ارائه دستاوردهای پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی در سومین کنگره بین المللی و پانزدهمین کنگره ملی ژنتیک ایران

منتخبی از دستاوردهای تحقیقاتی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی در نمایشگاه جنبی سومین کنگره بین المللی و پانزدهمین کنگره ملی ژنتیک ایران که از ۲۳ تا ۲۵ اردیبهشت ماه ۹۷ در سالن اجلاس سران برگزار شد، در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفت.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، در مراسم افتتاحیه این گردهمایی بزرگ علمی، دکتر محمود تولایی، رئیس انجمن ژنتیک ایران و رئیس سومین کنگره بین المللی و پانزدهمین کنگره ملی ژنتیک ایران در خصوص محورهای علمی این کنگره که با همکاری انجمن ژنتیک آلمان برگزار می شود، گفت: ژنتیک انسانی و پزشکی، ژنتیک گیاهی، ژنتیک میکروارگانیسم ها، منابع ذخایر ژنتیک، سلول های بنیادی، بیوانفورماتیک، ژنتیک حیوانی، تکنولوژی های جدید و پیشرفت های تکنولوژی فناوری های جدید و کاربردی در زمینه های ژنتیک قانونی و تعیین هویت و مباحث اخلاقی و ایمنی زیستی از جمله محورهای مهم این کنگره است.

وی افزود: در کنار برگزاری این کنگره پانل های تخصصی در خصوص ژنتیک انسانی، ژنتیک جانوری، ژنتیک گیاهی، سلول های بنیادی و اخلاق و ژنتیک جنایی و تبار شناسی در ژنتیک باستانی نیز با حضور اساتید برجسته داخلی و خارجی برگزار می شود.

تولایی اظهار داشت: در بخش جنبی کنگره همچنین چند هم اندیشی با موضوع فناوری های نوین ویرایش ژنی، فرصت ها و چالشها، صیانت از ذخایر ژنتیکی و مدیریت بر داده های ژنومی، چالش ها و راهکارها، محاسن و معایب الحاق به کنوانسیون UPOV (اتحادیه بین المللی حفاظت از ارقام جدید گیاهی) با حضور دانشمندان این حوزه و مقامات اجرایی مرتبط در کشور برگزار می شود.

رئیس کنگره بین المللی ژنتیک ایران خاطرنشان کرد: تشکیل کمیته های علمی برای بحث و تبادل نظر در خصوص آخرین دستاوردهای حوزه ژنتیک و بررسی نتایج تحقیقات انجام شده در حوزه های ژنتیک انسانی، ژنتیک جانوری، ژنتیک گیاهی، ژنتیک میکروارگانیسم ها، سلول های بنیادی و منابع ژنتیک از دیگر برنامه های این کنگره است.

تولایی با اشاره به این که بیش از ۸۰۰ مقاله به دبیرخانه کنگره واصل شده است، تصریح کرد: مقالات پذیرفته شده طی سه روز کنگره در قالب سخنرانی و پوستر ارائه می شوند.

حمایت ویژه وزارت بهداشت از تحقیقات کریسپر

دکتر ملک زاده، معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت طی سخنانی در افتتاحیه سومین کنگره بین المللی و پانزدهمین کنگره ملی ژنتیک ایران با اشاره به دستاوردهای امیدبخش دانشمندان در درمان بیماری های ژنتیکی از قبیل تالاسمی و هموفیلی به روش کریسپر از حمایت ویژه وزارت بهداشت از تحقیقات کشور در این زمینه  خبر داد.

وی با بیان اینکه با توسعه چشمگیر دانش ژنتیک در سال های اخیر شاهد تحول در چهره پزشکی و درمان از جنبه های گوناگون خواهیم بود، خاطرنشان کرد: در حال حاضر حدود ۳۰۰ میلیون نفر در جهان با بیماری های ژنتیکی ناشی از یک ژن دست به گریبان هستند که با روش های جدید ویرایش ژنوم می توان این بیماران را درمان کرد.

وی با یادآوری دستاوردهای موفق دانشمندان در درمان هموفیلی B ، ناشنوایی و تالاسمی با روش ویرایش ژنوم که اخیرا طی مقالاتی در نشریات معتبر بین المللی گزارش شده، ابراز امیدواری کرد که محققان ژنتیک کشور نیز به طور جدی در این زمینه فعال شوند.

ملک زاده با بیان اینکه این تکنیک های جدید در آینده نزدیک به طور گسترده در درمان بیماران به کار خواهد رفت، اظهار داشت: وزارت بهداشت آمادگی دارد از پروژه های مرتبط با این تکنیک ها در کشور به طور جدی حمایت کند چرا که اگر طی چهار، پنج سال آینده در این زمینه ها پیشرفت خوبی نداشته باشیم ناچار به اعزام بیماران به خارج خواهیم بود. در این راستا چند طرح در زمینه ژن درمانی با حمایت وزارت بهداشت در حال اجراست و امکان انجام آزمایش های مربوطه نیز وجود دارد.

