از طریق پوست جذب بدن می شوند شامل، کرم ها، پمادها و نوارچسب های حاوی مواد دارویی، شیاف ها، محلول های واژینال و کرمهای واژینال، آمپول های با تزریق زیر پوستی، عضلانی، مفصلی یا وریدی به استثنای تغذیه از راه وریدی، سرم و آمپول های تقویتی، شیاف ها و پمادهای مقعدی موجب باطل شدن روزه نمی شود.

دکتر حصاری ادامه داد: مصرف کافی آب و مایعات نقش مهمی در دفع داروها و متابولیت های ناشی از آنها دارد، توجه به این مهم ضروری است که در فاصله بین افطار تا سحر به میزان کافی آب و مایعات به بدن روزه داران به ویژه مصرف کنندگان دارو برسد.

معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی گیلان در خاتمه، در صورت بروز مشکلات جسمانی برای روزه داران در ماه رمضان، مشورت با پزشک معالج را مورد تاکید قرار داد./ص