عمومی | دانشگاه علوم پزشکی تهران

راهنمای تغذیه افراد دیابتی و فشارخون بالا در ماه مبارک رمضان

به گزارش روابط عمومی شبکه بهداشت و درمان اسلامشهر، سارا فهیمی، کارشناس تغذیه واحد سلامت خانواده شبکه بهداشت و درمان اسلامشهر در این خصوص گفت: ماه مبارک رمضان ماه مهمانی خدا و ماه نزول برکات بی‌پایان خداوندی است. ماه رمضان فرصت مناسبی برای انسان‌هاست تا از بندگی نفس رهاشده و با خویشتن‌داری در سایه این تمرین انسان‌ساز به جایگاه‌های بالاتر بندگی خدا دست یابند. مطالعات متعددی نقش موثر روزه‌داری را در سلامتی بخصوص بر روی گلوکز خون، فشارخون و سطوح چربی‌های خون، کنترل وزن و بهبود بیماری‌های مختلف نشان داده‌اند.
وی در مورد دیابت و روزه‌داری با این نکته که دیابت جز موارد ممنوعیت کامل روزه‌داری نیست و  بسته به حالات مختلف و وضعیت بیمار و صلاحدید پزشک، فرد می‌تواند برای روزه گرفتن یا نگرفتن تصمیم بگیرد گفت: بیماران دیابتی که قند خونشان به خوبی تحت کنترل است و مبتلابه بیماری‌های دیگر نیستند و به‌عبارت‌دیگر دیابت موجب صدمه به کلیه‌ها، چشم‌ها، قلب و دیگر اعضایشان نشده است و نیز بیمارانی که انسولین مصرف نمی‌کنند می‌توانند روزه‌بگیرند. روزه‌داری برای بیماران دیابتی نوع ۲ که دیابت آنان به‌وسیله رژیم غذایی کنترل‌شده (حتی دیابتی‌های دارای اضافه‌وزن)، می‌تواند به بهبود و درمان بیماری کمک کند. بهترین حالت برای اندازه‌گیری قند خون بیماران دیابتی که روزه می‌گیرند قند خونشان را پیش از افطار، دو ساعت پس از افطار و نیز پیش از سحر به‌وسیله گلوکومتر اندازه بگیرند. در مورد مصرف قرص‌های پایین آورنده قند خون توصیه می‌شود که قرص‌های مصرفی صبح و ظهر هنگام افطار و قرص‌های مصرفی شبانه پیش از سحر (البته با هماهنگی پزشک متخصص ) مصرف شود.
فهیمی برای افراد مبتلابه دیابت که می‌توانند روزه‌بگیرند توصیه‌هایی به شرح زیر داشت و اظهار داشت:بیماران دیابتی در هر حال باید رژیمی را که پیش از ماه رمضان رعایت می‌کردند رعایت کنند. آنها نباید انرژی دریافتی خود را در این ماه افزایش دهند و در مصرف غذاهای شیرین که در ماه مبارک رمضان در وعده افطار استفاده می‌شود (بخصوص آنهایی که از قند و شکر تهیه‌شده)، زیاده‌روی نکنند و میزان توصیه‌شده توسط متخصص تغذیه مراعات کنند (چون افزایش دریافت مواد غذایی پرچرب و پر کربوهیدرات و به‌طورکلی پرخوری در افراد دیابتی، منجر به افزایش قند خون و افزایش وزن خواهد شد). افرادی که برای کنترل دیابت خود از قرص استفاده می‌کنند، اگر علائم افت قند خون (مانند ضعف و بی‌حالی شدید، عرق سرد فراوان، تپش قلب، سرگیجه، تاری دید، گرسنگی شدید و لرزش بدن و درنهایت بیهوش شدن) را در طول روز داشتند، باید سریع روزه خود را افطار کنند. در صورت احساس هرگونه علائم ناشی از کاهش یا افزایش شدید قند خون، باید روزه را باز کنند . وزن هر فرد باید در طول ماه رمضان روزانه کنترل‌شده و در صورت هرگونه کاهش وزن شدید یا افزایش وزن بیش از دو کیلوگرم، حتماً با پزشک مشورت شود. بعد از پایان ماه مبارک رمضان میزان و نوع دارو مصرفی و همچنین رژیم غذایی به حالت قبل از ماه رمضان برگردد.
این کارشناس تغذیه در مورد افراد مبتلابه فشارخون بالا و روزه‌داری هم تاکید کرد که با توجه به اینکه روزه به کاهش پرفشاری خون کمک می‌کند، افراد مبتلابه پرفشاری خون، باید در طول روز، فشارخون خود را چک کنند. اگر بیمار فشارخون شدید دارد یا در طول روز، دچار تغییر و بالا رفتن ناگهانی فشارخون شود، نباید روزه بگیرد. اما اگر در طول روز فشارخون فرد تغییر نکرد، روزه گرفتن موردی ندارد. مبتلایان به پرفشاری خون خفیف تا متوسط می‌توانند روزه‌بگیرند و روزه‌داری به کاهش فشارخون آنان کمک می‌کند. این افراد باید رژیم غذایی (دریافت نمک، چربی و ...) خود را کنترل کرده و از کشیدن سیگار اجتناب کنند.