تقویت ارتباط علوم پایه و بالین مهمترین برنامه راهبردی گروه هماتولوژی
تقویت ارتباط علوم پایه و بالین مهمترین برنامه راهبردی گروه هماتولوژی
یکی از مهمترین برنامه های راهبردی گروه
هماتولوژی
با انجام نیاز سنجی و وجود امکاناتی که با تلاش فراوان در آزمایشگاه تخصصی گروه فراهم شده، ارائه خدمت به بخش درمان با راه اندازی تست های تخصصی بیماریهای هماتولوژیک است؛ از این طریق می توان ارتباط بین بخش پایه و بالین را هر چه بیشتر در سطح دانشگاه تقویت کرد.
جذب اعضای هیئت علمی متعهد،توانمند و علاقمند به حرکت در جهت دانشگاه نسل سوم ، برنامه ریزی جهت استفاده از پتانسیل دانشجویان تحصیلات تکمیلی در شرکت های دانش بنیان و هدایت آنها به سمت خدمت مبتنی بر نیاز از دیگر اهداف استراتژیک گروه هماتولوژی است.
به منظور آشنایی با نحوه فعالیت گروه های آموزشی دانشگاه،گفتگویی با دکتر مجید صفا؛ مدیر گروه هماتولوژی دانشکده پیراپزشکی انجام گرفته است .
در خصوص تاریخچه گروه هماتولوژی توضیح بفرمایید؟
گروه هماتولوژی دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران در سال ۱۳۸۴ به صورت همکاری مشترک با سازمان انتقال خون ایران اقدام به پذیرش اولین دوره دکترای تخصصی هماتولوژی آزمایشگاهی و علوم انتقال خون وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کرد.
به همت دکتر احمد کاظمی به عنوان دبیر بورد این رشته و دکتر فرهاد ذاکر به عنوان عضو بورد، راه اندازی دوره دکترا و کارشناسی ارشد این رشته در دانشگاه علوم پزشکی ایران از سال ۱۳۸۴ انجام شد و دکتر احمد کاظمی در سال ۱۳۹۵ به مقام بازنشستگی نائل شد.
در گروه شما چند نفر اعضای هیئت علمی و دانشجو حضور دارند و در چه مقطعی؟
گروه هماتولوژی هم اکنون ۴ عضو هیئت علمی و ۳ عضو غیر هیئت علمی دارد و ۱۴ دانشجوی PhD و ۲۲ دانشجوی کارشناسی ارشد در گروه مشغول به تحصیل هستند. گروه هماتولوژی برای تدریس دروس نظری و عملی هماتولوژی و انتقال خون دانشجویان دانشکده پیراپزشکی در مقطع کارشناسی پیوسته و ناپیوسته علوم آزمایشگاهی، اتاق عمل و هوشبری؛ دانشجویان مقطع PhD بیوشیمی بالینی و انگل شناسی دانشکده پزشکی؛ و دانشجویان مقطع PhD علوم سلولی و کاربردی، و پزشکی مولکولی دانشکده فناوریهای نوین پزشکی نیز همکاری دارد.
گروه شما در حوزه پژوهشی، فناوری، و حرکت به سمت دانشگاه نسل سوم چه فعالیت هایی انجام داده است؟
در حوزه پژوهش و فناوری و حرکت به سمت دانشگاه نسل سوم حرکت جدیدی در گروه آغاز شده است و در حوزه تشخیص آزمایشگاهی طرح هایی به صورت مستقل و یا در همکاری مشترک با گروه بیوتکنولوژی پزشکی در حال انجام است و طرحهای جدیدی هم در دست آماده سازی می باشد .
در حوزه پژوهش همواره تشویق اعضای هیئت علمی گروه به سمت پژوهشهای کاربردی و مبتنی بر نیاز جامعه، همکاری های پژوهشی با محققین خارج از کشور، انجام پروژه های با کیفیت و چاپ مقالات با ضریب تاثیر بالا انجام شده است. در این زمینه به عنوان مثال به طرح ها و مقالات ذیل می توان اشاره کرد:
جذب اعضای هیئت علمی متعهد،توانمند و علاقمند به حرکت در جهت دانشگاه نسل سوم ، برنامه ریزی جهت استفاده از پتانسیل دانشجویان تحصیلات تکمیلی در شرکت های دانش بنیان و هدایت آنها به سمت خدمت مبتنی بر نیاز از دیگر اهداف استراتژیک گروه هماتولوژی است.
