به مناسبت دوم اردیبهشت سالروز درگذشت پدر چای ایران محمد میرزا ( کاشف السلطنه )
محمدمیرزا (کاشف السلطنه) یکی از مردان شایسته و نیکنامی است که در فروردین ماه 1244 شمسی در تربت حیدریه بدنیا آمد در طول حیاتش، خدمات ارزنده ای به کشور و مردمش ارائه داد. وی تحصیل کرده دارالفنون بوده و از دانشگاه سوربن فرانسه در رشته حقوق و حقوق اداری فارغ التحصیل شد. در سن 16 سالگی به استخدام وزارت خارجه درآمد. در سال 1260 شمسی با سمت دبیر دومی عازم سفارت ایران در پاریس شد و مدتی هم بجای یمین الدوله، شارژدافر ایران در پاریس بودند. وی در پست های حساس و مهم دیگری همچون نایب الایالگی تربت حیدریه، جنرال قنسولی ایران در هند، اولین شهردار رسمی تهران، ریاست محاکمات وزارت امور خارجه، معاونت وزارت داخله و اولین رئیس سازمان چای کشور فعالیت داشت. زمانی که سمت جنرال قنسولی ایران در هند را برعهده داشت با صنعت چای آشنا شد و به فراگیری این صنعت پرداخت و با آوردن چندین جعبه تخم و سه هزار نهال چای و محصولات ارزنده دیگر به کشور، امتیاز کشت چای را در تمام ایران بدست می آورد. قدمت کشت و کار اصولی این محصول استراتژیک در ایران به سال ۱۲۷۹ هجری شمسی برمی گردد.
وی با کشت و پرورش و توسعه گیاه چای در ایران منجر به ایجاد بستری عظیم برای اشتغالزایی و گسترش دانش کشاورزی و صنایع وابسته در استان گیلان و بخشی از مازندران شد. کاشف السلطنه در کنار تمامی وظایف سیاسی و اجتماعی که بر دوش داشت یکی از مولفین و مروجین علوم روز جهان در ایران بود. وی در سن 65 سالگی در روز شنبه ۳۱ فروردین ۱۳۰۸ شمسی هنگامی که برای استخدام کارشناسان چینی و همچنین انواع جدید چای به چین سفر کرده سفر کرده بود، در راه بازگشت در گردنه ملو بین دالکی و کنار تخته در اثر سقوط ماشین به دره کشته شد. طبق وصیت کاشف السلطنه، خانواده اش جنازه او را به لاهیجان حمل و در روی تپه ای به وسعت هزار مترمربع در انتهای خیابان کاشف شرقی لاهیجان که به این منظور در زمان حیاتش خریده بود به خاک می سپارند. این مقبره در حال حاضر یکی از دیدنی های شهر لاهیجان است که در کنار موزه تاریخ چای قرار دارد.
قابل به ذکر است که حاج محمدمیرزا قبل از مراجعت به ایران، مقداری تخم چای را به همراه چهار هزار گلدان چای، قهوه ، تخم کنف ، دارچین ، فلفل ، میخک ، هل ، انبه ، گنه گنه ، کافور ، ریشه زردچوبه ، زنجبیل و غیره تهیه کرد و در سال ۱۲۸۵ شمسی با مشکلات بسیار آنها را برای اولین بار به ایران آورد وکشت کرد.
روابط عمومی پژوهشکده چای