عمومی | دانشگاه تهران

گزارش کامل از سخنرانی‌های آئین افتتاح نخستین نمایشگاه تمدن نوین اسلامی / از «امیدواری برای تولید آثار دلچسب در حوزه علم دینی» تا «تکلیف حوزه و دانشگاه برای ساماندهی فرآیند دولت‌سازی و جامعه‌پردازی»

به گزارش روابط عمومی دانشگاه تهران، مرکز علوم نوین اسلامی (معنا)، الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت، سبک زندگی ایرانی اسلامی، بیانیه گام دوم انقلاب، حکمرانی دینی، علم تمدن‌ساز و فقه حکومتی، شش محور اصلی نمایشگاه «تمدن نوین اسلامی» است که با حضور ۱۲ موسسه پژوهشی اعم از موسسه فقاهت و تمدن اسلامی، موسسه تمدن و توسعه اسلامی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، سازمان حج و زیارت، مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام، دانشگاه تهران، موسسه کریمه ولایت، حسینیه اندیشه، موسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام، موسسه مطالعات تمدن اسلامی (متا)، فرهنگستان علوم اسلامی و پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در باشگاه دانشجویان دانشگاه تهران افتتاح شد.

* وزیر ارشاد: ایجاد یک نظم جدید مبتنی بر تفکر توحیدی نیازمند همکاری دانشگاه‌هاست
به گزارش روابط عمومی دانشگاه تهران، دکتر محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پیش از ظهر امروز در آئین افتتاح اولین نمایشگاه تخصصی «تمدن نوین اسلامی» در محل باشگاه دانشجویان دانشگاه تهران، با تسلیت شهادت مظلومانه حضرت زهرا سلام الله علیها و گرامیداشت روز وحدت حوزه و دانشگاه، گفت: برای ایجاد یک نظم جدید مبتنی بر تفکر توحیدی که انقلاب اسلامی داعیه‌دار آن است، نیازمند همکاری دانشگاه‌ها هستیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: دانشگاه تهران از پیشقراولان موضوع وحدت بین حوزه‌های علمیه و دانشگاه بوده و عناصر اصلی آن مانند شخصیت بارز و مبارز، شهید مفتح و همچنین استاد شهید مرتضی مطهری در این حوزه فعال بودند و این پیوند حوزه و دانشگاه به عنوان یک ماموریت در فضای انقلابی تلقی می‌شد.
وی ادامه داد: انقلاب اسلامی و تفکری که منشا اصلی ایجاد نهضت اسلامی مردم ایران بوده، بر مبنای یک نواندیشی دینی بوده است. تمام تلاش جریان نواندیش دینی حول امام راحل این بود که فهم و قرائتی از اسلام و تشیع ارائه دهند که توان ایجاد تحولات گسترده در دوره معاصر را داشته باشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران تصریح کرد: اما در ۲۰۰ سال اخیر، برخی در جامعه ایرانی در صدد ایجاد دوگانه‌هایی نظیر «علم و دین» و «ایرانیت و اسلامیت» بوده‌اند که به نوعی این دوگانه‌سازی‌ها در جهت القای نوعی عدم سازش میان دین و تحولات، در حال سازماندهی بوده است. سازندگان این دوگانه‌ها در صدد القای این بوده و هستند که دین توان حل مسائل جامعه انسانی را ندارد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در عین حال افزود: دوگانه علم و دین از جمله آن دوگانه‌هایی است که انقلاب اسلامی توانست آن را بر محور نواندیشی دینی حل کند چراکه نگاه نواندیشی دینی به مسائل مختلف اجتماعی و سیاسی، برای حل معضل و ایجاد راهکار جایگزین بوده است.
دکتر اسماعیلی در تبیین انتظارات از جامعه نخبگان برای کمک به شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی، اظهار کرد: جلساتی که شخصیت‌های علمی و نخبگان حوزوی و دانشگاهی برگزار می‌کنند و گرد هم می‌نشینند باید مبدایی برای طرح و حل مسائل بر سر راه تمدن نوین اسلامی باشد. امروز در مرحله سوم و چهارم مانده از مراحل پنج‌گانه برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی، باید مسائل پیش رو و بحران‌هایی که با آنها درگیر هستیم را حل کنیم.
وی همچنین در برشمردن بایدهای شکل‌گیری جامعه‌ای با الگوی تمدنی، اظهار کرد: جامعه‌ای که می‌خواهد پیشتاز تمدن‌سازی باشد، باید از مشکلات، مسائل اقتصادی آسیب‌های اجتماعی به‌دور باشد و هر طرحی در آن، حتی طرح‌های مسکن سازی نیز باید دارای پیوست فرهنگی باشند. به عنوان نمونه هم اکنون در صدد تدوین پیوست معماری نوین اسلامی برای مسکن‌هایی هستیم که در دولت سیزدهم احداث خواهند شد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان به ماموریت‌های شورای فرهنگ عمومی در حوزه کمک به شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی اشاره کرد و گفت: در شورای فرهنگ عمومی باید مسئله عفاف و حجاب، سبک زندگی اسلامی، مشکلاتی که در مراودات بین اعضای خانواده تا جامعه و ارتباط با ارکان قانونگذار و ارتباط با مجریان قانون وجود دارد را حل کنیم.

