رئیس دبیرخانه برنامه علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان اردبیل از تثبیت ۴ چالش در برنامه علمی آب و انرژی دامنه سبلان و تلاش برای استخراج نظام موضوعات به‌منظور بارگذاری در سامانه پژوهشیار خبر داد.

گروه استان‌های خبرگزاری آنا - حسین عقابی؛ مراسم رونمایی از طرح پایش آزاد (پژوهش اثرگذار یکپارچه شبکه‌ای دانشگاه آزاد اسلامی) با هدف توسعه پایدار تحقیق و توسعه به‌منظور شناسایی و رفع چالش‌های کشور، اوایل آذر ۹۷ با حضور مسئولان عالی دانشگاه و جمعی از معاونان و مدیران در سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد.

طرح پایش آزاد ابتدا، کار خود را با ۹ برنامه علمی آغاز کرد و در ادامه تعداد برنامه‌های علمی این طرح به ۴۰ برنامه ارتقا یافت. در مدت اجرای آزمایشی این طرح، ۱۱۲ استاد، ۱۵۵ دانشجو و ۱۷۴ پژوهشگر به سامانه مراجعه و موضوعات خود را انتخاب کردند. این در حالی است که صنعتگران و متخصصان در حوزه‌های مختلف کاری می‌توانند در کنار استادان دانشگاه به‌عنوان استاد مشاور به دانشجویان و پژوهشگران کمک کنند. دانشجویان و پژوهشگران هم می‌توانند با مراجعه به این سامانه از بین هزاران عنوان موضوع تحقیقاتی در حوزه‌های مختلف که در قالب چندهزار برنامه پژوهشی ارائه می‌شود، موضوع پایان‌نامه خود را انتخاب کنند. از طرفی به گفته مسئولان دانشگاه، این سامانه به سامانه ایران‌داک نیز متصل شده است.

واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی هر استان در ادامه اجرای این طرح با همکاری دبیرخانه برنامه علمی دانشگاه موضوعات محوری خود را برای طرح پایش آزاد مشخص کردند به‌عنوان مثال یزد در منسوجات، تبریز در کفش و چرم و دریاچه ارومیه، گیلان در گردشگری، فلزات کمیاب و گرانبها در کرج و... به عنوان پیشگام مطرح شدند؛ اما دانشگاه آزاد اسلامی استان‌های سراسر کشور در طرح پایش ملزم هستند برنامه علمی خود را براساس مزیت‌محوری، تعداد هیئت علمی و سایر ظرفیت‌های موجود در هر استان آماده کرده و با تشکیل شورای راهبری در شناسایی و رفع چالش‌های کشور کمک کنند.

در طرح پایش آزاد که اکنون دو سال و نیم از رونمایی آن می‌گذرد، مقرر شده واحدهای دانشگاه‌ آزاد اسلامی هر استان در یک موضوع خاص پیشران شوند. در این راستا و در دانشگاه آزاد اسلامی استان اردبیل برنامه علمی انرژی و آب دامنه سبلان تصویب شده و چالش‌ها و نظام موضوعات آن در دست تدوین و بررسی است.

خبرنگار خبرگزاری آنا به‌منظور تشریح فعالیت‌ها و اهداف اجرای طرح پایش، چالش‌ها و نظام موضوعات تدوین‌شده در دانشگاه آزاد اسلامی استان اردبیل با علی راهنمایی عضو هیئت علمی این دانشگاه و رئیس دبیرخانه برنامه علمی استان اردبیل گفت‌وگو کرده است که در ادامه خواهیم خواند.

علی راهنمایی در تعریف طرح «پایش» اظهار کرد: دانشگاه آزاد اسلامی در راستای پاسخ به مشکلات و چالش‌های اساسی علمی و منطقه‌ای با رویکرد جدیدی فعال شده و در قالب دبیرخانه علمی پایش آزاد در سازمان مرکزی، استان‌ها و تعریف برنامه‌های علمی برای هر استان متناسب با چالش‌های ملی و منطقه‌ای حرکت می‌کند تا عنوان پایان‌نامه‌های مقاطع تحصیلات تکمیلی(کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی) و اجرای طرح‌های پژوهشی توسط اعضای هیئت علمی در راستای این چالش‌ها و برنامه‌های علمی قرار گیرند.

وی درباره برنامه‌های علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان اردبیل عنوان کرد: استان اردبیل جزء آخرین استان‌هایی بود که برنامه علمی آن در سازمان مرکزی به تصویب رسید و برای اجرا به استان ابلاغ شد. برنامه علمی پیشنهادی این استان برای اجرای متناسب با ظرفیت و توانمندی واحدهای دانشگاهی به‌ویژه تخصص اعضای هیئت علمی بود و چند برنامه در این راستا پیشنهاد شد و در نهایت برنامه علمی آب و انرژی دامنه سبلان به تصویب رسید.

