دبیر امور بین‌الملل اولین همایش ملی فارماکوویژیلانس و ایمنی دارو: صدمات ناشی از عوارض دارویی در کشور، جدی است
صدمات ناشی از عوارض دارویی در کشور، جدی است
دبیر امور بین‌الملل اولین همایش ملی فارماکوویژیلانس و ایمنی دارو، عوارض جانبی داروها را بخش جدایی ناپذیری از ماهیت آنها دانست و گفت: سالانه صدمات بسیار زیادی ناشی از عوارض دارویی به کشور و سیستم سلامت وارد می شود.
دکتر پیام پیمانی در حاشیه‌ی نخستین همایش ملی فارماکوویژلانس و عوارض دارویی که از ۱۶ الی ۱۸ اسفند به میزبانی دانشگاه علوم پزشکی زنجان در حال برگزاری است، در گفتگو با پایگاه خبری وبدا-زنجان، اظهار کرد: نمی‌توان عوارض جانبی داروها را به طور کلی از بین برد ولی می‌توان آن را مدیریت کرد و به حداقل رساند.
این متخصص فارماکواپیدمیولوژی با بیان اینکه عوارض جانبی داروها می‌تواند منجر به بستری شدن افراد در بیمارستان‌ها و ازکارافتادگی یا فوت آنان شود، تصریح کرد: این موارد موجب تحمیل هزینه‌های بسیار زیادی به سیستم سلامت می‌شود و از همین رو، با جلوگیری از این عوارض یا به حداقل رساندن و مدیریت آنها، می‌توان صرفه‌جویی بسیار زیادی داشت.
وی خاطرنشان کرد: در مواردی که عوارض جانبی داروها منجر به ازکارافتادگی افراد می‌شود، نه تنها کاهش کارآییِ نیروی کار، به هم ریختگی وضعیت خانوادگی و مسائل و مشکلات اجتماعی بروز پیدا می‌کند، بلکه در اثر بستری شدن، معلولیت و ناتوانی این افراد، بار مالی بسیار زیادی به سیستم سلامت وارد می‌شود.
دبیر امور بین‌الملل اولین همایش ملی فارماکوویژیلانس و ایمنی دارو، گزارش عوارض جانی داروها را منحصر به پزشکان ندانست و اظهار کرد: علاوه بر پزشکان، پرستاران داروسازان، دندانپزشکان و کلیه‌ی کسانی که در سیستم سلامت مشغول فعالیت هستند، در این خصوص مسولند. حتی می‌توان پا را فراتر گذاشت و از همه‌ی افراد با هر شغلی که دارند، این انتظار را داشت که در صورت مشاهده‌ی هرگونه عوارض دارویی در خود یا نزدیکانشان، مراتب را گزارش دهند.
دکتر پیمانی با اشاره به اینکه پزشکان، دندانپزشکان، پرستاران و داروسازان طبیعتا بیش از دیگران با عوارض دارویی مواجه می‌شوند، گفت: لازم است آموزش‌ها و تشویق های خاصی برای این افراد در نظر گرفته شود و همچنین الزامات قانونی لازم در این خصوص وجود داشته باشد تا پزشکان و به طور کلی سیستم درمان، احساس مسئولیت بیشتری در خصوص گزارش عوارض جانبی داروها نمایند چرا که درصد بالایی از عوارض جانبی داروها، می‌تواند زیرنظر پزشکان گزارش شود و اگر آمادگی لازم در این قشر ایجاد شود، می‌توان بخش قابل توجهی از عوارض جانبی داروها را تحت کنترل داشت.
وی با بیان اینکه ایران از سال ۱۹۹۱ به برنامه بین‌المللی پایش عوارض داروییِ سازمان بهداشت جهانی پیوسته است، تصریح کرد: از آن سال تا کنون کارگاه‌ها و همایش‌های زیادی در ارتباط با عوارض جانبی داروها، ایمنی دارو و فارماکوویژیلانس در کشور ما برگزار شده است ولی اولین کارگاه و همایش ملی فارماکوویژیلانس و ایمنی دارو که در حال حاضر به میزبانی دانشگاه علوم پزشکی زنجان در حال برگزاری است، برای اولین‌بار مباحث صددرصد کاربردی و مورد نیاز کشور را مطرح کرده است.
این متخصص فارماکواپیدمیولوژی افزود: سخنرانان این کارگاه، بر اساس مسئولیتی که در سازمان بهداشت جهانی در کشورهای مختلف خصوصاً کشورهای خاورمیانه و آسیا دارند، انتخاب شده‌اند و کسانی هستند که مستقیماً در بحث آموزش و گزارش این عوارض در کشورهای مختلف مثل عراق، مصر، آلمان، کانادا و آمریکا مسئولیت دارند. به همین علت ویژگی خاص این همایش این است که مطالب، کاملاً بر اساس نیازها طراحی شده و سخنرانان کسانی هستند که مسئول و متولی این آموزش‌ها در کشورهای خودشان می‌باشند.
وی بابیان اینکه این کارگاه در سطح مقدماتی برگزار می‌شود و قسمت‌های بعدی آن به صورت نیمه‌پیشرفته و پیشرفته برگزار خواهد شد، اظهار کرد: هدف از برگزاری این سلسله کارگاه‌ها این است که داروسازان بتوانند مسولیت گزارش عوارض دارویی را در بیمارستان ها، داروخانه‌های سطح شهر یا حتی شرکت های دارویی به خوبی انجام دهند.
دکتر پیمانی با اشاره به وجود زیر ساخت‌های لازم در کشور جهت دریافت و ثبت گزارشات عوارض دارویی، تصریح کرد: متاسفانه علی‌رغم وجود این زیرساختها، گزارشات دوره‌ای به خوبی ارسال نمی‌شود و لازم است مراکزی چون بیمارستان‌ها و داروخانه‌های سطح شهر طی ابلاغ ضوابط مشخصی، ملزم به قرار گرفتن در این مسیر شوند و این امر یک شبه میسر نیست و باید در بازه‌ی زمانی مشخصی صورت گیرد.
وی مهم‌ترین اقدام برای گسترش فعالیتهای فارماکوویژیلانس را قرار دادن این سرفصل در مطالب درسی رسمی و اجباری دانشجویان پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، پرستاری و همه ی کادر درمان عنوان کرد و افزود: با این اقدام، این اطمینان و امنیت خاطر حاصل می‌شود که نیروی انسانی در زمان فارغ التحصیلی کاملا آماده و مجهز به دانش مذکور است و در این مدت هم، باید زیرساختها و بازوهای اجرایی آماده شوند. طبیعتا در چنین شرایطی با ایجاد حلقه‌ی اتصال بین نیروی انسانی، زیرساخت ها و بخش اجرایی می‌توان به گسترش فعالیتهای فارماکوویژیلانس خوش‌بین بود.