همانطور که می دانیم از تاریخ بیست و سوم آبان تا سی ام آبان ماه، هفته جهانی حمایت از بیماران کلیوی است. کلیه ها یکی از اعضای اصلی بدن هستند که کار تصفیه خون  را بر عهده دارند که در صورت از کار افتادن آنها نیازمند درمان هایی چون دیالیز و پیوند کلیه می باشیم.

دفع بسیاری از مواد زائد بدن و همچنین بسیاری از داروها وظیفه کلیه هاست پس با از کار افتادن کلیه ها مواد زائد در بدن جمع شده و باعث بیماری می شوند.۸۵۰ میلیون نفر در دنیا مبتلا به بیماری کلیه هستند یعنی بیش از ۱۰ درصد جمعیت دنیا !! با این تخمین در کشور ما حدود ۸ میلیون نفر بیمار کلیوی برآورد خواهد شد و به عبارتی از هر ۱۰ نفر بزرگسال ۱ نفر مبتلا به بیماری کلیوی است

دو علت اصلی نارسایی مزمن کلیه، فشارخون بالا و دیابت هستند که این دو مسئول ۶۰ درصد موارد نارسایی کلیه هستند. بسیاری از داروها می توانند برای کلیه مضر باشند به طور مثال داروها و مکمل های بدن سازی به خصوص پودرهای پروتئینی با حجم های زیاد، داروهای گیاهی ناشناخته و یا با استفاده نادرست (به خصوص مخلوط چند گیاه)، مصرف نادرست داروهای مسکن و برخی آنتی بیوتیک های تزریقی، مصرف دخانیات و مواد مخدر و مشروبات الکلی می توانند از سایر موارد آسیب زننده به کلیه باشند (برخلاف باور رایج برخی از مردم ، به طوری که سرطان زایی برخی مواد مخدر اثبات شده است و آسیب های حاد کلیوی ناشی از مشروبات الکلی یکی از رایج ترین مراجعات اورژانس می باشد). حتی بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله با آسیب های شدید بافتی و یا کم آب شدن بدن ، باعث ضربه به کلیه ها می شود، به طوری که شعار امسال روز جهانی کلیه (سلامت کلیه: کلیه و بلاهای طبیعی ) بوده است. سنگ ها نیز به درجاتی می توانند باعث آسیب به کلیه شوند که بهترین روش پیشگیری و کمک به درمان سنگ مصرف مایعات مناسب است.

کم کار شدن کلیه ها می تواند به صورت حاد و یا به صورت تدریجی اتفاق بیافتد و اگر در زمان مناسب و قبل از پیشرفت شناسایی شود (حالت حاد) کار کلیه ها قابل برگشت است. دفع پروتئین یا خون در ادرار و یا افزایش اوره و کراتینین در آزمایش خون اولین نشانه های آزمایشگاهی مشکلات کلیوی می باشند. پس با یک آزمایش ساده خون و ادرار می توان به سلامت کلیه ها پی برد.

رعایت چه نکاتی به سلامت کلیه ها کمک می کند؟

⁃ مصرف آب به حد کافی در طول شبانه روز

⁃ کنترل فشار خون

⁃ کنترل قند خون

⁃ کاهش مصرف شکر و نمک و چربی اشباع

⁃ عدم مصرف داروهای آسیب زننده به کلیه ( داروهای بدن سازی و گیاهی فقط با دستور پزشک یا متخصص تغذیه مصرف شود )

⁃ کاهش وزن اصولی تحت نظر متخصصین تغذیه⁃ ورزش روزانه

⁃ عدم مصرف دخانیات و مواد مخدر

⁃ انجام آزمایشات سالیانه کلیوی در افراد در معرض خطر

با مراقبت های ساده و پیشگیرانه می توانیم کلیه های سالم تر داشته باشیم.

دکتر اصغر دلیلی متخصص داخلی فوق تخصص نفرولوژی و عضو هیات علمی

معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی نیشابور