عمومی | دانشگاه تهران

کسب جایزه طلایی مسابقات بین‌المللی اختراعات سوئیس توسط محققان دانشگاه تهران

بنا بر گزارش پردیس کشاورزی و منابع طبیعی ، در این دوره از مسابقات که ۲۷ تا ۲۹ تیرماه ۱۴۰۰ برگزار شد، طرح دکتر بابک متشرع‌زاده ، استاد گروه علوم و مهندسی خاک پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران و سیدمحسن حسینی ، دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد علوم خاک با عنوان «سنتز کود حفاظتی سیلیکات فسفیت پتاسیم»، موفق به کسب جایزه طلایی مسابقات بین‌المللی اختراعات سوئیس شد. در خلاصه این طرح عنوان شده است:

«نگرانی‌های فزاینده زیست‌محیطی در ارتباط با استفاده گسترده از سموم دفع آفات، به‌ویژه در محصولاتی که به‌صورت تازه و غیر فرآوری شده مصرف می‌شوند منجر به تدوین راهکارهای کنترل جایگزین شده‌اند. یک روش جذاب، استفاده از مواد شیمیایی غیر سمی که با تحریک وضعیت فیزیولوژیک و فعال‌سازی سریع پاسخ‌های دفاعی گیاه باعث القای مقاومت در گیاه می‌شوند، می‌باشد. هدف از این پژوهش تولید یک ترکیب شیمیایی سنتز شده از عناصر غذایی ضروری و شبه ضروری است که در کنار ترکیبات کمپلکس کننده و بررسی اثر آنها بر کنترل آفات (به‌صورت موردی در این پژوهش کنه دولکه‌ای تارتن در گیاه توت‌فرنگی مورد تائید قرار گرفت) است. تاکنون ترکیباتی که به این منظور در گیاهان استفاده گردیده‌اند به‌صورت تک عنصری و یا دو عنصری استفاده شده‌اند که این موضوع باعث کاهش کارایی ترکیب می‌گردد، از این لحاظ که ترکیب مورد استفاده تنها می‌تواند فقط بیماری یا آفت را تحت تاثیر قرار دهد و به بیان دیگر اثرات محدودی بر روی گیاه دارد.

لذا، این از ویژگی‌ها و محاسن کود تولیدی جدید است. استفاده از عناصر موثر در کنترل آفت و تقویت و بهبود رشد گیاه، به همراه ترکیباتی مانند اسیدهای آمینه در یک کود با توجه به اینکه کار بسیار حساس و پیچیده‌ای بوده (زیرا که در صورت عدم رعایت درصد و تناسب بین عناصر، همچنین ترتیب اختلاط ترکیبات و سایر دستورالعمل‌ها می‌تواند منجر به از بین رفتن گیاه شود. کود مانند دارو، دوز مجاز و فرمولاسیون خاص دارد)، اما تولید این کود جدید با ترکیبات خاص بکار رفته، می‌تواند اثرات شگرفی را در گیاه ایجاد کند. در نتایج حاصل از سنتز این کود جدید، علاوه بر ایجاد مقاومت القایی در برابر آفات، بهبود کیفیت ارزش غذایی محصول، باعث بهبود عطر و طعم و خاصیت انبار مانی میوه توت فرنگی نیز شد. همچنین با دارا بودن عنصر بور و پتاسیم و فسفر باعث شد تا گلدهی افزایش پیدا کرده، گرده افشانی صورت گیرد و با ایجاد تعادل بین عنصر بور و فسفر، باعث افزایش اندازه میوه گردد. تاکنون کودهای در قالب کود سم غالباً اثراتی مثبت بر روی کنترل بیماری و قارچ‌ها داشته‌اند و کمتر کودی وجود داشته که اثرات آن بر روی آفات نیز بررسی شده یا اثبات شده باشد. با این حال عناصر و ترکیبات این کود به‌گونه‌ای انتخاب شده که بتواند علاوه بر ایجاد مقاومت القایی در گیاهان، اثر سمیت مستقیم نیز بر روی آفات داشته باشد. در انتها استفاده از این کود حفاظتی سنتز شده در برنامه زمانی مشخص باعث شده تا مصرف سموم در فرایند تولید محصول به‌شدت کاهش پیدا کرده، عملکرد گیاهان افزایش یابد، ارزش غذایی محصول تولیدی افزایش پیدا کرده و انبارمانی محصول نیز بهبود یابد».