عمومی | پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات

بودجه عملیاتی

بیست‌و دومین گزارش تجربه‌نگاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با عنوان «بودجه عملیاتی» ازسوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر شد.

در این جلد، تعریف و اهداف بودجه‌ریزی عملیاتی، تجربه سایر کشورها و عوامل موثر در آن، مراحل تکامل بودجه‌ریزی عملیاتی، مدل مفهومی بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد، اصول بودجه‌ریزی عملیاتی در سازمان‌های فرهنگی و اقدامات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این زمینه آورده شده است.

مطابق آنچه که در تعریف بودجه‌ریزی عملیاتی در این گزارش آمده، در نظام بودجه‌ریزی عملیاتی، منابع مصرف می‌شوند تا نتیجه‌ای منطقی، معقول و در راستای اهداف سازمان‌ها به دست آید. در این نظام بودجه‌بندی، امکان مقایسه پروژه‌ها و برنامه‌ها با هم و انتخاب اثربخش‌ترین آن‌ها در نیل به اهداف کلی وجود دارد. در این مکانیزم، طبقه‌بندی عملیات به‌نحوی است که اهداف شفاف‌تر بیان می‌شوند و ارزیابی بودجه سهل‌تر است و در روش هزینه‌یابی آن، ارتباط بین داده و ستانده موردتوجه قرار می‌گیرند.

در باب اهداف این روش نیز به مواردی چون ارائه مبنای صحیح برای اتخاذ تصمیم در خصوص تخصیص منابع، ایجاد ارتباط بین بودجه و نتایج عملکرد برنامه، ارائه مبنایی برای پاسخگویی بیشتر در قبال استفاده از منابع کشور و افزایش کارایی مدیریت هزینه‌ها و صرفه‌جویی در هزینه‌ها اشاره شده است.


این گزارش با بیان اینکه طراحی نظام مفهومی بودجه‌ریزی عملیاتی در ایران، یکی از آرزوهای دیرینه بوده که به دلیل نبود فناوری محقق نشده، به تجربه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این خصوص اشاره می‌کند که از سال ۱۳۹۸ توفیق آغاز و توسعه این فناوری را داشته و در حال حاضر، با استقرار فاز دوم این پروژه، توانسته است جزء پیشتازان بودجه‌ریزی عملیاتی در کشور محسوب شود.

در ادامه، مجموعه اقدامات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این زمینه ازجمله «طراحی و استقرار نظام مفهومی بهای تمام‌شده مبتنی بر مدل ABC» و «طراحی مفهومی و استقرار نظام تخصیص عملیاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی»، به طور مبسوط، تشریح شده است.