در دانشگاه باقرالعلوم(ع) برگزار شد: نشست علمی شایسته سالاری در سیره امیرالمومنین(ع)
به گزارش روابط عمومی دانشگاه باقرالعلوم (ع)، در این نشست که به صورت حضوری و برخط برگزار شد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌محمد تاج‌الدین در ابتدا به تشریح اهمیت و کاربرد شایسته‌سالاری در جامعه امروز پرداخت و گفت: شایسته‌سالاری جزو مباحث کاربردی در سازمان‌ها و گروه‌های مختلف است. موفقیت یک گروه و سازمان در گرو انتخاب افراد شایسته است.
وی بنیان‌گذار شایسته‌سالاری را اسلام دانست و تشریح کرد: متون اسلامی متعددی وجود دارند که به مفهوم شایسته‌سالاری می‌پردازند. بارزترین متن غیرقرآنی در این زمینه را می‌توان نهج‌البلاغه امیرالمومنین(ع) و به خصوص عهدنامه مالک اشتر دانست.
تاج‌الدین در ادامه افزود: اصل شایسته‌سالاری در سیره مدیریت اهل بیت اصل مطلق در برابر مشروط است. اصل مشروط یعنی شرایط مختلف اجتماعی در برخی از موقعیت‌ها اقتضاء دارد تا فرد شایسته کنار گذاشته شود و فردی که شایستگی کمتری دارد انتخاب شود.
وی در خصوص نحوه به دست آوردن ملاک‌ها و معیارهای شایسته‌سالاری گفت: برای به دست آوردن این معیارها باید به متون دینی مرتبط با این بحث مراجعه کرد. در مراجعه به قرآن کریم به ۱۴۰ مضمون و در مراجعه به احادیث به ۵۰۰ مضمون برخورد می کنیم که می‌توان آن‌ها را در ۴ مولفه باورمندی دینی، سلامت نفسانی، مولفه تدبیر و مولفه اجتماعی دسته‌بندی کرد.
تاج‌الدین در ادامه به استفاده امیرالمومنین از این شاخصه‌ها در انتصاب افراد شایسته اشاره کرد و گفت: با وجود رعایت شایسته‌سالاری در انتخاب افراد، شاهد مواردی هستیم که امیرالمومنین(ع) افرادی را منصوب کرده است که مورد ذم خود حضرت بوده‌اند. در اینجا نه‌تنها به خود شخص، بلکه باید به شرایط و موانع مختلف که باعث اینگونه انتخاب‌ها شده‌اند توجه کنیم.
وی به موانع موجود در انتخاب فرد شایسته اشاره کرد و گفت: یکی از موانع پیش روی امیرالمومنین(ع)، بینش و بلوغ فکری جامعه و افراد بود. مانع دیگر کمبود منابع انسانی و نیروی مناسب، و مانع آخر مشکلات و شرایط اجتماع بود.
تاج‌الدین در پایان به تشریح موانع اجتماعی پرداخت و گفت: به عنوان مثال شما می‌توانید ببینید که امیرالمومنین(ع) فردی همچون اشعث ابن قیس را که مذموم خود امام بود، در حکومت آذربایجان ابقاء می‌کند. در ادامه بعد از عزل وی از حکومت آذربایجان و ریاست قبیله کنده و ربیعه، امام علی(ع) اشعث را به علت نفوذ بالا در قبیله خود و جلوگیری از بروز مشکلات اساسی و نا‌امنی در جامعه، به عنوان فرمانده جناح راست سپاه خود در جنگ صفین منصوب می‌کند
.
وی همچنین خاطرنشان کرد: با تحلیل موانع مختلف بر سر راه امام از جمله موانع اجتماعی و نفوذ قبیله‌ای، می‌توان دید بهتری نسبت به تصمیمات امام در انتخاب فرد شایسته پیدا کرد.
وی بنیان‌گذار شایسته‌سالاری را اسلام دانست و تشریح کرد: متون اسلامی متعددی وجود دارند که به مفهوم شایسته‌سالاری می‌پردازند. بارزترین متن غیرقرآنی در این زمینه را می‌توان نهج‌البلاغه امیرالمومنین(ع) و به خصوص عهدنامه مالک اشتر دانست.
تاج‌الدین در ادامه افزود: اصل شایسته‌سالاری در سیره مدیریت اهل بیت اصل مطلق در برابر مشروط است. اصل مشروط یعنی شرایط مختلف اجتماعی در برخی از موقعیت‌ها اقتضاء دارد تا فرد شایسته کنار گذاشته شود و فردی که شایستگی کمتری دارد انتخاب شود.
وی در خصوص نحوه به دست آوردن ملاک‌ها و معیارهای شایسته‌سالاری گفت: برای به دست آوردن این معیارها باید به متون دینی مرتبط با این بحث مراجعه کرد. در مراجعه به قرآن کریم به ۱۴۰ مضمون و در مراجعه به احادیث به ۵۰۰ مضمون برخورد می کنیم که می‌توان آن‌ها را در ۴ مولفه باورمندی دینی، سلامت نفسانی، مولفه تدبیر و مولفه اجتماعی دسته‌بندی کرد.
تاج‌الدین در ادامه به استفاده امیرالمومنین از این شاخصه‌ها در انتصاب افراد شایسته اشاره کرد و گفت: با وجود رعایت شایسته‌سالاری در انتخاب افراد، شاهد مواردی هستیم که امیرالمومنین(ع) افرادی را منصوب کرده است که مورد ذم خود حضرت بوده‌اند. در اینجا نه‌تنها به خود شخص، بلکه باید به شرایط و موانع مختلف که باعث اینگونه انتخاب‌ها شده‌اند توجه کنیم.
وی به موانع موجود در انتخاب فرد شایسته اشاره کرد و گفت: یکی از موانع پیش روی امیرالمومنین(ع)، بینش و بلوغ فکری جامعه و افراد بود. مانع دیگر کمبود منابع انسانی و نیروی مناسب، و مانع آخر مشکلات و شرایط اجتماع بود.
تاج‌الدین در پایان به تشریح موانع اجتماعی پرداخت و گفت: به عنوان مثال شما می‌توانید ببینید که امیرالمومنین(ع) فردی همچون اشعث ابن قیس را که مذموم خود امام بود، در حکومت آذربایجان ابقاء می‌کند. در ادامه بعد از عزل وی از حکومت آذربایجان و ریاست قبیله کنده و ربیعه، امام علی(ع) اشعث را به علت نفوذ بالا در قبیله خود و جلوگیری از بروز مشکلات اساسی و نا‌امنی در جامعه، به عنوان فرمانده جناح راست سپاه خود در جنگ صفین منصوب می‌کند
.
وی همچنین خاطرنشان کرد: با تحلیل موانع مختلف بر سر راه امام از جمله موانع اجتماعی و نفوذ قبیله‌ای، می‌توان دید بهتری نسبت به تصمیمات امام در انتخاب فرد شایسته پیدا کرد.