به گزارش روابط عمومی دانشگاه، روز سه شنبه ۱ خرداد ماه ۹۷، جلسه حمایت از کرسی های نظریه پردازی، نقد و مناظره با عنوان "نگرش بر مفهوم شناسی اخلاق" به ریاست حجت الاسلام و المسلمین دکتر توحیدی؛ عضو هیات علمی دانشکده حقوق و الهیات
و با حضور نماینده حوزه پژوهشی؛ زینب روانگرد، برگزار شد
.

شایان ذکر است،
دکتر وحدانی فر؛ عضو هیات علمی دانشکده حقوق و الهیات
، کرسی ترویجی با موضوع
"نگرش بر مفهوم شناسی اخلاق"
را ارائه کرد.

در ابتدا دکتر وحدانی؛ عضو هیات علمی دانشکده حقوق والهیات، تعریفی از اخلاق ارائه کرد و گفت: با توجه به معنای لغوی، شهرت تعاریف، جهانبینی و ایدئولوژی دینی و سعادت گرایی انسان، اخلاق به ملکهی نفسانی اطلاق میگردد؛ زیرا اخلاق فضیلت و رذیلت از نفس و در نفس و پس از نفس کارآمدی دارد و در پرتو ملکات نقش میبندد.
وی با اشاره به جنبه شناختی و علمی اخلاق بیان کرد: محقق طوسی در تعریف خود از علم اخلاق بر جنبه «شناختی و علمی» تاکید کرده است و دراینباره میگوید: علم اخلاق «آن علمی است به آنکه نفس انسانی چگونه خلقی اکتساب تواند کرد که جملگی احوال و افعال که به ادارهی او از او صادر شود جمیل و محمود بود.»
دکتر وحدانی فرافزود: آیتالله جعفر سبحانی در مقدمه بحث حسن و قبح عقلی درباره علم اخلاق میگوید: «علم اخلاق، پیرامون ارزشهای والای انسانی بحث و گفتگو میکند» ظاهر تعریف، بیانگر تعریف علم اخلاق در بعد شناختی است. مگر اینکه گفته شود؛ علم اخلاق، پیرامون ارزشهای والای انسانی در بُعد شناختی و رفتاری، بحث و گفتگو میکند؛ در این صورت تعریف به جنبهی علمی و عملی میپردازد.

وی همچنین در مورد جنبه رفتاری و عملی اخلاق خاطر نشان کرد: استاد مطهری که در تعریف علم اخلاق بنابر وجهی بر جنبه «رفتاری، فعلی و عملی» تاکید کرده است و دراینباره میگوید: علم اخلاق علم چگونه زیستن یا علم چگونه باید زیست. در ادامه بیان میدارد: «تنها این نیست که چگونه باید زیست همانگونه که مکتبها درباره آن سخن گفتهاند؛ بلکه این است که برای اینکه باارزش و مقدّس و متعالی زیست کرده باشیم، چگونه باید زیست».
در اینجا هرگونه زیستی را اخلاق نمیداند؛ بلکه زیستن همراه با تعالی و مقدّس شدن را علم اخلاق میداند. استاد مطهری در جای دیگر به هویت رفتاری و محتوایی علم اخلاق توجه میدهند. چنانچه میگوید: «لذا اخلاق دو شعبه دارد یکی چگونه رفتار کردن و دیگری چگونه بودن که چگونه رفتار کردن مربوط به اعمال انسان که حتّی شامل گفتار هم میشود و چگونه بودن مربوط به خویها و ملکات انسان است که چگونه و با چه کیفیت باشد».
عضو هیات علمی دانشکده حقوق و الهیات در خصوص جنبه شناختی و رفتاری اخلاق تصریح کرد: برخی دیگر همچون ملاصدرای شیرازی، ملا مهدی نراقی و ملااحمد نراقی، امام خمینی (ره)، استاد محمّد تقی مصباح یزدی، آیتالله مکارم شیرازی، علاوه بر «جنبه شناختی»، «جنبه علمی» را نیز در تعریف علم اخلاق افزودهاند. ازاینرو میتوان این تعریف را بهعنوان معنای جامعی از علم اخلاق دانست. اینک تعاریف را یادآور می شویم.
سپس تعاریف مختلف علم اخلاق در نزد برخی اندیشمندان غربی را مطرح کرد و افزود: بنابراین می توان اخلاق و علم اخلاق را از نظر اندیشمندان اسلامی با آیات قرآن و روایات همگرا دانست، پس، موضوع اخلاق در آموزههای دینی ناظر به افعال اختیاری است که در نفس شکل میگیرد
و گفته می شود: اخلاق صفات پایدار نفسانی اعم از مکارم(فضائل) و غیر مکارم(رذایل) است که انسان مطابق با آن صفات رفتاری مناسب از خود صادر می نماید که موجب سعادت و شقاوت میگردد. علم اخلاق به جنبهی شناختی و رفتاری مکارم و غیر مکارم اخلاق تاکید میورزد؛ زیرا اخلاق، نتیجهی آگاهی و عمل به علم است که در نفس ایجاد گشته و در رفتار نمود پیدا می کند.
دکتر علوی؛ عضو هیات علمی دانشکده ادبیات وعلوم انسانی دانشگاه به عنوان ناقد اول گفت:بهتر است موضوعات با عناوین بحث انگیز انتخاب گردد.
وی پیشنهاد داد تا نظرات از مستندات مختلف گروهبندی شود.

در آخر دکتر حاتمی؛ عضو هیات علمی دانشکده حقوق و الهیات دانشگاه، به عنوان ناقد دوم کرسی ترویجی، اظهار داشت: باید از ابتدا انواع پژوهش های اخلاقی( پژوهش اخلاق توصیفی - پژوهش های اخلاقی هیجانی - پژوهش های اخلاقی فرا اخلاق)بیان و پس از آن در مورد پژوهش های اخلاقی و فرا اخلاق، که موضوع مورد نظر بود، مطرح می شد.
|