درمانهای رایج اندومتریوز می تواند باعث بدترشدن بیماری شود
درمانهای رایج اندومتریوز می تواند باعث بدترشدن بیماری شود
مدتها اعتقاد بر این بود که بهترین روش برای درمان اندومتریوز، بیماری التهابی مزمنی که حدود ۱۰ درصد از زنان را درگیر می کند، جراحی لاپاراسکوپی و برداشت بافت اندومتریوزی می باشد ولی امروزه متخصصان به این نتیجه رسیده اند که جراحی در بعضی از موارد نه تنها کمک کننده نیست بلکه باعث وخیم تر شدن بیماری می شود و فقط ممکن است در زمان کوتاهی بعد از لاپاراسکوپی درد کاهش پیدا کند.
اندومتریوز به طور کلی سه فرم مشخص دارد: اندومتریوز سطحی، اندومتریوز عمیق و کیست تخمدانی یا اندومتریوما.
در حال حاضر پزشکان هر سه فرم بیماری را با جراحی درمان می کنند اما شواهد نشان می دهد که بهترین درمان بستگی به تیپ بیماری و ارگانهای درگیر دارد.
در نوع تخمدانی که کیستهایی در تخمدان ایجاد می شود و ترکیدن آنها درد و التهاب شدید ایجاد می کند جراحی و برداشتن ضایعات اندومتریوزی اغلب به بیماران کمک کرده و درد آنها را کاهش می دهد. اما ۸۰ درصد از بیماران از نوع سطحی رنج می برند که در این بیماران به نظر می رسد که جراحی نه تنها کمک نمی کند بلکه درد بیماران را نیز افزایش می دهد.
از آنجاییکه مکانیزمهای درد در انواع اندومتریوز با هم متفاوت است باید روشهای متفاوتی را برای تسکین درد در بیماران در نظر گرفت. جراحی ابزار مفیدی برای درمان اندومتریوز می باشد ولی پزشک باید با توجه به تیپ بیماری و شرایط بیمار تصمیم بگیرد.
تحقیقات به طور فزاینده ای نشان می دهد که بسیاری از مبتلایان به اندومتریوز درجات بالایی از درد نوروپاتیک یا دردی را که از انتهای عصب آسیب دیده ناشی می شود، تجربه می کنند.
تیم آکسفورد معتقد است که به احتمال زیاد سه راه وجود دارد که می تواند درد عصبی در بیماران اندومتریوز ایجاد کند. اولین مورد این است که اعصاب اطراف ضایعات بیش از حد حساس می شوند. دوم اینکه برخی از ضایعات باعث فشرده شدن اعصاب شده و در نتیجه باعث درد می شوند. و سوم اینکه اعصاب می توانند در طی جراحی مرتبط با اندومتریوز آسیب ببینند.
بیمارانی که علائم آنها عمدتاً ناشی از درد نوروپاتیک است، کمتر از جراحی بهره مند می شوند و حتی می توانند درد بیشتری را پس از جراحی تجربه کنند.
نوع دیگری از دردی که ممکن است بیماران اندومتریوز تجربه کنند مربوط به سیستم عصبی مرکزی است. این اتفاق زمانی می افتد که مغز برای مدت طولانی بدون تسکین درد را تجربه می کند، سپس خود را برای ارسال سیگنال های درد شدید سازگار می کند حتی اگر آسیب بافتی شدید نباشد. تمام تجربیات درد توسط مغز تولید می شود، اما با اندومتریوز، سیستم عصبی مرکزی گاهی اوقات بیش از حد معمول سیگنال درد را به مغز ارسال می کند، به خصوص اگر بیمار قبلاً علائم هشدار دهنده درد را نادیده گرفته باشد.
هرگز اضطراب زمینه ای بیمار باعث اندومتریوز نمی شود. این بدین ترتیب است که در بیمارانی که از دردی مزمن، غیرقابل توجیه و درمان نشده رنج می برند، معمولاً در اثر آن درد دچار اضطراب یا افسردگی می شوند.یک مغز مضطرب یا افسرده نسبت به تجربه درد حساس تر می شود، به این معنی که شرایط روانی که بیمار از زندگی با این بیماری ایجاد می کند در واقع درد را بدتر می کند.درد داشتن شما را تغییر می دهد و بنابراین مغز مضطرب احتمالاً احساس درد بیشتری می کند و بنابراین چرخه ادامه می یابد.
