عمومی | دانشگاه مفید

نشست علمی با عنوان« بازتاب حکومت دموکراتیک علوی در نهج البلاغه شریف» در مرکز تحقیقات امام علی (ع) با همکاری مرکز مطالعات اقتصادی دانشگاه مفید برگزار گردید.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه مفید ، پیرو تفاهم نامه فی مابین معاونت پژوهشی دانشگاه مفید و پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی مبنی بر برگزاری نشست های ماهانه با محوریت نهج البلاغه، رو دوشنبه ۱۷ اردیبهشت ماه ۹۷ ،نشست علمی با عنوان «بازتاب حکومت دموکراتیک علوی در نهج البلاغه شریف» با سخنرانی دکتر عبدالرحیم سلیمانی ،عضو هیئت علمی دانشگاه مفید در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار گردید.
دکتر سلیمانی در سخنرانی خود با بیان مقدماتی اذعان داشتند که حکومت امام علی(ع) دموکراتیک(مردم بر مردم) بوده و نه تئوکراتیک(خدابرمردم) و این خصوصیت در مهم‌ترین اثر ایشان یعنی در نهج‌البلاغه وجود دارد.ایشان در ادامه با بیان ادله ای از نهج البلاغه در پی اثبات این مدعا برآمدند.

دکتر سلیمانی با قرائت خطبه سوم نهج البلاغه که حضرت درآن می فرمایند: «سوگند به خدایی که دانه را شکافت و جان را آفرید، اگر این نبود که مردم در خانه من ریختند و آن قدر شلوغ شد که حسنین کم مانده بود زیر دست و پا له شوند، و اگر این نبود که خدا عهد و پیمان گرفته است از عالمان که عدل را پیاده کنند، من حکومت را رها می‌کردم، همان‌طور که از اول رها کرده بودم» بیان داشتند با توجه به اینکه در زمان حضرت اکثریت جامعه شیعه نبودند، بنابراین کسانی که در خانه حضرت اجتماع کردند کسانی بود که اغلب باور به امامت ایشان نداشتند و از این حیث که ایشان فردی عادل و عالم است از ایشان تقاضای پذیرفتن حکومت را داشتند.بنابراین حضرت پذیرفتند و فرمودند: حجت بر من با حضور این تعداد افراد تمام شده است. دکتر سلیمانی با تاکیدبر قسمت دوم فرمایش امام علی(ع) مبنی براینکه خداوند از عالمان پیمان گرفته است از امام یا پیامبر(ص) ،بنابراین فرد عالمی که صلاحیت دارد چه امام باشد یا نباشد ، اگر مردمی در جامعه‌ای سراغ او آمدند و گفتند بیا و عدل را پیاده کن وظیفه‌اش این است که این امر را بپذیرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه مفید همچنین در ادامه با اشاره ای به خطبه ۹۲ به عنوان مستندی دیگر بیان داشتند که حضرت در این خطبه می فرمایند: «اگر مرا رها کنید و سراغ کس دیگری بروید ، من هم می‌شوم مثل یکی از شما و اتفاقا من از شما هم نسبت به حکومتی که تشکیل داده‌اید، مطیع‌تر می‌شوم. در جمله آخر ایشان می‌فرمایند من به عنوان مشاور شما بهتر از امیر شما هستم.»
مشخص است که حضرت با بیان این فرمایشات قصد تعارف ندارند بلکه باجدیدت می‌فرماید من اطاعت می‌کنم ازکسی که شما حکومت را به او بسپارید. بنابراین اگر مردم به سراغ کس دیگری می‌رفتند و باکسی جز حضرت بیعت نموده و حکومت تشکیل می دادند، آن حکومت مشروع است چرا که حضرت تصریح می فرمایند که من نسبت به آن مطیع‌تر از شما خواهم بود و مانند شما از آن اطاعت خواهم کرد. لذا چنین حکومتی نمی‌تواند مشروع و قانونی نباشد.
با استناد به این دو فقره از نهج البلاغه امام علی(ع) می توان نتیجه گرفت حکومتی که متکی بر خواست مردم باشد نه فقط قانونی بلکه مشروع نیزمی باشد. دکتر سلیمانی همچنین در خصوص نحوه حکومت پیامبر و امام (ع) به خطبه ۵۰ نهج البلاغه استناد نموده و بیان داشتندکه حضرت در این خطبه می فرمایند «آگاه باشید حق شما بر من این است که جز در امر الهی در همه امور حکومتی با شما مشورت نمایم.»
بنابراین حکومت که امام علی(ع) تئوکراتیک نبوده و با روح معنا دموکراتیک بوده است و ایشان حکومت تئوکراتیک منهای رای مردم را مشروع نمی‌دانستند.

در پایان نیز حاضرین با بیان پرسش هایی به بحث و تبادل نظر پرداختند.