به منظور آشنایی با نحوه فعالیت گروه های آموزشی دانشگاه،گفتگویی با دکتر مجید صفا؛ مدیر گروه هماتولوژی دانشکده پیراپزشکی انجام گرفته است .
در خصوص تاریخچه گروه هماتولوژی توضیح بفرمایید؟
گروه هماتولوژی دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران در سال ۱۳۸۴ به صورت همکاری مشترک با سازمان انتقال خون ایران اقدام به پذیرش اولین دوره دکترای تخصصی هماتولوژی آزمایشگاهی و علوم انتقال خون وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کرد.
به همت دکتر احمد کاظمی به عنوان دبیر بورد این رشته و دکتر فرهاد ذاکر به عنوان عضو بورد، راه اندازی دوره دکترا و کارشناسی ارشد این رشته در دانشگاه علوم پزشکی ایران از سال ۱۳۸۴ انجام شد و دکتر احمد کاظمی در سال ۱۳۹۵ به مقام بازنشستگی نائل شد.
در گروه شما چند نفر اعضای هیئت علمی و دانشجو حضور دارند و در چه مقطعی؟
گروه هماتولوژی هم اکنون ۴ عضو هیئت علمی و ۳ عضو غیر هیئت علمی دارد و ۱۴ دانشجوی PhD و ۲۲ دانشجوی کارشناسی ارشد در گروه مشغول به تحصیل هستند. گروه هماتولوژی برای تدریس دروس نظری و عملی هماتولوژی و انتقال خون دانشجویان دانشکده پیراپزشکی در مقطع کارشناسی پیوسته و ناپیوسته علوم آزمایشگاهی، اتاق عمل و هوشبری؛ دانشجویان مقطع PhD بیوشیمی بالینی و انگل شناسی دانشکده پزشکی؛ و دانشجویان مقطع PhD علوم سلولی و کاربردی، و پزشکی مولکولی دانشکده فناوریهای نوین پزشکی نیز همکاری دارد.
گروه شما در حوزه پژوهشی، فناوری، و حرکت به سمت دانشگاه نسل سوم چه فعالیت هایی انجام داده است؟
در حوزه پژوهش و فناوری و حرکت به سمت دانشگاه نسل سوم حرکت جدیدی در گروه آغاز شده است و در حوزه تشخیص آزمایشگاهی طرح هایی به صورت مستقل و یا در همکاری مشترک با گروه بیوتکنولوژی پزشکی در حال انجام است و طرحهای جدیدی هم در دست آماده سازی می باشد .
در حوزه پژوهش همواره تشویق اعضای هیئت علمی گروه به سمت پژوهشهای کاربردی و مبتنی بر نیاز جامعه، همکاری های پژوهشی با محققین خارج از کشور، انجام پروژه های با کیفیت و چاپ مقالات با ضریب تاثیر بالا انجام شده است. در این زمینه به عنوان مثال به طرح ها و مقالات ذیل می توان اشاره کرد:
-
طراحی و اجرای طرح تحقیقاتی "تعیین الگوی گروه های خون فرعی در جنوب شرق ایران با روش مولکولی و بررسی احتمال آلوایمونیزاسیون در بیماران تالاسمی ماژور با دریافت خون راندوم" توسط دکتر مینو شهیدی
-
طراحی و اجرای طرح تحقیقاتی "مقدار سنجی جهش‌های FLT۳-ITD به روش دراپلت دیجیتال PCR " توسط دکتر مجید صفا
-
همکاری در اجرای طرح "توسعه یک روش Reverse Hybridization جهت شناسایی همزمان جهش های FV Leiden ، جهش پروترومبین ۲۰۲۱۰ و MTHFR " توسط دکتر مجید صفا
-
همکاری در اجرای طرح "بهینه سازی روش qPCR به منظور سنجش کمی DNA جنینی عاری از سلول در سرم مادران باردار با هدف تشخیص غیر تهاجمی قبل از تولد تریوزومی ۲۱" توسط دکتر مجید صفا
-
طراحی و اجرای طرح تحقیقاتی "بررسی شیوع موتاسیون Trp۱۸۷Arg به عنوان پیش بینی کننده کمبود فاکتور سیزده انعقادی در شهرستان خاش "استان سیستان و بلوچستان" توسط دکتر مجید صفا
-
طراحی و اجرای طرح تحقیقاتی "تعیین رنج نرمال پروتئین C ، پروتئین S و آنتی ترومبین در افراد سالم در جمعیت ایرانی" توسط دکتر مجید صفا
اهداف و برنامه استراتزیک گروه شما چیست؟
یکی از مهمترین برنامه های استراتژیک گروه در آینده با انجام نیاز سنجی و وجود امکاناتی که با تلاش فراوان در آزمایشگاه تخصصی گروه فراهم شده است، ارائه خدمت به بخش درمان با راه اندازی تست های تخصصی بیماریهای هماتولوژیک می باشد و از این طریق می توان ارتباط بین بخش پایه و بالین را هر چه بیشتر در سطح دانشگاه عملیاتی و تقویت کرد.
