عمومی | پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات

درآمدی جامعه‌شناختی بر ژورنالیسم ورزشی

گزارش پژوهش «درآمدی جامعه‌شناختی بر ژورنالیسم ورزشی» نوشته محمد هدایتی، ازسوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، منتشر شد.

این پژوهش، به مطالعه ژورنالیسم ورزشی در ایران معاصر، به‌ویژه در دو دهه اخیر، می‌پردازد. هدف آن، نشان‌دادن سیر تحولات ژورنالیسم ورزشی، بررسی دلالت‌های سیاسی و اجتماعی آن و مطالعه این مساله است که چرا و چگونه رسانه‌های ورزشی در ایران به شکل کنونی‌شان درآمده‌اند. ازاین‌رو این مطالعه، هم واجد سویه‌های توصیفی است و هم تبیینی.

پژوهشگر در این مطالعه، پس از نشان‌دادن روندهای کلی، بررسی مهم‌ترین رسانه‌ها و روزنامه‌های ورزشی و تحولات مهم این عرصه، برخی سوالات را طرح و نتیجه می‌گیرد روزنامه‌نگاری ورزشی در ایران، همچون نظام باشگاه‌داری، فاقد استقلال اقتصادی است. او الگوی اقتصادی رسانه‌های ورزشی را، الگویی می‌داند که با معیارها و شاخص‌های مدرن فاصله دارد و روندهای آسیب‌زا در این مساله را، ناشی از بده‌بستان‌های ناسالم می‌داند نه گردش مالی روزنامه‌ها بر مبنای فروش.

این نوشتار هم‌چنین، به موضوع چرخش نخبگان یا پرورش نیروهای جدید اشاره می‌کند و اعلام می‌کند که در این زمینه، روزنامه‌نگاری ورزشی با نوعی رکود مواجه است. ساخت نهادی بسته روزنامه‌نگاری در ایران و حاکم‌بودن نوعی نظام پدرخواندگی در این عرصه، از دلایل این امر عنوان شده است.


در بخشی از نتیجه‌گیری این نوشتار می‌خوانیم که الگوهای سنتی روزنامه‌نگاری ورزشی کم‌کم عرصه را برای روندهای جدید خالی می‌کنند. ازاین‌ جهت روزنامه‌نگاری ورزشی در ایران پویایی دارد، اما از آسیب‌هایی رنج می‌برد که مختص به آن نیستند، بلکه بر تمام فضای ورزش ایران و به‌ویژه فوتبال سایه افکنده‌اند و احتمالاً اصلاح یکی بدون دیگری ممکن نباشد.

به‌طورکلی، این نوشتار با حرکت میان سطوح خرد و کلان و بررسی روندهای کلان اجتماعی و تحولات و تغییرات در رسانه‌های ورزشی، به بررسی مختصر تحولات در ورزش ایران و به‌ویژه فوتبال می‌پردازد و درنهایت، به آسیب‌شناسی مختصر ژورنالیسم ورزشی در ایران و افق پیش روی آن در آینده می‌پردازد.