پزشکی | دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی نیشابور

تغذیه در دوران شیردهی


شیردهی مخصوصا در تابستان با از دست دادن مایعات زیادی همراه است به همین دلیل توصیه به مصرف مایعات کافی می شود. یکی از مهمترین دلایل تولید شیر کم و خروج ناکافی شیر مخصوصا در خانم های پر استرس و در فصل تابستان عدم توجه به دریافت کافی مایعات است.به صورت منظم و فارغ از بروز حس تشنگی مادران شیرده باید بر اساس نظم زمانی مشخص مایعات مصرف کنند.

بهترین نوشیدنی ها در دوره شیردهی آب، شیر و چای بسیار کم رنگ می باشد.در صورت عدم میل به آب می توان از اضافه کردن تخم شربتی، خاکشیر، آلو، انجیر برای مزه دار کردن و بهتر تحمل کردن آب استفاده کرد. در ۶ ماه اول دوره شیردهی برای خانم های با وزن کم یا نرمال توصیه به دریافت بیشتر انرژی از مواد غذایی سالم و طبیعی می شود و همچنین به علت تولید پروتئین در شیر،بدن مادر نیاز به پروتئین بیشتری دارد.در این دوره مصرف گوشت ها، لبنیات، آجیل و کربوهیدرات ( نان، برنج، ماکارانی و میوه ها) از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.به دلیل تولید قند در شیر، بدن مادر شیرده نیاز به دریافت کافی کربوهیدرات دارد، رژیم های اشتباه، محدودیت های نابه جا یا نخوردن کربوهیدرات به صورت عمدی باعث کاهش تولید قند شیر و افزایش تولید اسید لاکتیک می شود که باعث ترش و تلخ شدن شیر می شود و حتی می تواند بر عملکرد ذهنی کودک تاثیرگذار باشد.
برخی از مواد غذایی با مکانیسم های مختلف و از طریق تحریک غدد تولید شیر باعث افزایش شیر مادران می شوند، برخی از مهم‌ترین این مواد غذایی عبارتند از سبزیجات سبز تیره مثل اسفناج، کلم بروکلی و جعفری که غنی از انواع ویتامین ها، مواد معدنی و آب هستند. غلات کامل مثل برنج سبوس دار، بلغور جو دوسر و…. غلات سبب تقویت تولید هورمون‌های موثر در افزایش شیر مادر می شود. مصرف بادام خام یا مغز های خام به علت پروتئین و داشتن املاح موجود در آن برای شیردهی هرچه بهتر توصیه می شود.مصرف زیاد کافئین، کم خوابی، گرسنگی و استرس باعث کاهش ترشح شیر در مادران شیرده می شود که می تواند با آموزش صحیح و کاهش استرس نقش بسزایی در شیردهی موفق داشته باشد.

دکتر مصطفی عربی
متخصص تغذیه و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی نیشابور