اگر درد بیمار نوروپاتیک یا مزمن باشد، نه تنها جراحی جواب نمی دهد، بلکه جراحی های مکرر نیز باعث تشدید درد عصب و حساس شدن بدن می شود.
تنها راه برای تعیین تیپ بیماری، جراحی لاپاراسکوپی است. این به این دلیل است که اگرچه کیستهای تخمدان در آزمایش های تصویربرداری مانند سونوگرافی قابل مشاهده است، اما در این آزمایشات غربالگری احتمال تشخیص بیماری عمقی یا بیماری سطحی بسیار کم است.
تجزیه و تحلیل لاپاراسکوپی های تشخیصی به ما می گوید که حدود ۸۰٪ بیماران از اندومتریوز سطحی رنج می برند. برای این دسته از بیماران، یک مرحله غربالگری غیر جراحی اولین گام برای تعیین روشهای درمانی بهتر است.
متخصصان اندومتریوز در حال کار بر روی بهبود ابزارهای تصویربرداری مانند سونوگرافی و تصویربرداری تشدید مغناطیسی یا MRI هستند، به این امید که در سال های آینده این ابزارهای غربالگری نسبت به اندومتریوز سطحی و عمیق حساس تر شوند.
ما باید راه هایی برای پیش بینی اینکه چه بیمارانی احتمالاً به عمل جراحی پاسخ می دهند و چه بیمارانی به هیچ وجه به عمل جراحی پاسخ نمی دهند، پیدا کنیم.
یک رویکرد هدفمند برای غربالگری همچنین می تواند یک برنامه درمانی ویژه بیمار را فراهم کند. این می تواند شامل جراحی در مواردی باشد که احتمال بهبود علائم وجود دارد یا در غیر این صورت ترکیبی از سایر درمان های موجود برای بیماری باشد. اینها شامل مسکن ها، مسکن های غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن، درمان های هورمونی مانند قرصهای جلوگیری از بارداری و تزریق GnRH است که از نظر شیمیایی یائسگی موقتی را در فرد مبتلا ایجاد می کند.
تهیه و تدوین:
شهره نیکو
دکترای ایمنی شناسی
منبع خبر:
https://www.theguardian.com/australia-news/2021/jul/02/a-common-treatment-for-endometriosis-could-actually-be-making-things-worse
اندومتریوز به طور کلی سه فرم مشخص دارد: اندومتریوز سطحی، اندومتریوز عمیق و کیست تخمدانی یا اندومتریوما.
در حال حاضر پزشکان هر سه فرم بیماری را با جراحی درمان می کنند اما شواهد نشان می دهد که بهترین درمان بستگی به تیپ بیماری و ارگانهای درگیر دارد.
در نوع تخمدانی که کیستهایی در تخمدان ایجاد می شود و ترکیدن آنها درد و التهاب شدید ایجاد می کند جراحی و برداشتن ضایعات اندومتریوزی اغلب به بیماران کمک کرده و درد آنها را کاهش می دهد. اما ۸۰ درصد از بیماران از نوع سطحی رنج می برند که در این بیماران به نظر می رسد که جراحی نه تنها کمک نمی کند بلکه درد بیماران را نیز افزایش می دهد.
از آنجاییکه مکانیزمهای درد در انواع اندومتریوز با هم متفاوت است باید روشهای متفاوتی را برای تسکین درد در بیماران در نظر گرفت. جراحی ابزار مفیدی برای درمان اندومتریوز می باشد ولی پزشک باید با توجه به تیپ بیماری و شرایط بیمار تصمیم بگیرد.
تحقیقات به طور فزاینده ای نشان می دهد که بسیاری از مبتلایان به اندومتریوز درجات بالایی از درد نوروپاتیک یا دردی را که از انتهای عصب آسیب دیده ناشی می شود، تجربه می کنند.
