عمومی | دانشگاه تهران

ثبت ۷۰۰۰ زمین‌لرزه در سال ۱۴۰۱ توسط مرکز لرزه‌نگاری کشوری موسسه ژئوفیزیک

بنا بر گزارش موسسه ژئوفیزیک، شبکه‌های لرزه‌نگاری مرکز لرزه‌نگاری کشوری وابسته به موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، از ابتدای فروردین تا انتهای اسفند سال ۱۴۰۱ تعداد ۷۰۰۰ زمین‌لرزه را ثبت کردند. این زمین‌لرزه‌ها در نواحی مختلف ایران و نواحی مرزی رخ‌داده و توسط شبکه‌های لرزه‌نگاری ثبت و تعیین محل شده‌اند. در سال ۱۴۰۱ تعداد ۱۸۵ زمین‌لرزه با بزرگی بیش از ۴.۰ در داخل کشور توسط مرکز لرزه‌نگاری کشوری به ثبت رسیده است که بزرگ‌ترین آن‌ها در تاریخ ۱۱/‏۰۴/‏۱۴۰۱‬ به بزرگی ۶.۱ در بندر خمیر استان هرمزگان رخ داده‌است. کانون این زمین‌لرزه در یکی از فعّال‌ترین بخش‌های زاگرس هم از لحاظ لرزه‌خیزی و هم تعداد زمین‌لرزه بوده‌است. نزدیک‌ترین گسل به کانون زمین‌لرزه‌های بندرخمیر شاخه‌های جنوبی گسل پیشژرفای زاگرس (ZFF) و گسل پیشانی کوهستان زاگرس (MFF) است.
مطابق آمار سال ۱۴۰۱ مرکز لرزه‌نگاری کشوری، کشور ایران به صورت تقریبی ماهانه متحمّل میانگین ۲ زمین‌لرزه با بزرگی بیش از ۵ شده است. استان‌های آذربایجان‌غربی با ۸۳۸ زمین‌لرزه، خراسان رضوی با ۸۱۳ زمین‌لرزه، و کرمان با ۷۴۰ زمین‌لرزه بیشترین تعداد زمین‌لرزه را در بین استان‌های کشور داشته‌اند و استان‌های قزوین، زنجان، و البرز به ترتیب با ۲۱، ۹، و ۲ زمین‌لرزه کمترین تعداد زمین‌لرزه ثبت شده در کشور را به خود اختصاص دادند. همچنین، استان‌های هرمزگان با ۷۳، کرمان با ۲۰، و آذربایجان‌غربی با ۱۷ زمین‌لرزه بیشترین تعداد زمین‌لرزه‌های ثبت شده با بزرگی بیش از ۴ را در بین استان‌های کشور داشته‌اند.
استان تهران در سال ۱۴۰۱ شاهد ثبت ۷۰ زمین‌لرزه بوده است که بزرگترین آن به بزرگی ۳.۸ در حسن آباد به ثبت رسید.