* رئیس دانشگاه تهران: ساماندهی فرآیند دولت‌سازی و جامعه‌پردازی برعهده حوزه و دانشگاه است
دکتر سید محمد مقیمی رئیس دانشگاه تهران نیز در آئین افتتاح اولین نمایشگاه تخصصی «تمدن نوین اسلامی» در محل باشگاه دانشجویان دانشگاه تهران، با تسلیت سالروز شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و گرامیداشت روز وحدت حوزه و دانشگاه، در تبیین جایگاه دانشگاه در فرآیند تمدن‌سازی، گفت: وظیفه دانشگاهیان در زمینه کمک به فرآیند شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی، فقط تولید فکر نیست بلکه باید تلاش کرد تا تولید فکری که در دانشگاه و حوزه‌های علمیه صورت می‌گیرد، به نمادهای عینی تبدیل شود و در زندگی مردم به طور ملموس حس شود.
وی به مرور فرآیند ترسیم‌شده از تمدن نوین اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی پرداخت و گفت: در بیانیه گام دوم انقلاب، اینگونه ترسیم شده که پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، به دنبال نظام‌سازی رفتیم و این نظام‌سازی تا حدودی هم محقق شده است اما دو گام دیگر برای تمدن نوین اسلامی نیاز داریم که اول بحث دولت‌سازی و بعد بحث جامعه‌پردازی است.
رئیس دانشگاه تهران با تاکید بر ضرورت ساماندهی مجموعه‌ای از تلاش‌ها در زمینه دولت‌سازی و جامعه‌پردازی، سه مرحله در تکامل جامعه اسلامی از صدر اسلام تاکنون را برشمرد و اظهار کرد: در مرحله اول، رابطه توده مردم با حاکمان و کارگزاران مبتنی بر نگاه مستمع – محدث بوده است. در مرحله بعد، این رابطه به مجتهد – مقلد تبدیل شده و با پیروزی انقلاب اسلامی، این رابطه با تدبیر امام راحل دگرگون شد و بر مبنای یک رویکرد قرآنی به رابطه امامت – امت ارتقا پیدا کرد. امت به معنای افرادی است که بر اساس احکام دین تلاش می‌کنند تا به هدف مشترکی که محقق شدن جامعه دینی است، دست پیدا کنند.
وی انجام فرآیند دولت‌سازی و جامعه‌پردازی را برعهده فرهیختگان حوزه و دانشگاه دانست و گفت: ما عمدتاً در زمینه وحدت حوزه و دانشگاه دچار مشکلاتی هستیم و نتوانسته‌ایم به خوبی بین آبشخورهای فرهنگی و خوراک فکری حوزه و دانشگاه پیوند برقرار کنیم.
دکتر مقیمی در بخش دیگر سخنانش، مفهوم اول در بحث تمدن‌سازی را ناظر بر حوزه فرهنگ تعریف کرد و گفت: فرهنگ مجموعه‌ای از مفروضات، نمادها و مولفه‌های نرم است که بیشتر جنبه نظری دارد ولی تمدن فقط منحصر به جنبه‌های نظری نیست و هنر ما باید این باشد که جنبه‌های نظری را به نمادهای عینی تبدیل کنیم؛ آن وقت است که تمدن نمود پیدا می‌کند.
وی افزود: برای رسیدن به نمادهای عینی و تمدنی و جنبه‌های ملموس و عینی قطعاً باید نظریه‌پردازان حوزه و دانشگاه ایفای نقش کنند، جنبه‌های ذهنی و نظری را به زبان عامه مردم تبدیل کرده و در زندگی اجتماعی‌شان جاری و ساری کنند.
دکتر مقیمی همچنین با اشاره به وجود دو بعد اساسی ذهنی و مادی در فرآیند تمدن‌سازی، خاطرنشان کرد: لازم است این دو بعد را به صورت توامان سامان دهیم تا تمدن نوین اسلامی شکل بگیرد. البته نمایشگاه تمدن نوین اسلامی، جنبه ذهنی تمدنی را شامل می‌شود.
رئیس دانشگاه تهران افزود: نیاز به کار بسیاری در زمینه توجه به جنبه‌های نرم فرهنگی داریم. به نظر می‌رسد در زمینه تبدیل مولفه‌های نرم فرهنگی به نمادهای عینی و ملموس، مشکل داریم و نتوانسته‌ایم این فرآیند را با شرایط و پیشرفت‌های روز دنیا در مجموعه تمدنی خود شاهد باشیم.
وی تصریح کرد: البته آنجا که نیاز به ابزار تمدنی داریم، هیچ مشکلی ندارد که از دستاوردهای غربی‌ها استفاده کنیم ولی مشکل از آنجا شروع می‌شود که بخواهیم زمینه‌های معرفت‌شناسی و هستی‌شناسی خود را از آنها عاریه بگیریم. در این تبادل فرهنگی حتماً باید با ملاحظه رفتار شود و ترازمان مثبت باشد یعنی اگر چیزی را هم می‌گیریم، اما چیزهای بیشتری را منتقل کنیم.
دکتر مقیمی، از «سبک زندگی» به عنوان بخش حقیقی تمدن نوین اسلامی و تمدن‌سازی نام برد و اظهار کرد: سبک زندگی، مولفه‌ای است که در بحث جامعه‌پردازی باید بیشتر به آن فکر کنیم ولی متاسفانه کمتر بر روی آن کار کرده‌ایم. در این زمینه باید به این پرسش جواب دهیم که آیا با آموزه‌های دینی‌مان که پشتوانه غنی فکری برای ما است، توانسته‌ایم نمادهای غنی فرهنگی را متناسب با آنها سامان دهیم یا خیر؟
رئیس دانشگاه تهران در پایان از نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه خواست تا نسبت به دائمی شدن دبیرخانه نمایشگاه تخصصی تمدن نوین اسلامی اقدام شود تا فعالیت‌های عملیاتی در حوزه تمدن‌سازی از طریق این دبیرخانه به صورتی منسجم پیش برود.

* رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران: برای تولید کارهای دلچسب در حوزه علم دینی امیدواریم
رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران گفت: وظیفه سنگینی در زمینه تحول در علوم انسانی بر عهده دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه قرار دارد که امیدواریم با اهتمام بیشتر حوزه و دانشگاه شاهد کارهای دلچسب و امیدوارکننده‌ای درباره علم دینی باشیم.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه تهران، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدمهدی کرمی، رئیس دبیرخانه تمدن نوین اسلامی و مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران پیش از ظهر امروز در آئین افتتاح اولین نمایشگاه تخصصی «تمدن نوین اسلامی» در محل باشگاه دانشجویان دانشگاه تهران، از علم و دانش به عنوان یکی از مولفه‌های اصلی تمدن نوین اسلامی نام برد و گفت: یکی از شاخصه‌های اصلی تمدن نوین اسلامی، تحول در علوم انسانی است که بستر و جهت سایر علوم را مشخص می‌کند.
رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران تاکید کرد: لازم است جایگاه دانشگاه اسلامی و حوزه‌های علمیه در تمدن نوین اسلامی ترسیم شود. نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران، زمینه‌ساز فعالیت افرادی است که در زمینه تمدن نوین اسلامی فعالیت می‌کنند، با این امید که روزی برسد تا بتوانیم نمونه عالی امر بر زمین مانده‌ای که مقام معظم رهبری در جای جای فرمایشات‌شان مطرح می‌کنند را تجربه کنیم و با همدیگر پیش ببریم.
وی در بخش دیگر سخنانش با اشاره به خطاب ویژه مقام معظم رهبری به نسل جوان در زمینه تمدن نوین اسلامی، خطاب به دانشجویان و محققان جوان گفت: اگر می‌خواهید واقعاً سرباز حضرت ولیعصر (عج) باشید و در راه امام زمان (عج) گام بردارید، خدمتی بالاتر از این نیست که در راستای تمدن نوین اسلامی گام بردارید.
دکتر کرمی همچنین در پایان، اقدام دانشگاه تهران برای فراهم آوردن مقدمات تاسیس دانشکده حکمرانی در این دانشگاه را یک گام در راستای تشکیل تمدن نوین اسلامی دانست.
بر طبق این گزارش، دکتر مهدی فکور معاون پژوهشی دانشگاه تهران نیز در آئین افتتاح نمایشگاه تمدن نوین اسلامی، حمایت از تحقیقات علوم انسانی را از سیاست‌های محوری معاونت پژوهشی قلمداد کرد و ابراز امیدواری کرد: حرکتی که در راستای ایفای نقش دانشگاه در زمینه تمدن نوین اسلامی شروع شده، با شتاب بیشتری به صورت منسجم ادامه پیدا کند.