از دیگر اهداف و برنامه های گروه هماتولوژی در آینده نزدیک، جذب اعضای هیئت علمی جوان و متعهد با توانمندیهای آموزشی، پژوهشی و علاقمند به حرکت در جهت دانشگاه نسل سوم می باشد. یکی از دغدغه های اینجانب با توجه به سنوات خدمت اعضای هیئت علمی گروه که ۳۰ سال و بیشتر می باشد مسئله جانشین پروری است که با نظر مساعد مسئولین دانشگاه برای جذب اعضای هیئت علمی ضریب K در جهت تربیت نیروی کارآمد و پویایی هر چه بیشتر گروه اقداماتی در حال انجام است.
همچنین برنامه ریزی جهت استفاده از پتانسیل دانشجویان تحصیلات تکمیلی در شرکت های دانش بنیان و هدایت آنها به سمت خدمت مبتنی بر نیاز جزو اهداف گروه هماتولوژی است.
هنوز به اهداف عالی مورد نظر در گروه هماتولوژی نرسیده ایم و امیدوارم با تقویت کادر هیئت علمی گروه، برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت برای ارتقاء کیفیت خدمات گروه آموزشی عملیاتی شوند.
پاندمی کرونا چه تاثیری بر روی گروه شما گذاشته و گروه هماتولوژی چه اقداماتی در دوران کرونا انجام داده است؟
متاسفانه پاندمی کرونا تاثیر منفی بر روند آموزش و پژوهش دانشجویان گروه هماتولوژی ایجاد کرد. مسئله نگرانی دانشجویان و خانواده هایشان جهت حضور در محیط کار و اجتماع، مشکلات مربوط به خوابگاه دانشجویان، عدم وجود زیرساختهای کارآمد جهت آموزش مجازی در ابتدای شروع پاندمی، مسئله بحران اقتصادی از جهت دسترسی و تهیه مواد و کیت های تحقیقاتی مورد نیاز از خارج از کشور برای پایان نامه دانشجویان، از جمله مواردی است که می توان ذکر کرد.
در دوره پاندمی کرونا گروه هماتولوژی در راستای پاسخگویی اجتماعی و به بخش درمان نیز کمک کرده است.
دکتر سودابه حسینی؛ عضو گروه هماتولوژی دانشکده پیراپزشکی و شاغل در آزمایشگاه بیمارستان کودکان حضرت علی اصغر(ع) در دوران پاندمی کرونا در زمینه نمونه گیری نازوفارنژیال از بیماران مشکوک به کرونا بستری شده در بخش های بیمارستان و پرسنل و بیماران سرپائی کرونائی جهت ارسال نمونه ها به مرکز بهداشت و مراکز طرف قرارداد بیمارستان در راستای انجام تست Covid-PCR همکاری فعال داشتند و تست سرولوژی کووید را در آزمایشگاه بیمارستان حضرت علی اصغر(ع) نیز راه اندازی کردند.
در کمیته کنترل عفونت بیمارستان نیز در زمینه برنامه ریزی پروتکل های تشخیصی و مدیریت بیماران کرونائی بطور فعال همکاری فعال داشته و در بانک خون بیمارستان نیز در زمینه تهیه خون و فرآورده های خونی و تهیه پلاسمای کووید جهت بیماران کووید بستری در بیمارستان، بطور جد انجام وظیفه کردند. همچنین تحقیقاتیدر زمینه طراحی و اجرای طرح تحقیقاتی "ارزیابی پارامترهای هماتولوژی و بیوشیمی به همراه مارکرهای التهابی موثر در پیش آگهی بیماران COVID-۱۹ در ایران (منطقه اصفهان)" و همکاری در اجرای طرح "بهینه سازی یک روش multiplex qPCR جهت شناسایی covid-۱۹ " توسط اعضای گروه هماتولوژی درحیطه کووید ۱۹ در حال انجام است.