جدول ۱. آمار زمین‌لرزه‌های کشور در سال ۱۴۰۱ به تفکیک بزرگی

تعداد

محدوده بزرگی

۵۹۶۵

کمتر از ۳

۸۵۰

بین ۳ تا ۴

۱۵۹

بین ۴ تا ۵

۲۴

بین ۵ تا ۶

۲

بین ۶ تا ۷

۷۰۰۰

جمع کل

جدول ۲. آمار زمین‌لرزه‌های استان تهران در سال ۱۴۰۱ به تفکیک بزرگی

تعداد

محدوده بزرگی

۶۷

کمتر از ۳

۳

بین ۳ تا ۴

۷۰

جمع کل

شکل ۱. روند لرزه‌خیزی کشور به تفکیک ماه در سال ۱۴۰۱

شکل ۲. نقشه پراکندگی زمین‌لرزه‌های کشور در سال ۱۴۰۱

شکل ۳. رومرکز بزرگترین زمین‌لرزه‌های ایران در سال ۱۴۰۱


شکل ۴. محل وقوع زمین‌لرزه‌های با بزرگی بیش از ۴/۰ کشور در سال ۱۴۰۱

جدول ۳. آمار زمین‌لرزه‌های کشور در سال ۱۴۰۱ به تفکیک استان‌ها

نام استان

۱۴۰۱

میانگین ۱۰ ساله

درصد کاهش/افزایش نسبت به میانگین ۱۰ ساله

آذربایجان غربی

۸۳۸

۳۵۷

۱۳۴.۷۳

خراسان رضوی

۸۱۳

۱۱۹۶

-۳۲.۰۴

کرمان

۷۴۰

۱۲۱۲

-۳۸.۹۳

هرمزگان

۵۶۷

۳۱۳

۸۱.۲۰

خراسان جنوبی

۵۳۲

۵۷۲

-۶.۹۶

سمنان

۳۱۵

۶۰۷

-۴۸.۰۸

فارس

۲۸۹

۴۴۰

-۳۴.۳۳

یزد

۲۷۵

۷۴۵

-۶۳.۰۸

اصفهان

۲۴۵

۶۷۷

-۶۳.۸۰

آذربایجان شرقی

۲۵۰

۱۰۳۷

-۷۵.۸۹

کرمانشاه

۲۳۲

۹۴۸

-۷۵.۵۲

خراسان شمالی

۱۹۲

۴۳۲

-۵۵.۵۲

خوزستان

۱۵۴

۳۹۵

-۶۱.۰۶

مازندران

۱۵۴

۲۸۶

-۴۶.۲۲

اردبیل

۱۴۹

۱۳۳

۱۱.۸۰

چهارمحال و بختیاری

۹۸

۲۸۲

-۶۵.۲۰

گلستان

۸۲

۱۳۸

-۴۰.۷۴

بوشهر

۷۹

۲۳۶

-۶۶.۵۶

کهگیلویه و بویراحمد

۷۶

۱۴۹

-۴۸.۸۴

تهران

۷۰

۲۵۷

-۷۲.۷۹

همدان

۶۹

۱۳۷

-۴۹.۷۰

لرستان

۶۲

۲۲۴

-۷۲.۳۰

کردستان

۶۰

۱۰۳

-۴۲.۰۰

ایلام

۵۵

۲۹۹

-۸۱.۶۳

مرکزی

۵۰

۱۵۷

-۶۸.۲۱

گیلان

۴۶

۹۱

-۴۹.۷۰

سیستان و بلوچستان

۴۵

۴۸

-۵.۷۱

قم

۳۹

۹۱

-۵۷.۱۰

قزوین

۲۱

۱۰۰

-۷۹.۰۲

زنجان

۹

۲۳

-۶۰.۲۴

البرز

۲

۱۱

-۸۱.۹۷

مناطق مرزی

۳۹۲

شکل ۵. نمودار میله‌ای فراوانی زمین‌لرزه‌های ثبت شده در سال ۱۴۰۱ توسط مرکز لرزه‌نگاری کشوری در کشور به تفکیک استان‌ها

جدول ۴. زمین‌لرزه‌های با بزرگی بیش از ۵/۰ کشور در سال ۱۴۰۱

تاریخ

بزرگی

عمق

شهر

استان

۱۴۰۱-۰۴-۱۱

۶.۱

۱۱.۸

بندر خمیر

هرمزگان

۱۴۰۱-۰۴-۱۱

۶.۱

۱۲.۹

بندر خمیر

هرمزگان

۱۴۰۱-۱۱-۰۸

۵.۹

۱۱

خوی

آذربایجان غربی

۱۴۰۱-۰۴-۱۱

۵.۷

۱۲.۸

بندر خمیر

هرمزگان

۱۴۰۱-۰۵-۰۱

۵.۷

۱۶.۹

بندر خمیر

هرمزگان

۱۴۰۱-۰۴-۰۴

۵.۶

۱۶.۶

بندر چارک

هرمزگان

۱۴۰۱-۰۹-۰۹

۵.۶

۸

بندر خمیر

هرمزگان

۱۴۰۱-۰۶-۱۴

۵.۵

۱۸.۶

فین

هرمزگان

۱۴۰۱-۰۴-۰۵

۵.۵

۷.۴

راور

کرمان

۱۴۰۱-۰۵-۰۹

۵.۵

۱۰

تربت

مرز ایران و پاکستان

۱۴۰۱-۰۳-۰۲

۵.۵

۱۳.۷

سرجنگل

سیستان و بلوچستان

۱۴۰۱-۰۵-۰۱

۵.۴

۸

کنگ

هرمزگان

۱۴۰۱-۰۹-۲۲

۵.۴

۹.۲

بشرویه

خراسان جنوبی

۱۴۰۱-۰۷-۱۳

۵.۴

۱۱.۲

خوی

آذربایجان غربی

۱۴۰۱-۱۰-۲۸

۵.۴

۱۲.۶

خوی

آذربایجان غربی

۱۴۰۱-۰۳-۲۵

۵.۳

۱۵

بندر چارک

هرمزگان

۱۴۰۱-۱۲-۰۳

۵.۳

۱۱.۸

رویدر

هرمزگان

۱۴۰۱-۱۰-۰۳

۵.۳

۸.۱

بشرویه

خراسان جنوبی

۱۴۰۱-۰۴-۰۱

۵.۲

۸

پارسیان

هرمزگان

۱۴۰۱-۰۸-۲۶

۵.۲

۱۶.۶

کنگ

هرمزگان

۱۴۰۱-۱۲-۰۲

۵.۲

۱۱

رویدر

هرمزگان

۱۴۰۱-۰۷-۰۳

۵.۱

۱۷

تخت

هرمزگان

۱۴۰۱-۰۶-۲۲

۵.۱

۶

عشق آباد

خراسان جنوبی

۱۴۰۱-۰۶-۳۰

۵

۱۴.۱

خوی

آذربایجان غربی

جدول ۵. فراوانی زمین‌لرزه‌های ثبت شده در سال ۱۴۰۱ با بزرگی بیش از ۴/۰ در کشور به تفکیک استان‌ها

تعداد زمین لرزه ها

استان

۷۳

هرمزگان

۲۰

کرمان

۱۷

آذربایجان غربی

۱۳

فارس

۷

خراسان جنوبی

۶

خوزستان

۵

کرمانشاه

۵

خراسان رضوی

۴

گیلان

۴

سیستان و بلوچستان

۳

یزد

۲

چهارمحال و بختیاری

۲

مازندران

۲

خراسان شمالی

۱

اردبیل

۱

بوشهر

۱

آذربایجان شرقی

۱

گلستان

۳

کهگیلویه و بویراحمد

۱

سمنان

۱

ایلام

۶

مرز ایران و ترکمنستان

۴

مرز ایران و عراق

۳

مرز ایران و ترکیه

۱

مرز ایران و پاکستان