«گذرهای فرهنگ و هنر» عنوان تجربه‌نگاری بیست و دوم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که از سوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر شده است.

این گزارش در ۵ فصل با عناوین «چیستی و سابقه طرح»، «قصه گذرهای این دوره به روایت مجریان و بهره‌برداران»، «آسیب‌ها و موانع در مسیر رونق گذرها»، «راهکارها و پیشنهادها» و «جمع‌بندی» به بیان فرآیند اجرای برنامه گذر فرهنگ و هنر در دوره وزارت سید عباس صالحی می‌پردازد و روایتی شفاهی است از مجموعه مصاحبه‌های انجام شده با متولیان، دست‌اندرکاران و ذی‌نفعان این طرح.

طرح گذر فرهنگ و هنر ذیل کلان‌سیاست «توسعه فضاهای فرهنگی» با هدف رونق اقتصاد هنر و هم‌زمان، اجتماعی کردن هنر، پیگیری و برجسته‌سازی شده است که اولین مورد آن در فروردین ۱۳۹۷، در شهر یزد از سوی وزیر افتتاح شده است.

در باب تعریف و چیستی این طرح به استناد این گزارش، گذر فرهنگ و هنر، میدان، بازار یا گذری است که در آن مجموعه‌هایی از کسب‌وکارهای فرهنگی و هنری فعالیت می‌کنند و فضای بیرونی آن، پیاده‌راهی برای عرضه هنر خیابانی، هنرهای آیینی و دیگر فعالیت‌های فرهنگ و هنر است. این طرح مبتنی بر مکان‌سازی خلاق دانسته شده که در آن مجریان طرح می‌توانند فضاهای تاریخی و حتی فضاهای متروک و یا به شکل ایده‌آل‌تری، فضاهای نوین را به مکان‌هایی تبدیل کنند که در آن‌ها، کسب‌وکارهای خلاق و خالقان آثار و هنرمندان، حضور پیدا کنند و با شهروندان به مبادله فرهنگی بپردازند. به عبارت دیگر، گذرهای فرهنگ و هنر، پشتیبان صنایع فرهنگی‌ای هستند که شکوفایی اقتصادی محلی و اقتصاد شهری را رقم می‌زنند.

در فصل دوم این کتابچه، قصه شکل‌گیری گذر «مازاری‌ها» در یزد، «هفت برج خارون» نجف‌آباد، «درب باغ» و «آب‌انبارخان» کاشان، «گلستان» و «پهنه میدان شهدا» مشهد، «موعود» نیشابور و همچنین، داستان مشکلات آن‌ها را می‌خوانیم. هم‌چنین، در این بخش، ماجرای گذرهایی که قرار است در نیمه نخست ۱۴۰۰ تکمیل و افتتاح شوند نیز آورده شده که گذر دامغان و سمنان، گذر «سنگ سیاه» شیراز و گذر ابرکوه، از آن جمله هستند.

رویکردهای مداخله‌ای، بی‌تناسبی ساختاری در مدیریت اداری، مدیریت چندپاره و تغییر مدیریت‌ها، نبود درک مشترک از اهداف پروژه، تبلیغات و اطلاع‌رسانی ضعیف، رخدادهای پیش‌بینی‌ناپذیر، ازجمله موانع و مشکلات این گذرها هستند که در فصل سوم به آن‌ها اشاره شده است.

در بخش راهکارها نیز، «ضرورت اتخاذ رویکرد علمی و تخصصی» و «رویکرد لایه‌ای» به عنوان دو راهکار مهم، ارائه شده است. هم‌چنین در این فصل، به عوامل تاثیرگذار در پایداری گذرها اشاره شده که در این خصوص می‌توان از مواردی چون مکان‌یابی دقیق و کارشناسی، جلب مشارکت‌ها، آموزش، ضرورت اخذ مشاوره‌های تخصصی، پایش مستمر پروژه و ایجاد پیوست و شبکه رسانه‌ای، نام برد.