گروه شما در راستای پاسخگویی اجتماعی چه نیازهایی از جامعه را برطرف می کند؟
بدیهی است برای رسیدن به هدف پاسخگویی اجتماعی در دانشگاه و رفع نیازهای نظام سلامت، وجود نیروی انسانی که یکایک آنها در قبال وظیفه خود احساس مسئولیت کرده و به جامعه پاسخگو باشند ضروری است. فعالیت های انجام شده و اهداف پیش روی گروه هماتولوژی در این راستا به شرح زیر می باشد:
یکی از مهمترین برنامه های استراتژیک گروه در آینده با انجام نیاز سنجی و وجود امکاناتی که با تلاش فراوان در آزمایشگاه تخصصی گروه فراهم شده است، ارائه خدمت به بخش درمان با راه اندازی تست های تخصصی بیماریهای هماتولوژیک می باشد و از این طریق می توان ارتباط بین بخش پایه و بالین را هر چه بیشتر در سطح دانشگاه عملیاتی و تقویت کرد.
از دیگر اهداف و برنامه های گروه هماتولوژی در آینده نزدیک، جذب اعضای هیئت علمی جوان و متعهد با توانمندیهای آموزشی، پژوهشی و علاقمند به حرکت در جهت دانشگاه نسل سوم می باشد. یکی از دغدغه های اینجانب با توجه به سنوات خدمت اعضای هیئت علمی گروه که ۳۰ سال و بیشتر می باشد مسئله جانشین پروری است که با نظر مساعد مسئولین دانشگاه برای جذب اعضای هیئت علمی ضریب K در جهت تربیت نیروی کارآمد و پویایی هر چه بیشتر گروه اقداماتی در حال انجام است.
همچنین برنامه ریزی جهت استفاده از پتانسیل دانشجویان تحصیلات تکمیلی در شرکت های دانش بنیان و هدایت آنها به سمت خدمت مبتنی بر نیاز جزو اهداف گروه هماتولوژی است.
هنوز به اهداف عالی مورد نظر در گروه هماتولوژی نرسیده ایم و امیدوارم با تقویت کادر هیئت علمی گروه، برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت برای ارتقاء کیفیت خدمات گروه آموزشی عملیاتی شوند.
پاندمی کرونا چه تاثیری بر روی گروه شما گذاشته و گروه هماتولوژی چه اقداماتی در دوران کرونا انجام داده است؟
متاسفانه پاندمی کرونا تاثیر منفی بر روند آموزش و پژوهش دانشجویان گروه هماتولوژی ایجاد کرد. مسئله نگرانی دانشجویان و خانواده هایشان جهت حضور در محیط کار و اجتماع، مشکلات مربوط به خوابگاه دانشجویان، عدم وجود زیرساختهای کارآمد جهت آموزش مجازی در ابتدای شروع پاندمی، مسئله بحران اقتصادی از جهت دسترسی و تهیه مواد و کیت های تحقیقاتی مورد نیاز از خارج از کشور برای پایان نامه دانشجویان، از جمله مواردی است که می توان ذکر کرد.
در دوره پاندمی کرونا گروه هماتولوژی در راستای پاسخگویی اجتماعی و به بخش درمان نیز کمک کرده است.
دکتر سودابه حسینی؛ عضو گروه هماتولوژی دانشکده پیراپزشکی و شاغل در آزمایشگاه بیمارستان کودکان حضرت علی اصغر(ع) در دوران پاندمی کرونا در زمینه نمونه گیری نازوفارنژیال از بیماران مشکوک به کرونا بستری شده در بخش های بیمارستان و پرسنل و بیماران سرپائی کرونائی جهت ارسال نمونه ها به مرکز بهداشت و مراکز طرف قرارداد بیمارستان در راستای انجام تست Covid-PCR همکاری فعال داشتند و تست سرولوژی کووید را در آزمایشگاه بیمارستان حضرت علی اصغر(ع) نیز راه اندازی کردند.
