آیین تودیع و معارفه روسای پژوهشکده «مطالعات راهبردی فرهنگ» و «مرکز طرح‌های ملی» پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات چهارشنبه ۱۸ آبان ۱۴۰۱، با حضور قاسم زائری (رئیس پژوهشگاه)، عماد افروغ (جامعه‌شناس، عضو کارگروه رصد فرهنگی کشور)، کمیل قیدرلو (معاون مطالعات اجتماعی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی)، سجاد صفارهرندی (رئیس پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی حوزه هنری)، اعضای هیات علمی پژوهشگاه و جمعی از صاحب‌نظران حوزه فرهنگ، در تالار شهید آوینی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد.

در ابتدای این برنامه قاسم زائری رئیس پژوهشگاه، از فقدان داده‌های موردنیاز مرتبط با وقایع اجتماعی اخیر سخن گفت و تصریح کرد: در تحلیل‌هایی که از ناآرامی‌های اخیر جامعه شده است، ابهامی وجود دارد که علت آن، فقدان داده مناسب از میدان است که امیدواریم مرکز رصد ملی پژوهشگاه با ریاست جدید خود، بتواند در این مسیر اهتمام داشته باشد.

او ضمن شرح اجمالی سوابق روسای سابق و جدید پژوهشکده فرهنگ و مرکز طرح‌های ملی پژوهشگاه، درباره انتظارات خود از روسای جدید در انجام مسئولیتشان خاطرنشان کرد: انتظارمان این است که روسای جدید پژوهشکده مطالعات راهبردی فرهنگ و مرکز طرح‌های ملی، با اعضای هیات‌علمی پژوهشکده‌ها، ارتباط منظمی برقرار و در این مسیر از دانش نظری و تجربیات پژوهشی آن‌ها، استفاده کنند. بر احیای این مراکز تمرکز کنند و تلاش خود را در جهت بازسازی و نوآوری این دو مجموعه مصروف دارند.

در ادامه این آیین، عماد افروغ در سخنانی با اشاره به موضوع انصاف و شجاعت در علم، از انصاف و شجاعت علمی دکتر محمد روزخوش (رئیس سابق پژوهشکده فرهنگ)، به نیکی یاد کرد و ادامه داد: من دکتر روزخوش را از طریق کتاب «شکاف‌های اجتماعی در ایران» که زیر نظر او انجام شده  و مقاله «فرهنگ رسمی و فرهنگ عمومی؛ همنوایی‌ها و ناهمنوایی‌ها» می‌شناسم. چیزی که در این مقاله قابل تحسین است، علاوه بر رویکرد علمی، انصاف و شجاعتی است که در این مقاله دیدم. این شجاعت در علم را نباید نادیده گرفت و خدا کند که یک عالم، از دایره انصاف خارج نشود. چون معتقدم که علم بی‌طرف نیست وگرنه اخلاق در علم معنا نداشت. امیدوارم این مشی و این انصاف و تقوای علمی را، دکتر روحانی (رئیس جدید پژوهشکده فرهنگ)هم ادامه دهند.

او با بیان اینکه فرهنگ سال‌هاست از صدر به زیر کشیده شده، افزود: معتقدم فرهنگ، سال‌هاست که به زیر کشیده شده است که آن هم به خاطر اقتصادزدگی و سیاست‌زدگی حاکم است. بارها گفته‌ام هرگاه سیاست‌زدگی آمد، سیاست‌زدایی آمده است. ما نباید از سیاسی‌شدن مردم بهراسیم. ما ترسیده‌ایم که به این وقایع امروز، مبتلا شده‌ایم. بهتر است که عمل خود را واکاوی کنیم. آیا ما مردم را انقلابی بار آورده‌ایم؟ ما کاری کردیم که همواره این مردم ساکت شوند. امیدواریم آن روحیه انقلابی ما بار دیگر احیا شود. درهر حال، باید فرهنگ را در صدر نشاند. این فرهنگ است که باید خط دهد.

