نکاتی که باید قبل و بعد از واکسیناسیون به آن توجه کرد - ۱۴۰۰/۰۵/۳۱
افراد مبتلا به دیابت یا فشار خون بالا باید شرایط جسمی خود را با مشورت پزشک تحت کنترل داشته باشند. بیماران مبتلا به سرطان، به ویژه بیمارانی که تحت شیمی درمانی قرار دارند نیز باید طبق توصیه های پزشک و تحت نظر متخصص عمل کنند.
داشتن تغذیه مناسب و یا حداقل تامین نیازهای غذایی برای توان و انرژی مناسب در هنگام واکسیناسیون ضروری است
خوردن غذای بسیار مغذی حاوی انواع ویتامین ها و مواد معدنی بویژه زینک و ویتامین C به سیستم ایمنی بدن کمک می کند.
مواد غذایی آبدار مانند میوه ها، سبزیجات، انواع سوپ و آبگوشت علاوه برکمک به تامین آب بدن، سیستم ایمنی بدن را نیز تقویت می کند.
سابﻘه ﺁلرژی و یا حساسیت های دارویی شامل حساسیت به خانواده پنی سیلین ها و سایر ﺁنتی بیوتیک ها، منع مصرف برای تزریق واکسن های کووید-۹۱ محسوب نمی شود و افرادی که سابﻘه حساسیت به غذا، داروها، لاتکس و یا سایر واکسن های غیر کووید-۹۱ داشته اند و همچنین بیماران دچار ﺁلرژی فصلی، ﺁسم و کهیر مزمن نیز می توانند واکسن کووید-۹۱ را دریافت کنند.
همچنین بیماران با سابﻘه ﺁنافیلاکسی به غذاها و یا سایر داروها، منع مصرف برای دریافت واکسن ندارند. این بیماران حتما تزریق واکسن را در مراکز درمانی دارای امکانات احیا باید انجام دهند و بعد از تزریق واکسن حداقل به مدت سه دقیﻘه پایش شوند.
اغلب توصیه می شود افرادی که دچار واکنش ﺁلرژیک شدید ﺁنافیلاکسی و فوری به ترکیبات موجود در یک برند واکسن شده اند دیگر ﺁن برند را تزریق نکنند.
اگر افراد بعد از دریافت دوز اول واکسن مبتلا به کووید ۱۹ شدند می بایست دریافت دوز دوم واکسن آنها حداقل یک ماه بعد از بهبودی کامل فرد باشد.
همچنین در افراد بدون سابقه واکسیناسیون که مبتلا به کووید شده اند، تجویز واکسن می بایست حداقل یک ماه بعد از بهبودی کامل انجام شود.
شب قبل از واکسیناسیون خوب بخوابید و به میزان کافی آب و مایعات بنوشید تا در روز واکسیناسیون حال خوبی داشته باشید.
فعالیت بدنی مناسب با سن و جنس افراد برای قدرت و توانایی عمومی فرد هنگام واکسیناسیون و اثر بخشی آن بسیار مفید است.
دریافت هر گونه واکسن برای مادران شیرده بلا مانع و مشکلی ایجاد نمی کند.
همچنین دوش گرفتن بعد از انجام واکسیناسیون منعی ندارد.
ضرورت دارد فرد واکسینه شده پس از تزریق در مرکز درمانی تحت کنترل باشد تا از هر گونه واکنش شدید آلرژیک مصون بماند و پس از آنکه تشخیص داده شد که بدن به واکسن حساسیت نشان نداده، فرد می تواند محل را ترک کند.
همچنین در صورت ایجاد تب بعد از واکسیناسیون، توصیه می شود مایعات به میزان فراوان نوشیده شود.
پس از واکسیناسیون از خوردن فست فود، غذاهای سرخ شده و غذاهای کنسروی که معمولا در بدن ایجاد التهاب می کنند، اجتناب کنید.
در صورت احساس درد و ناراحتی پس از تزریق واکسن حتما باید با پزشک خود در مورد مصرف داروهای بدون نسخه مانند ایبوبروفن، استامینوفن، اسپرین یا آنتی هیستامین صحبت کنید. اگر از نظر پزشکی ممنوعیتی برای این داروها وجود نداشته باشد می توان این داروها را برای تسکین عوارض جانبی پس از واکسن مصرف کرد.
برای کاهش درد و ناراحتی محل تزریق واکسن می توان پارچه تمیز خنک و مرطوب را روی محل تزریق قرار دهیم و همچنین آستامینوفن نیز می تواند کمک کننده باشد.
برای کاهش تب به غیر از مصرف آستامینوفن می توانید به مقدار زیاد مایعات بنوشیم و لباس نازک بپوشیم.
عوارض جانبی مانند احساس درد در محل تزریق و تب شایع است و جای نگرانی نیست. برخی عوارض جانبی دیگر مانند لرز و خستگی نیز ممکن است مشاهده شود اما طی چند روز بر طرف می شود.
برخی افراد ممکن است بعد از دریافت دوز دوم، عوارض جانبی شدیدتری را در مقایسه با نوبت اول تجربه کنند این عوارض جانبی نشانه های طبیعی بدن برای ایجاد ایمنی است و طی چند روز از بین می روند.
بنابراین نکات پیشگیری از ابتلا به بیماری باید حتی پس از واکسیناسیون رعایت شود. استفاده از ماسک، رعایت بهداشت دست و حفظ فاصله فیزیکی در مکان های عمومی نباید به دلیل تزریق واکسن کنار گذاشته شود.
گروه آموزش و ارتقاء سلامت معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی جهرم