در کمیته کنترل عفونت بیمارستان نیز در زمینه برنامه ریزی پروتکل های تشخیصی و مدیریت بیماران کرونائی بطور فعال همکاری فعال داشته و در بانک خون بیمارستان نیز در زمینه تهیه خون و فرآورده های خونی و تهیه پلاسمای کووید جهت بیماران کووید بستری در بیمارستان، بطور جد انجام وظیفه کردند. همچنین تحقیقاتیدر زمینه طراحی و اجرای طرح تحقیقاتی "ارزیابی پارامترهای هماتولوژی و بیوشیمی به همراه مارکرهای التهابی موثر در پیش آگهی بیماران COVID-۱۹ در ایران (منطقه اصفهان)" و همکاری در اجرای طرح "بهینه سازی یک روش multiplex qPCR جهت شناسایی covid-۱۹ " توسط اعضای گروه هماتولوژی درحیطه کووید ۱۹ در حال انجام است.
گروه شما در راستای پاسخگویی اجتماعی چه نیازهایی از جامعه را برطرف می کند؟
بدیهی است برای رسیدن به هدف پاسخگویی اجتماعی در دانشگاه و رفع نیازهای نظام سلامت، وجود نیروی انسانی که یکایک آنها در قبال وظیفه خود احساس مسئولیت کرده و به جامعه پاسخگو باشند ضروری است. فعالیت های انجام شده و اهداف پیش روی گروه هماتولوژی در این راستا به شرح زیر می باشد:
-
ارتقای توانمندسازی فارغ التحصیلان در حوزه های آموزشی، پژوهشی و خدمات بهداشتی درمانی؛ موید این مطلب اخذ پذیرش دانش آموختگان از دانشگاه های معتبر آمریکا و اروپا جهت تحصیل و کار، قبولی تعداد قابل توجهی از دانشجویان در مقاطع بالاتر، پذیرش دانشجویان دکتری به عنوان عضو بورسیه هیئت علمی در دانشگاه های کشور و یا مراکز درمانی معتبر می باشد
-
تلاش در جهت تجهیز آزمایشگاه تحقیقاتی گروه با تجهیزات پیشرفته و بروز با توجه به نیازهای پژوهشی جهت تربیت دانشجویان
-
ارائه پیشنهادات و راهکارهای لازم در برنامه ریزی های بورد رشته هماتولوژی و علوم انتقال خون در جهت رفع نیاز های نظام سلامت توسط دانش آموختگان
-
هدفمند کردن فعالیت های آموزشی و تحقیقاتی گروه به سمت مرتفع کردن نیازهای سلامتی در اولویت جامعه می باشد
-
هدایت پروژه های تحقیقاتی با نیازهای جامعه و همچنین تحقیقات تولید محور
-
تشویق اعضای علمی و دانشجویان در جهت تاسیس شرکت های دانش بنیان و خلق کارآفرینی
-
ارائه خدمت به بیماران توسط اعضای گروه آموزشی با حضور در بخش آزمایشگاه بیمارستان های تابعه دانشگاه و بخش خصوصی
البته لازم به ذکر است الزامات متعددی برای دستیابی به هدف نهایی پاسخگویی اجتماعی وجود دارد که باید در برنامه بلند مدت مد نظر گرفته شوند که چند مورد آن را می توان بدین ترتیب ذکر کرد:
-
نیاز به وجود منابع کافی و هیات علمی توانمند و متعهد جهت نیل به اهداف
-
نیاز به تعریف وظایف برای یکایک اعضای گروه های آموزشی در جهت پاسخگویی اجتماعی
-
ارتباط موثر همکاران بالینی و علوم پایه جهت پاسخگویی بهتر به نیازهای بیماران
-
برنامه ریزی موثر برای حضور دانشجویان و اعضای هیئت علمی در صنعت و آشنایی با راهکارها و موانع تولید
-
برگزاری کارگاه های متعدد آشنایی با اصول و مفهوم پاسخ گویی اجتماعی در دانشگاه
چالش ها و مشکلات موجود در گروه شما چیست؟
از نظر آموزش باید تربیت دانشجویان به گونه ای صورت پذیرد که بعد از فارغ التحصیلی، دانش آموخته دانشگاه علوم پزشکی ایران از لحاظ توانمندی های حرفه ای نسبت به دانش آموختگان سایر دانشگاه ها یک گام جلوتر باشد. دانشجو را باید برای بازار کار تربیت کنیم و نه اینکه صرفا یک دوره تحصیلی بگذراند و مدرکی کسب کند. برای رسیدن به این مهم، علاوه بر حمایت های مسئولین دانشگاه، اعضای هیئت علمی گروه هم باید با دلسوزی در این مسیر قدم بردارند. ما باید جوانان مستعد را به منظور تقویت کادر هیئت علمی گروه جذب کنیم و با استفاده از ظرفیت های موجود در دانشگاه موجب ارتقاء سطح خدمات گروه آموزشی هماتولوژی شویم.
