رفع نواقص آموزش و آزمون‌های مجازی چگونه ممکن است؟/ ضرورت حضور دانشجویان در محیط آموزشی - ۱۴۰۰/۱۱/۱۳
ترکیب آموزش مجازی و حضوری به رشد دانشگاه کمک می‌کند
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان حضور دانشجویان در محیط آموزشی را برای ارتقای توانمندی‌های علمی و بالقوه آنان ضروری دانست و گفت: ترکیب آموزش مجازی و حضوری می‌تواند به رشد و تعالی دانشگاه کمک قابل توجهی کند .
پیام نجفی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه استانهای خبرگزاری آنا با تشریح مزایا و معایب آموزش و آزمون مجازی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور اظهار کرد: آموزش مجازی با همه کاستی‌ها، ظرفیت‌های خیلی خوبی در مبحث آموزشی کشور ایجاد و این ظرفیت‌ها برای آینده دانشگاه ماندگار بوده و ادامه پیدا خواهد کرد؛ البته آموزش مجازی نقاط ضعفی دارد که طبیعتاً نیاز به تمرکز و رفع دارد؛ اما نباید فراموش کنیم که ترکیب آموزش مجازی و آموزش حضوری می‌تواند به رشد و تعالی دانشگاه کمک قابل توجهی کند .
به گفته رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان، آموزش حضوری به عدالت آموزشی نزدیک‌تر است؛ بنابراین باید تلاش کنیم که همزمان با آزمون حضوری ، روش‌های آزمون مجازی باکیفیت‌تر را شناسایی کرده و ارتقا دهیم؛ زیرا بر این عقیده‌ام که تلفیق این دو می‌تواند در آینده دانشگاه بسیار موثر باشد .
افزود: آموزش مجازی، تجربه‌ای بود که با ایجاب شرایط کرونایی حاصل و در حقیقت نوعی توفیق اجباری برای دانشگاه‌ها محسوب شد که در خلال آن، بخش قابل توجهی از آموزش کشور به فضای مجازی منتقل و با گذشت زمان، تجربه دانشگاه‌ها در بحث آموزش مجازی ارتقا یافت . یکی از اشکالات آموزش مجازی این است که تعامل لازم میان دانشجو و استاد شکل نگرفته و دانشجو در محیط آموزشی حضور فیزیکی ندارد. به هر حال بعضی از آموزش‌های جمعی و اجتماعی باید به‌صورت حضوری ارائه شود؛ چراکه با اجرای روند آموزش مجازی، دانشجو کمتر در معرض یادگیری‌های لازم قرار می‌گیرد .
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان اضافه کرد: یکی دیگر از معایب آموزشی مجازی، دروسی هستند که در آن درس، مبحث ارزیابی و درک مفهومی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و لازم است که به لحاظ آموزشی، تعاملی بیشتر میان دانشجو و دانشگاه صورت گیرد که برای این موارد، شیوه آموزش حضوری لازم الاجراست .
به‌طور مطلق در آینده نمی‌توان به هیچ‌یک از دو روش آموزش مجازی و حضوری اتکا کرد . نجفی گفت: هرچند آموزش مجازی نقاط ضعفی داشته و دارد که در آینده با تلفیق آن با آموزش حضوری برطرف خواهد شد؛ اما یکی از اصلی‌ترین نقدهای وارد به این سبک از آموزش، مربوط به احراز هویت و برگزاری امتحانات بوده که تکنولوژی آموزشی و تجربه استاد و دانشجویان برای این بخش و ارزیابی در آموزش مجازی هنوز کامل نیست و با ایرادات و نواقصی همراه است ازجمله اینکه میان دانشجویی که مطالعات بیشتری داشته و بر مباحث آموزشی مسلط‌تر بوده و دانشجویی که فرصت کمتری برای مطالعه اختصاص داده، تفاوت کمتری وجود خواهد داشت و عدالت کاملی بین دانشجویان به لحاظ امتحان و ارزشیابی اتفاق نخواهد افتاد .
وی ادامه داد: باید از ظرفیت‌های آموزشی دانشگاه در روند برگزاری آزمون ازجمله نحوه طراحی سوال، مدیریت زمان، تصادفی کردن سوالات و ... برای رفع نواقص آموزش مجازی استفاده کرد که البته در آینده با تلفیق آموزش حضوری و همین‌طور استفاده الکترونیک از سامانه‌های مجازی می‌توان به ارتقای کیفیت امتحانات مجازی و الکترونیک دست یافت هرچند بعضی از دروس و ارزشیابی آنها قاعدتاً به لحاظ ماهیت و ساختار، باید به‌صورت حضوری باشد و امکان ارزشیابی به‌صورت مجازی را ندارد .
لزوم برگزاری آزمون‌ها و امتحانات در دانشگاه به‌صورت حضوری
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان با تاکید بر برگزاری آزمون‌ها و امتحانات در دانشگاه به‌صورت حضوری عنوان کرد: بعضی از عناوین درسی نیاز دارند که به‌صورت تعاملی باشند و در تکمیل فرآیند آموزش آنها، امتحان حضوری موثر بوده و نه مجازی؛ البته حرکت به سمت تکنولوژی‌های آموزشی ، آزمون‌های الکترونیک و مجازی و تلفیق این روش‌ها به‌منظور دستیابی به ارزشیابی دقیق‌تر، خیلی اثربخش‌تر خواهد بود؛ اما با این حال، آموزش‌های حضوری مزایا و محاسنی دارد ازجمله اینکه دانشجو در کنار استاد می‌تواند از خودارزیابی کامل‌تری بهره‌مند شود و استاد نیز می‌تواند میان دانشجویان با سطح توانایی علمی متفاوت تفکیک و تمایز قائل شود .
نجفی با تشریح آسیب‌ها و خطرات ادامه روند آموزش و آزمون‌های مجازی مطرح کرد: به‌طور مطلق در آینده نمی‌توان به هیچ‌یک از دو روش آموزش مجازی و حضوری اتکا کرد. ارتقای سخت‌افزار و زیرساخت‌ها در آزمون مجازی، تقویت آزمون‌های حضوری و ترکیبی، برگزارکردن برخی از ارزشیابی‌ها، کلاس‌ها و آموزش‌ها، برگزاری امتحان متناسب با نوع درس و تعداد دانشجویان، راه‌اندازی سامانه‌های آموزش و آزمون مجازی و برگزاری ارزشیابی‌های تلفیقی می‌تواند در آینده برای برگزاری ترکیبی آموزش مجازی و حضوری موثر باشد .
وی توضیح داد: برای بازگشت به دوران قبل از کرونا و شرایط ایده‌آل باید به سمت روش‌های نوین آموزشی پیش برویم. در این راستا واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی باید نیم‌نگاهی به ترکیب دو روش آموزش حضوری و مجازی داشته باشند .
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان با تشریح شرایط حضور دانشجویان در محیط آموزش حضوری بیان کرد: حضور دانشجویان در محیط آموزشی برای ارتقای توانمندی‌های علمی، اجتماعی، تربیتی و سایر توانمندی‌های بالقوه آنان ضروری است و آموزش مجازی مکمل آموزش حضوری است .