سندورم متابولیک چیست؟
این موارد شامل:
۱- سایز دور کمر بیشتر از ۹۰ سانتی متر در مردان و ۸۰ سانتیمتر در زنان
۲- سطح کلسترول خوب (HDL) کمتر از ۴۰ میلی گرم در ۱۰۰ میلی لیتر خون مردان و ۵۰ میلی گرم در ۱۰۰ میلی لیتر خون خانمها
۳- تری گلسیرید خون بیشتر از ۱۵۰ میلی گرم در ۱۰۰ میلی لیتر خون
۴- فشار خون بالا ( فشار خون ۱۳۰/۸۵ میلی متر جیوه و بالاتر)
۵- گلوکز پلاسمای ناشتا بیشتر از ۱۰۰ میلی گرم در دسی لیتر.
سایز دور کمر بزرگ، پرنوشی و پرادراری، خستگی و تاری دید، درد قفسه سینه یا تنگی نفس، ایجاد لکههای تیره روی پوست (مخصوصا در محله ای چین دار که تعریق زیاد است)، رشد موهای زائد، کاهش حس در دستها و پاها ، آسیب شبکیه چشم طیف وسیعی از علایم و نشانه هایی است که ممکن است در یک بیمار مبتلا به سندروم متابولیک دیده شود.
در مطالعات انجام شده در سطح کشور شیوع سندروم متابولیک بین ۳۰ تا ۴۰ درصد در جمعیت بالغ گزارش شده است. کشور ما در حال تبدیل شدن به کشوری با جمعیت سالمند بالا است . از این رو بررسی عوامل دخیل در ایجاد این نوع اختلالات به ویژه برای برنامه ریزی مهار بهتر به خصوص در افراد با سن بالاتر بسیار مهم است.
شناسایی زودهنگام عوامل خطر به ویژه برای افراد مسن، کمک قابل توجهی به استراتژی های درمانی موثر و پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی و دیابت می کند. در مطالعات انجام شده توسط پژوهشگران کوهورت سالمندی دانشگاه علوم پزشکی نیشابور بر روی افراد بالای ۵۰ سال شهرستان مشخص شده است شیوع ابتلا به سندروم متابولیک در جمعیت بالای ۵۰ سال شهرستان۴۵ دصد است. در این ارتباط مشخص شده است که شانس ابتلا زنان به سندروم متابولیک تقریبا دو برابر مردان است بی تحرکی بیشتر زنان، یائسگی و چاقی مهمترین دلایل ابتلا بیشتر زنان نسبت به مردان است.
این مطالعات همچنین نشان داد که شاخصه های مرتبط با چاقی شامل نسبت دور کمر به باسن- نسبت وزن به مجذور قد (kg/m۲) و درصد چربی بدنی با احتمال ابتلا به سندرم متابولیک در افراد بالای ۵۰ سال مرتبط هستند.
در افراد کم تحرک نسبت به افرادی که تحرک بیشتری داشته اند و در افراد سیگاری نسبت به افرادی که سیگار نمی کشند، همچنین داشتن بیماری هایی مانند دیابت یا فشار خون شانس ابتلا به بیماری سندروم متابولیک را افزایش می دهد.
اگر چه این مطالعات بر روی جمعیت میانسال و سالخورده شهرستان نیشابور انجام شده است اما زنگ خطر برای طیف های جمعیتی جوان تر را به صدا در آورده است. تغییر در سبک زندگی شامل افزایش فعالیت بدنی منظم، کاهش وزن، رژیم غذایی سالم، توقف مصرف سیگار، کاهش یا مدیریت استرس به همراه درمان های حمایتی برای کنترل چربی، قند خون و فشار خون برای کنترل علائم سندروم متابولیک ضروری است.
منبع: واحد ترجمان دانش سلامت
معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی نیشابور
دکتر احمد قاسمی
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی نیشابور و عضو شورای پژوهشی کوهورت سالمندی نیشابور