دانشگاه هم باید توانمندسازی اعضای هیئت علمی را معطوف به کارگاه های درون دانشگاه نکند و استفاده از فرصت های مطالعاتی کوتاه مدت را تسهیل کند. فرصت های مطالعاتی زمینه همکاری و تعامل دپارتمان آموزشی ما را با محققین خارج از کشور بیشتر فراهم می کند. باید بررسی کرد چرا عضو هیئت علمی ما که در سال حداقل در یک کنگره خارج از کشور شرکت می کرده است هم اکنون اقبال کمتری جهت شرکت در مجامع علمی خارج از کشور دارد.
مساله دیگر پذیرش دانشجوی تحصیلات تکمیلی مبتنی بر نیاز جامعه است. پذیرش دانشجو صرفا جهت اینکه دانشگاه آماری ارائه دهد که دانشجو پذیرش کرده است و استاد و عضو هیئت علمی ما هم تدریس نماید و در نهایت پایان نامه ای انجام شود اشتباه است.
فارغ التحصیل ما نیاز به شغل دارد و ما باید به گونه ای عمل کنیم که خروجی دانش آموختگانمان با نیاز جامعه برای حضور ایشان همخوانی داشته باشد.
متاسفانه دانش آموختگان دوره کارشناسی ارشد ما جایگاه شغلی تعریف شده ای بصورت کلاسیک ندارند. لذا بنظرحمایت دانشگاه در برگزاری کارگاه های انگیزشی و آموزشی در حوزه فعالیت حرفه ای، تولید محصول، نحوه تجاری سازی محصول، مالکیت فکری و غیره می تواند نگاه دانشجویان ما را به کاریابی تغییر دهد و پتانسیل افراد خلاق و کارآفرین را در بین ایشان تقویت کند.
جایگاه گروه شما در مقایسه با سایر کشورها چگونه است؟
ویژگی دپارتمان هماتولوژی آزمایشگاهی و انتقال خون دانشگاه علوم پزشکی ایران که در دانشگاههای سطح منطقه دپارتمان مشابه بسیار محدود است این است که ما هم در بعد تشخیصی آزمایشگاهی به دانشجو آموزش میدهیم و هم در جنبه های تحقیقاتی بیماری های خونی فعالیت می کنیم و لذا این فرصت خوبی برای جذب دانشجوی خارجی می باشد. اما از طرفی هم اگر بخواهیم خودمان را با سایر کشورها مقایسه کنیم چالش هایی وجود دارد.
در کشورهایی همچون انگلیس ، هلند، و سوئد که دپارتمان آموزشی مشابه ما دارند و برای تحصیل یا فرصت مطالعاتی مناسب هستند، معمولا دپارتمان در یک مرکز دانشگاهی درمانی (University Medical Center) قرار دارد و ارتباط دپارتمان های آموزشی با بخش های بالینی به فاصله چندین دقیقه مهیا است و پزشکان در جلسات علمی گروه مشارکت فعال دارند. متاسفانه مدل دپارتمان های علوم پایه ما در دانشگاه به صورتی است که ارتباط بین حوزه بالین و علوم پایه به شکل مفید و موثر وجود ندارد که خود این امر در شکل گیری ایده های تحقیقاتی مبتنی بر نیاز جامعه و ارائه خدمات تشخیصی تخصصی تاثیر بسزایی می گذارد.
در کشورهای دنیا معمولا در دپارتمان ها تکنسین هایی هستند که نه تنها در آموزش، بلکه بسیار مسلط به پژوهش بوده و در پروژه های تحقیقاتی گروه به دانشجویان کمک زیادی میکنند و فرصت تفکر و ایده پردازی را برای اعضای هیئت علمی ایجاد می کنند که این مساله هنوز در دپارتمان های آموزشی در کشور ما خیلی مرسوم نیست.
