امروز روز میلاد پر برکت امام سجاد(ع) است؛ چهارمین نور امامت و زینت عابدان و ساجدان. ای زینت سجده کنندگان! از توکل خویش، کوله بار عنایتمان را پُر کن و با عشق آسمانی ات، ما را شفاعت نما. امام صبور گریه ها و رکوع ها، امام مهربان سجده ها و سلوک ها، سجاده ها ؛ به برکت این که تقدیسشان خواهی کرد یاس می پاشند و گل محمدی. آری! مولای صحیفه های عاشقانه عبادت می آید تا آسمان به وجود فرزندان «نبوت» ببالد؛ به وجودی ببالد که عبادتش پیامبروار و حلمش علی وار است.
امام زین العابدین(ع) در تاریخ پنجم شعبان سال 38 هجری قمری در شهر مدینه چشم به جهان گشود. پدر بزرگوار آن امام، حضرت امام حسین(ع) و مادر گرامی آن حضرت، شهربانو دختر یزدگرد آخرین پادشاه سلسله ساسانیان است. نام مبارک آن بزرگوار علی است و مشهورترین القاب آن حضرت زین العابدین و سجّاد است و مشهورترین کنیه او ابامحمد و ابوالحسن است. "صحیفه سجادیه" اثر جاودانه حضرت امام زین العابدین(ع)، یکی از جامع‌ترین و ارزنده‌ترین منابع فرهنگی ناب اسلامی بوده و در بردارنده مطالبی همچون: دعا، سیاست اسلام، اخلاق اسلام، اجتماعیات اسلام، حقانیت شیعه، حقانیت اهل بیت، انتقاد از ظلم و ظالم، سفارش به حق و حقیقت، و بالاخره یک دوره معارف اسلامی است.
بیان آفات عبادت در سخن امام سجاد(ع)
آفت عبادت؛ عجب و غرور است. خوبی‌ها هم آفت دارد. مثلاً عبادت، عزت، خدمت، کرامت همگی آفت پذیر هستند. امام سجاد(ع) دعا می‌خواند ولی می‌گوید «الهی عَبِّدْنِی‏» خدایا توفیق عبادتم بده. اما ادامه می دهد «وَ لَا تُفْسِدْ عِبَادَتِی بِالْعُجْب‏» (عبادت مرا با عجب خراب نکن.) (صحیفه سجادیه/ص92) آفت عبادت عجب است. آفت عبادت این است که آدم فکر می‌کند کسی است، عجب او را می‌گیرد و مغرور می شود.
آفت عزت؛ تکبر
امام صادق می‌گوید: «الهی أَعِزَّنِی‏» خدایا عزتم بده. «وَ لَا تَبْتَلِیَنِّی بِالْکِبْر» مرا مبتلا به تکبر نکن. آفت عزت این است که آدم که عزیز شد، متکبر هم می‌شود.
آفت خدمت به مردم؛ منت گذاشتن
«الهی أَجْرِ لِلنَّاسِ عَلَى یَدِیَ الْخَیْرَ» خدایا با دستم خیر برسانم. به این و آن کمک کنم. با دستم به این و آن خیر برسانم. اما آفت دارد منت، و لذا می‌گوید: «وَ لَا تَمْحَقْهُ بِالْمَن»، «مَن» یعنی منت. به مردم کمک بکنم. اما سرشان منت نگذارم.
آفت کرامت؛ فخرفروشی
«الهی هَبْ لِی مَعَالِیَ الْأَخْلَاق‏» اخلاق کریمانه به من بده. اما «وَ اعْصِمْنِی مِنَ الْفَخْر» از افتخار کردن به خود و فخرفروشی مرا حفظ کن.
ایجاد تعادل و توازن در روحیات و خصلت‌ها
امام سجاد(ع) می فرماید، «لَا تُحْدِثْ لِی عِزّاً ظَاهِرا إِلَّا أَحْدَثْتَ لِی ذِلَّةً بَاطِنَة عِنْدَ نَفْسِی بِقَدَرِهَا »؛ خدایا برای من عزت ظاهری ایجاد نکن، مگر اینکه به همان اندازه ی عزت ظاهری خودم را در نزد خودم خوار گردانی.
شعار این قسمت از دعا این است که خدایا عزت ظاهری تعادل پیدا کند. با ذلت باطنی، «بِقَدَرِهَا الهی لَا تَرْفَعْنِی فِی النَّاسِ دَرَجَة إِلَّا حَطَطْتَنِی‏عِنْدَ نَفْسِی» در یک کلام می فرماید خدایا هرچه در جامعه عزیزتر می‌شوم تواضع من بیشتر شود. یعنی طوری نشود که خودم را کسی حساب کنم و عجب و غرور و تکبر تمام وجودم را فرا گیرد و به جای آنکه در من رشدی پیدا شود، نزول پیدا کنم./ق

گردآوری و تنظیم: بهلولی
منبع: سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین حاج آقا قرائتی، کتاب ترجمه و شرح رسالة الحقوق امام سجاد(ع)، سایت تبیان