عمومی | دانشگاه معارف اسلامی

گزارش جلسه دفاع رساله جناب آقای میثم زادهوش

به حول و قوه الهی جلسه دفاع رساله جناب آقای میثم زادهوش، مقطع دکتری، رشته مدرسی معارف اسلامی گرایش قرآن و متون اسلامی شنبه ۱ بهمن ۱۴۰۱ ساعت ۱۰:۳۰ صبح در دانشگاه معارف اسلامی برگزار گردید.
موضوع رساله: بررسی سندی و تحلیل دلالی (با تاکید بر موافقت مضمونی روایات با آیات) روایات تفسیری سوره مائده.
استاد راهنما: حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر علی نصیری.
اساتید مشاور: حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر محمدهادی منصوری.
اساتید داور: جناب آقای دکتر علیرضا کمالی، حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر عبدالهادی مسعودی، حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر اسکندرلو.
جلسه دفاع، پس از قرائت چند آیه از کلام الله مجید و اعلام برنامه توسط استاد محترم راهنما شروع و سپس دانشجو به ارائه گزارشی از رساله و انجام اصلاحات درخواستی اساتید محترم داوران در جلسه پیش‌دفاع پرداخت.
در ادامه داوران محترم به نقد رساله پرداخته و نظرات خودشان را مطرح نمودند و بعد دانشجو و اساتید محترم راهنما و مشاور به نقد داوران پاسخ داده و یا برخی را پذیرفتند تا اصلاح شود. سپس اساتید به جهت ارزشیابی رساله به شور نشسته و نمره را مشخص نمودند. به بعد از آن صورتجلسه توسط استاد محترم راهنما قرائت و در آخر سوگندنامه توسط دانشجو خوانده شد.

چکیده رساله
قرآن و عترت (علیهم السلام) دو گنج عظیمی است که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) قبل از رحلتش در میان امت به ودیعه نهاد. اهل بیت عصمت (علیهم السلام) محرمان راز و آگاهان به علوم نبوی (صلی الله علیه و آله و سلم) و اصلی‌ترین مفسّران قرآن کریم‌اند که پس از رسول گرامی (صلی الله علیه و آله و سلم) عهده‌دار تبیین این کتاب آسمانی‌هستند. تنها راه نجات بشر از تاریکی‌های گمراهی در تمسّک به این دو گوهر گرانبهاست، که هرگز از هم جدا نمی‌شوند، تا در کنار حوض کوثر بر آن حضرت وارد شوند.
بر این اساس روایات تفسیری به جای مانده از آن حضرات که ثقل اصغرند، برترین تفسیر ثقل اکبر می‌باشند، از این رو عالمان دینی از روز نخست بر حفظ آثار آنان اهتمام ویژه داشته‌اند و حاصل آن تلاش‌ها، تفاسیر اثری است که امروزه در دسترس شیفتگان معرفت قرآنی قرار دارد؛ لیکن این آثار همواره نیازمند پیرایش و پالایش و پژوهش‌اند و تفسیرپژوهان، با تحقیقات علمی بر روی آنها گام به گام بر غنای آن‌ها می‌افزایند.
اهل بیت (علیهم السلام) در شرح مقاصد و مصادیق و مفاهیم درونی و باطنی آیات سوره مبارکه مائده، رهنمودها و تحلیل‌های سودمندی بیان فرموده‌اند.
درباره آیات بیانگر ایمان و افزایش و کاهش پذیری ایمان، همچنین کفر به ایمان و نیز موضوع حبط اعمال، روایات تفسیری گوناگونی وجود دارد که دسته‌ای به تبیین مفهوم ظاهری می‌پردازند و گروهی نیز روشنگر حقیقت و باطن ایمان هستند.
در شرح آیات بیانگر فضائل امام علی و موضوع ولایت و انتصاب ایشان توسط رسول مکرم و از جانب خداوند نیز روایات فراوانی بیان شده است. همچنین پیرامون استکمال دین با محبت و ولایت امیرالمومنین (علیه السلام) و این نکته که ولایت ایشان همان ولایت الله است روایات متعددی بررسی شده است.
همچنین بخش زیادی از آیات الاحکام در سوره مائده قرار دارد از جمله: ۱. تبیین علمی و عملی وضوی رسول الله ۲. حد تیمم ۳. برخی احکام روزه و حج ۴. کفاره مربوط به صید در حال احرام ۵. احکام ازدواج، خوردنی و آشامیدنی‌ها و… .
همچنین برخی آیات این سوره مربوط است به موضوع وصیت، قسم، قضا، شهادت و حدود؛ که در این رساله روایات ذیل آنها از لحاظ سند و دلالت بررسی شده‌اند.

واژگان کلیدی
سوره مائده، روایات تفسیری، ولایت و استکمال دین، ایمان و کفر، آیات الاحکام.