در زمینه تحقیقات خیلی از موادی که شما از خارج از کشور سفارش می دهید در بهترین حالت ۵/۱ تا ۳ ماه زمان می برد تا به دست شما برسد و این زمان در کشورهای دیگر نهایت یک هفته است. همچنین تبادل مواد تحقیقاتی بین دو محقق که در کشورهای دیگر خیلی مرسوم است، برای ما بسیار مشکل یا امکان ناپذیر است.
اگر از لحاظ تجهیزات و امکانات و بودجه های تحقیقاتی نگاه کنیم، به لطف خداوند و پیگیری فراوان و حمایت مسئولین دانشگاه، امکانات در حد استانداردهای پایه بین المللی توانستیم در طول چند سال گذشته در دپارتمان فراهم کنیم، هر چند که با آزمایشگاههای پیشرفته دنیا فاصله زیادی داریم. اگر چه روسای محترم دانشگاه و معاونین پژوهشی در طول سال های گذشته همیشه نهایت مساعدت و تلاش در اختصاص بودجه مناسب برای امر پژوهش داشته اند، ولی ما از لحاظ بودجه های تحقیقاتی از بقیه کشورها خیلی فاصله داریم. انتظار هم نباید داشته باشیم که هر هزینه ای برای تحقیقات انجام می شود متعاقب آن یک محصول تولید شود، چرا که در خیلی از کشورهای دنیا برای پیشبرد علم بودجه های تحقیقاتی گزافی هزینه می شود. اما با توجه به محدودیت منابع مالی در کشور ما، ما باید به سمتی حرکت کنیم که نتایج تحقیقات ما بتواند گره ای را هرچند کوچک از مشکلات سلامت در کشور باز کند.
علیرغم موارد شرح داده شده، عملکرد متوسط تا خوبی را با در نظر گرفتن امکانات و تعداد اعضای هیئت علمی گروه و توانمندی های ایشان توانسته ایم ارائه دهیم و امید آن است که در آینده نزدیک با برنامه ریزی های انجام شده به اهداف مورد نظر برسیم.
پایان گفتگو
ره نورد
از نظر آموزش باید تربیت دانشجویان به گونه ای صورت پذیرد که بعد از فارغ التحصیلی، دانش آموخته دانشگاه علوم پزشکی ایران از لحاظ توانمندی های حرفه ای نسبت به دانش آموختگان سایر دانشگاه ها یک گام جلوتر باشد. دانشجو را باید برای بازار کار تربیت کنیم و نه اینکه صرفا یک دوره تحصیلی بگذراند و مدرکی کسب کند. برای رسیدن به این مهم، علاوه بر حمایت های مسئولین دانشگاه، اعضای هیئت علمی گروه هم باید با دلسوزی در این مسیر قدم بردارند. ما باید جوانان مستعد را به منظور تقویت کادر هیئت علمی گروه جذب کنیم و با استفاده از ظرفیت های موجود در دانشگاه موجب ارتقاء سطح خدمات گروه آموزشی هماتولوژی شویم.
دانشگاه هم باید توانمندسازی اعضای هیئت علمی را معطوف به کارگاه های درون دانشگاه نکند و استفاده از فرصت های مطالعاتی کوتاه مدت را تسهیل کند. فرصت های مطالعاتی زمینه همکاری و تعامل دپارتمان آموزشی ما را با محققین خارج از کشور بیشتر فراهم می کند. باید بررسی کرد چرا عضو هیئت علمی ما که در سال حداقل در یک کنگره خارج از کشور شرکت می کرده است هم اکنون اقبال کمتری جهت شرکت در مجامع علمی خارج از کشور دارد.
مساله دیگر پذیرش دانشجوی تحصیلات تکمیلی مبتنی بر نیاز جامعه است. پذیرش دانشجو صرفا جهت اینکه دانشگاه آماری ارائه دهد که دانشجو پذیرش کرده است و استاد و عضو هیئت علمی ما هم تدریس نماید و در نهایت پایان نامه ای انجام شود اشتباه است.
فارغ التحصیل ما نیاز به شغل دارد و ما باید به گونه ای عمل کنیم که خروجی دانش آموختگانمان با نیاز جامعه برای حضور ایشان همخوانی داشته باشد.
متاسفانه دانش آموختگان دوره کارشناسی ارشد ما جایگاه شغلی تعریف شده ای بصورت کلاسیک ندارند. لذا بنظرحمایت دانشگاه در برگزاری کارگاه های انگیزشی و آموزشی در حوزه فعالیت حرفه ای، تولید محصول، نحوه تجاری سازی محصول، مالکیت فکری و غیره می تواند نگاه دانشجویان ما را به کاریابی تغییر دهد و پتانسیل افراد خلاق و کارآفرین را در بین ایشان تقویت کند.