ملک زاده در ادامه با بیان اینکه ایران علیرغم دستیابی به اهداف سند چشم‌انداز از لحاظ تعداد مقالات و استنادات علمی با پیشی گرفتن از تمام کشورهای منطقه در همه پایگاه های استنادی، از نظر تبدیل علم به فناوری و ثروت فاصله زیادی با شرایط مطلوب داریم، اظهار داشت: ژن درمانی به عنوان بخشی از مهندسی ژنتیک از زمینه های علمی بسیار مهمی برخوردار است که طی ۱۰، ۱۵ سال آینده در قالب فناوری ها و تکنیک های مختلف بخشی از مهمترین دستاوردهای علمی جهان را رقم خواهد زد و توسعه تحقیقات در این زمینه در کشور ما نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

معاون تحقیقات وزیر بهداشت همچنین در حاشیه مراسم در گفت و گو با خبرنگاران در توضیح تکنیک اصلاح ژن (کریسپر) گفت: با استفاده از این تکنیک که حاصل ۱۵ سال تلاش دانشمندان است و در چهار، پنج سال اخیر به شدت مورد توجه قرار گرفته است، می توان مبتلایان بیماری های ژنتیکی مثل تالاسمی و هموفیلی که هر یک مربوط به یک ژن هستند، برای همیشه درمان کرد. در حال حاضر این قبیل بیماران باید تا پایان عمر از دارو استفاده کنند و یا تحت پیوند مغز استخوان یا  سلول های بنیادی قرار  گیرند در حالی که با استفاده از تکنیک کریسپر می توان بدون نیاز به جراحی با انتقال ژن از طریق ویروس ژنوم بیمار را اصلاح و بیماری را درمان کرد.

وی با بیان اینکه این تکنیک هنوز در دنیا به مرحله درمان بالینی نرسیده اما طی چند سال آینده این امر محقق خواهد شد، اظهار داشت: حدود ۷۰۰، ۸۰۰ هزار بیمار در ایران به این قبیل بیماری ها مبتلا  هستند که می توانند در آینده نزدیک به روش ویرایش ژنوم درمان شوند.

معاون تحقیقات وزیر بهداشت در پایان در پاسخ به این سوال که آیا وزارت بهداشت از تحقیقات در این حوزه در دانشگاه های وزارت علوم نیز حمایت می کند یا نه گفت: در موسسه توسعه تحقیقات علوم پزشکی (نیماد) محدودیتی برای حمایت از پروژه های تحقیقات علوم پزشکی نداریم و تقریبا ۲۵ درصد بودجه موسسه به محققان وزارت علوم تخصیص داده شده است.

پیوستن به کنوانسیون بین المللی حفاظت از واریته های جدید گیاهی به صلاح کشور نیست

هم اندیشی تخصصی بررسی مزایا و زیان های احتمالی الحاق به کنوانسیون بین المللی حفاظت از واریته های جدید گیاهی ( (UPOV نیز در سالن شهید شهریاری مجموعه اجلاس سران برگزار شد. در این نشست که با حضور جمعی از صاحبنظران  و فعالان اتحادیه انجمن های علوم کشاورزی، انجمن های علمی ژنتیک، بیوتکنولوژی، ایمنی زیستی و موسسات تحقیقاتی این حوزه برگزار شد تبعات پیوستن ایران به کنوانسیون یوپو از ابعاد مختلف فنی و حقوقی مورد بحث و بررسی قرار گرفت که صاحبنظران بالاتفاق تاکید کردند که پیوستن به این کنوانسیون که در قالب لایحه ای در آستانه طرح در صحن علنی مجلس شورای اسلامی است در شرایطی که سهمی از بازار صادرات واریته های گیاهی دنیا نداریم کاملا به زیان کشور خواهد بود.

در پایان این نشست با تصویب شرکت کنندگان مقرر شد جمع بندی و دیدگاه کارشناسی نشست، در قالب نامه ای به رئیس و نمایندگان مجلس شورای اسلامی اعلام شود و با تایید شرکت کنندگان پانزدهمین کنگره ملی ژنتیک در قالب بندی از قطعنامه پایانی کنگره نیز مورد تاکید قرار گیرد.

گفتنی است در حاشیه این کنگره، نمایشگاهی از سوی شرکت ها، موسسات و مراکز تحقیقاتی دولتی و خصوصی در سالن اجلاس سران برگزار شد و پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی نیز با ارائه دستاوردها و یافته های پژوهشی خود به ویژه در حوزه ژنتیک در این نمایشگاه حضور یافت که پروژه ها و اقدامات انجام شده با استقبال فراوان شرکت کننندگان در کنگره و بازدیدکنندگان همراه شد.