افروغ در پایان، ضمن اشاره به شکاف عمیق بین فرهنگ رسمی و فرهنگ غیررسمی، دلیل ناآرامی‌های اخیر را، این شکاف دانست و برای پژوهشگاه ابراز امیدواری کرد تا در دوره جدید بتواند با مفهوم‌پردازی‌های درست، پایه مناسبی برای تولید داده فراهم کند.

در ادامه این مراسم، محسن صبوریان سرپرست سابق مرکز طرح‌های ملی گزارشی از اقدامات انجام‌شده در مدت کوتاه مدیریت خود ارائه کرد و گفت: ما در مدت کوتاه مدیریت خود، اقداماتی را انجام دادیم که انجام افکارسنجی‌های ادواری برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، افکارسنجی در مورد جام جهانی قطر، انجام برخی نظرسنجی‌ها برای شهرداری تهران در موضوعات حجاب و بی‌حجابی، نگهداری از حیوانات خانگی و جشن غدیر تهران، از جمله آن‌ها بود.

محمدرضا روحانی رئیس جدید پژوهشکده مطالعات راهبردی فرهنگ از تنوع رویکردها در پژوهشگاه، به عنوان یک مزیت یاد کرد و گفت: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات تاکنون کارهای ذی‌قیمتی انجام داده که شاید حتی برخی از آن‌ها منجربه گفتمان‌سازی هم شده باشد. در هر دوره‌ای هر مدیریتی که مسئولیت را در پژوهشگاه قبول می‌کند، باعث تقویت جهتی خاص می‌شود. برآیند این تنوع و تکثر افکار و اندیشه‌ها، یک امتیاز است و ضمن اینکه ارتباط پژوهشگاه را با ارگان‌های دیگر نشان می‌دهد، نشان‌دهنده آن وجه پویای پژوهشگاه هم هست.

او توجه به مساله «هویت ایرانی» را به عنوان یکی از مسائل کلان، ازجمله مسائل موردتوجه در دوره ریاست خود دانست و ابراز امیدواری که بتواند توجه به حق فرهنگ را با رویکردی که ناظر بر نگاه هویتی باشد، در دستورکار خود قرار دهد.

صابر جعفری رئیس جدید مرکز طرح‌های ملی نیز با استناد به متن حکم ریاست خود، از طریق آسیب‌شناسیِ رویه سابق مرکز طرح‌های ملی، به شرح وظایف محول شده خود پرداخت و یکی از آسیب‌های جدی این مراکز را، مساله انباشت اعلام کرد که در دوره‌های کوتاه مدیریتی، فرصت پیوست پیدا نمی‌کنند.

سجاد صفارهرندی رئیس پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی حوزه هنری به سهم خطیر اهالی علم در شرایط اخیر کشور اشاره و خاطرنشان کرد: اهمیت و خطیربودن امر فرهنگی و اجتماعی، شاید در کمتر دوره‌ای اینگونه که امروز آشکار شده و خودش را بر ما تحمیل کرده، چنین وضعیتی را شاهد بوده است. در این شرایط، اهل علم مسئولیت سنگینی بر دوش دارند که به این تقدیری که به سراغشان آمده، پاسخ دهند و سهم خود را در مسیر اعتلا و پیشرفت کشور به دوش بگیرند. امیدوارم که این پژوهشگاه ارزشمند در دوره مدیران و مسئولان جدیدش، روزهای پرثمری را داشته باشد.

در این برنامه از زحمات محمد روزخوش و محسن صبوریان؛ رئیس و سرپرست سابق پژوهشکده فرهنگ و مرکز طرح‌های ملی پژوهشگاه قدردانی و حکم مسئولیت محمدرضا روحانی و صابر جعفری؛ روسای جدید پژوهشکده مطالعات راهبردی فرهنگ و مرکز طرح‌های ملی، به ایشان اعطا شد.

گفتنی است محمد روزخوش رئیس سابق پژوهشکده فرهنگ در این برنامه حضور نداشت و متن سخنرانی او توسط مصطفی اسدزاده قرائت شد.

گزارش از: فریبا رضایی