رئیس دبیرخانه برنامه علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان اردبیل اضافه کرد: با توجه به اینکه کوه آتشفشانی سبلان با ارتفاع ۴ هزار و ۸۱۱ متر دومین کوه آتشفشانی مرتفع کشور و یکی از قله‌های برجسته جهان محسوب می‌شود، اقلیم منحصربه‌فردی را در این استان رقم زده و به برکت آن منابع بسیار غنی ازجمله آب و انرژی متعددی در دامنه‌های سبلان وجود دارد؛ اما تاکنون مورد مطالعه و بهره‌برداری قرار نگرفته است.

راهنمایی ادامه داد: قابلیت ساخت نیروگاه‌های خورشیدی، بادی، زمین گرمایی و بیومس(زیست‌توده)، وجود حدود ۱۱۰ چشمه‌ آب گرم و سرد، رودخانه‌های کوچک و بزرگ در ابعاد مختلف و پوشش‌های گیاهی منحصربه‌فرد از مواهب این کوه عظیم بوده که تاکنون برای بهره‌برداری با استانداردهای علمی مورد کنکاش واقع نشده و هدررفت منابع در این کوه دیده می‌شود. در همین راستا تصمیم بر این شد که در قالب برنامه علمی پایش آزاد از این فرصت استفاده کرده و مطالعات و پیشنهادهایی در راستای نیل به مدیریت و ارتقای بهره‌وری منابع انرژی و آب دامنه سبلان ساماندهی شود.

وی گفت: پس از ابلاغ نامه برنامه علمی، بلافاصله دبیرخانه علمی پایش در مرکز استان اردبیل راه‌اندازی و در قالب شیوه‌نامه مربوط، شوراهای دانشی، فنی مهندسی، کشاورزی، علوم انسانی، علوم پزشکی و... تشکیل شد که در همین راستا سرگروه‌های شورای دانشی با توجه به تخصص و سوابق علمی و اجرایی مشخص شدند.

رئیس دبیرخانه برنامه علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان اردبیل با تشریح موضوعات تدوین شده در این دبیرخانه مطرح کرد: در تدوین نظام موضوعات با استفاده از اسناد فرادستی، اولویت‌ها و چالش‌های نهادها و سازمان‌های مرتبط، رویکرد اصلی پایش مبنی بر مسئله‌گرابودن دانشگاه آزاد اسلامی در راستای رفع چالش‌های اساسی ملی و منطقه‌ای دنبال شده و این رویکرد نهایتاً در قالب تعریف زمینه‌های پژوهشی که به تدوین موضوعات پایان‌نامه‌ها، رساله‌ها و طرح‌های پژوهشی برون و درون دانشگاهی منجر خواهد شد، تنظیم می‌شود.

راهنمایی بیان کرد: تقریباً از تیر ۱۳۹۹ جلسات منظم هفتگی با هدف تدوین چالش‌های اساسی برنامه علمی آب و انرژی دامنه سبلان و اهداف غایی، عینی، راهبردها و منظرها ساماندهی و تشکیل و در طول این مدت با شناسایی و واکاوی حدود ۱۰۰ چالش، نهایتاً چهار چالش اساسی تثبیت و به‌عنوان برآیند جلسات مختلف شورای دانش در چند جلسه داوری توسط سازمان مرکزی مورد بررسی و نقد قرار گرفته و پیشنهادهای سازنده برای تکمیل برنامه ارائه شده است.

وی اضافه کرد: در روند برنامه علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان اردبیل نشست‌های مختلفی با کارشناسان نهادها و سازمان‌های مرتبط برگزار شده تا چالش‌های اساسی تثبیت‌شده این برنامه در راستای پاسخ به مشکلات واقعی ملی و منطقه‌ای باشد و این روند در طول اجرای برنامه ادامه‌دار خواهد بود. برنامه علمی انرژی و آب دامنه سبلان در نهایت پس از داوری و در مراحل مختلف با چهار عنوان به تصویب رسیده و نهایی شد.

رئیس دبیرخانه برنامه علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان اردبیل چهار چالش برنامه علمی آب و انرژی دامنه سبلان را «ضعف بهره‌برداری و استحصال پایدار از منابع آب و انرژی‌های تجدیدپذیر» در دامنه سبلان، «ضعف زیرساخت‌های فنی حوزه آب و انرژی‌های تجدیدپذیر» در دامنه سبلان، «ضعف مدیریتی و ساختاری در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر و آب» در دامنه سبلان و «تهدیدهای محیط زیستی بهره‌برداری از آب و انرژی‌های تجدیدپذیر» دامنه‌های سبلان برشمرد.

راهنمایی تبیین کرد: تلاش بر این است تا برنامه علمی هر چهار چالش به‌زودی تکمیل و عنوان نظام موضوعات استخراج و در سامانه پژوهشیار بارگذاری شود تا دانشجویان در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در تدوین پایان‌نامه‌ها و رساله‌ خود از این عنوان‌ها انتخاب کنند و برنامه علمی هم در راستای تحقق پاسخ به چالش‌ها روند علمی پژوهشی و اجرایی خود را طی کند.