جایگاه گروه شما در مقایسه با سایر کشورها چگونه است؟
ویژگی دپارتمان هماتولوژی آزمایشگاهی و انتقال خون دانشگاه علوم پزشکی ایران که در دانشگاههای سطح منطقه دپارتمان مشابه بسیار محدود است این است که ما هم در بعد تشخیصی آزمایشگاهی به دانشجو آموزش میدهیم و هم در جنبه های تحقیقاتی بیماری های خونی فعالیت می کنیم و لذا این فرصت خوبی برای جذب دانشجوی خارجی می باشد. اما از طرفی هم اگر بخواهیم خودمان را با سایر کشورها مقایسه کنیم چالش هایی وجود دارد.
در کشورهایی همچون انگلیس ، هلند، و سوئد که دپارتمان آموزشی مشابه ما دارند و برای تحصیل یا فرصت مطالعاتی مناسب هستند، معمولا دپارتمان در یک مرکز دانشگاهی درمانی (University Medical Center) قرار دارد و ارتباط دپارتمان های آموزشی با بخش های بالینی به فاصله چندین دقیقه مهیا است و پزشکان در جلسات علمی گروه مشارکت فعال دارند. متاسفانه مدل دپارتمان های علوم پایه ما در دانشگاه به صورتی است که ارتباط بین حوزه بالین و علوم پایه به شکل مفید و موثر وجود ندارد که خود این امر در شکل گیری ایده های تحقیقاتی مبتنی بر نیاز جامعه و ارائه خدمات تشخیصی تخصصی تاثیر بسزایی می گذارد.
در کشورهای دنیا معمولا در دپارتمان ها تکنسین هایی هستند که نه تنها در آموزش، بلکه بسیار مسلط به پژوهش بوده و در پروژه های تحقیقاتی گروه به دانشجویان کمک زیادی میکنند و فرصت تفکر و ایده پردازی را برای اعضای هیئت علمی ایجاد می کنند که این مساله هنوز در دپارتمان های آموزشی در کشور ما خیلی مرسوم نیست.
در زمینه تحقیقات خیلی از موادی که شما از خارج از کشور سفارش می دهید در بهترین حالت ۵/۱ تا ۳ ماه زمان می برد تا به دست شما برسد و این زمان در کشورهای دیگر نهایت یک هفته است. همچنین تبادل مواد تحقیقاتی بین دو محقق که در کشورهای دیگر خیلی مرسوم است، برای ما بسیار مشکل یا امکان ناپذیر است.
اگر از لحاظ تجهیزات و امکانات و بودجه های تحقیقاتی نگاه کنیم، به لطف خداوند و پیگیری فراوان و حمایت مسئولین دانشگاه، امکانات در حد استانداردهای پایه بین المللی توانستیم در طول چند سال گذشته در دپارتمان فراهم کنیم، هر چند که با آزمایشگاههای پیشرفته دنیا فاصله زیادی داریم. اگر چه روسای محترم دانشگاه و معاونین پژوهشی در طول سال های گذشته همیشه نهایت مساعدت و تلاش در اختصاص بودجه مناسب برای امر پژوهش داشته اند، ولی ما از لحاظ بودجه های تحقیقاتی از بقیه کشورها خیلی فاصله داریم. انتظار هم نباید داشته باشیم که هر هزینه ای برای تحقیقات انجام می شود متعاقب آن یک محصول تولید شود، چرا که در خیلی از کشورهای دنیا برای پیشبرد علم بودجه های تحقیقاتی گزافی هزینه می شود. اما با توجه به محدودیت منابع مالی در کشور ما، ما باید به سمتی حرکت کنیم که نتایج تحقیقات ما بتواند گره ای را هرچند کوچک از مشکلات سلامت در کشور باز کند.
علیرغم موارد شرح داده شده، عملکرد متوسط تا خوبی را با در نظر گرفتن امکانات و تعداد اعضای هیئت علمی گروه و توانمندی های ایشان توانسته ایم ارائه دهیم و امید آن است که در آینده نزدیک با برنامه ریزی های انجام شده به اهداف مورد نظر برسیم.
پایان گفتگو
ره نورد