تیم آکسفورد معتقد است که به احتمال زیاد سه راه وجود دارد که می تواند درد عصبی در بیماران اندومتریوز ایجاد کند. اولین مورد این است که اعصاب اطراف ضایعات بیش از حد حساس می شوند. دوم اینکه برخی از ضایعات باعث فشرده شدن اعصاب شده و در نتیجه باعث درد می شوند. و سوم اینکه اعصاب می توانند در طی جراحی مرتبط با اندومتریوز آسیب ببینند.
بیمارانی که علائم آنها عمدتاً ناشی از درد نوروپاتیک است، کمتر از جراحی بهره مند می شوند و حتی می توانند درد بیشتری را پس از جراحی تجربه کنند.
نوع دیگری از دردی که ممکن است بیماران اندومتریوز تجربه کنند مربوط به سیستم عصبی مرکزی است. این اتفاق زمانی می افتد که مغز برای مدت طولانی بدون تسکین درد را تجربه می کند، سپس خود را برای ارسال سیگنال های درد شدید سازگار می کند حتی اگر آسیب بافتی شدید نباشد. تمام تجربیات درد توسط مغز تولید می شود، اما با اندومتریوز، سیستم عصبی مرکزی گاهی اوقات بیش از حد معمول سیگنال درد را به مغز ارسال می کند، به خصوص اگر بیمار قبلاً علائم هشدار دهنده درد را نادیده گرفته باشد.
هرگز اضطراب زمینه ای بیمار باعث اندومتریوز نمی شود. این بدین ترتیب است که در بیمارانی که از دردی مزمن، غیرقابل توجیه و درمان نشده رنج می برند، معمولاً در اثر آن درد دچار اضطراب یا افسردگی می شوند.یک مغز مضطرب یا افسرده نسبت به تجربه درد حساس تر می شود، به این معنی که شرایط روانی که بیمار از زندگی با این بیماری ایجاد می کند در واقع درد را بدتر می کند.درد داشتن شما را تغییر می دهد و بنابراین مغز مضطرب احتمالاً احساس درد بیشتری می کند و بنابراین چرخه ادامه می یابد.
اگر درد بیمار نوروپاتیک یا مزمن باشد، نه تنها جراحی جواب نمی دهد، بلکه جراحی های مکرر نیز باعث تشدید درد عصب و حساس شدن بدن می شود.
تنها راه برای تعیین تیپ بیماری، جراحی لاپاراسکوپی است. این به این دلیل است که اگرچه کیستهای تخمدان در آزمایش های تصویربرداری مانند سونوگرافی قابل مشاهده است، اما در این آزمایشات غربالگری احتمال تشخیص بیماری عمقی یا بیماری سطحی بسیار کم است.
تجزیه و تحلیل لاپاراسکوپی های تشخیصی به ما می گوید که حدود ۸۰٪ بیماران از اندومتریوز سطحی رنج می برند. برای این دسته از بیماران، یک مرحله غربالگری غیر جراحی اولین گام برای تعیین روشهای درمانی بهتر است.
متخصصان اندومتریوز در حال کار بر روی بهبود ابزارهای تصویربرداری مانند سونوگرافی و تصویربرداری تشدید مغناطیسی یا MRI هستند، به این امید که در سال های آینده این ابزارهای غربالگری نسبت به اندومتریوز سطحی و عمیق حساس تر شوند.
ما باید راه هایی برای پیش بینی اینکه چه بیمارانی احتمالاً به عمل جراحی پاسخ می دهند و چه بیمارانی به هیچ وجه به عمل جراحی پاسخ نمی دهند، پیدا کنیم.
یک رویکرد هدفمند برای غربالگری همچنین می تواند یک برنامه درمانی ویژه بیمار را فراهم کند. این می تواند شامل جراحی در مواردی باشد که احتمال بهبود علائم وجود دارد یا در غیر این صورت ترکیبی از سایر درمان های موجود برای بیماری باشد. اینها شامل مسکن ها، مسکن های غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن، درمان های هورمونی مانند قرصهای جلوگیری از بارداری و تزریق GnRH است که از نظر شیمیایی یائسگی موقتی را در فرد مبتلا ایجاد می کند.
تهیه و تدوین:
شهره نیکو
دکترای ایمنی شناسی
منبع خبر:
https://www.theguardian.com/australia-news/2021/jul/02/a-common-treatment-for-endometriosis-could-actually-be-making-things-worse