شورای مدیریت آموزش عالی استان تهران به دنبال کاهش اختیارات دانشگاهها نیست/ هدف از تشکیل شورای مدیریت آموزش عالی استانها، تمرکززدایی در آموزش عالی است/ شورای مدیریت آموزش عالی استانها در همه استانها تشکیل میشود
این نشست به منظور مرور و تبیین آئیننامه اهداف شکلگیری شورا، بررسی اختیارات اولیه تفویض شده از سوی وزارت عتف به شورای مدیریت استانی و بحث و تبادل نظر در خصوص نحوه شکلگیری و فعالیت کمیتهها و کارگروههای تخصصی (دوازدهم خرداد) با حضور مسئولان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و روسا و نمایندههای دانشگاههای عضو شورای مدیریت آموزش عالی استان تهران برگزار شد.
دکتر نیلی احمدآبادی: شورای مدیریت آموزش عالی استان تهران به دنبال کاهش اختیارات دانشگاهها نیست
دکتر محمود نیلی احمدآبادی، رئیس دانشگاه تهران در این نشست با اشاره به برگزاری موفق نشستهای بین دانشگاهی گفت: «تجربه دانشگاهها در برگزاری نشستهای مشترکی همچون اجلاس دانشگاههای بزرگ کشور نشان میدهد که همکاری دانشگاهها در قالب اینگونه نشستها امر مطلوبی بوده است. همفکری، انتقال تجربهها، بررسی موضوعها و تعامل دانشگاهها در حل مشکلات نه تنها در سطح ملی، بلکه در سطح بینالمللی هم همواره صورت گرفته است».
وی افزود: «لذا، بحث هماهنگی و همفکری بهعنوان نخستین هدفی که برای این دبیرخانه ذکر شده است، میتواند فرصت بسیار مغتنمی را برای دانشگاههای استان تهران فراهم آورد. این دانشگاهها به دلیل اینکه مسائل مشابه دارند و حوزههای مختلفی را تجربه کردهاند، قطعاً به اشتراک گذاشتن این تجربهها میتواند مثمر و مفید واقع شود».
دکتر نیلی احمدآبادی، کاهش بروکراسی را از دیگر موارد مطروحه قابل توجه برشمرد و خاطرنشان کرد: «وزارت علوم، سیاست واگذاری اختیارات و تصمیمگیری به واحدهای ذیصلاح در آموزش عالی و دانشگاهها را در دستور کار خود قرار داده است، شورای گسترش وزارت نیز تلاش کرده تا حدودی اختیارات برنامهریزی، تصویب رشته و جذب دانشجو را به دانشگاهها واگذار کند که البته این امر میتواند توسعه یابد. در پژوهش هم شاهد هستیم که تصویب موسسات پژوهشی به دانشگاهها سپرده شده است، قاعدتاً این تصمیمها نیازمند کار کارشناسی است و ضمن اینکه بروکراسی را کاهش میدهد، ولی نباید فرایندها را دچار اخلال کند».
رئیس دانشگاه تهران با تاکید بر اینکه در این شورا ما به دنبال کاهش اختیارات دانشگاهها نخواهیم بود، تصریح کرد: «حضور دانشگاههای بزرگ در استان تهران، شرایط ویژهای را ایجاد کرده است که شاید در استانهای دیگر کشور این شرایط وجود نداشته باشد. این دانشگاههای بزرگ، قبلاً اختیارات بیشتری را نسبت به دانشگاههای شهرستانها از طرف وزارتخانه دریافت کردهاند، طبیعی است که در این شورا ما به دنبال کاهش آن اختیارات نخواهیم بود، حتی اگر این اختیارات به گونهای نیز بیشتر شود، یقیناً ما بهعنوان یکی از دانشگاههای بزرگ کشور از این رویکرد استقبال خواهیم کرد».
وی در ادامه بیان کرد: «اما ممکن است دانشگاههای استان تهران به لحاظ اختیارات متفاوت باشند و این شورا در این زمینه بتواند به کاهش بروکراسی و بهویژه اتخاذ تصمیمهای کارشناسیتر کمک کند. باز تاکید میکنم که فرصت همفکری و به اشتراک گذاشتن تجربهها موضوع بسیار با ارزشی است که از دوباره کاریها ممانعت بهعمل میآورد و بر استحکام تصمیمها میافزاید. این جلسه نیز با حضور معاونان وزارت علوم و اعضای شورا به منظور آگاهی از تصمیمهای اتخاذ شده و همفکری برای اقدامهای بعدی تشکیل شده است».
دکتر نیلی احمدآبادی در پایان سخنان خود تاکید کرد: «قطعاً این شورا نباید سطح اختیارت موجود دانشگاهها بهویژه دانشگاههای بزرگ را تغییر دهد، اگر اتفاقی قرار است بیفتد باید برای دانشگاههایی باشد که اختیارات آنها محدود است تا این امر بتواند فرایند کارهای آنها را تسهیلتر کند. واقعیت این است که بدنه کارشناسی وزرات علوم، قوی نیست و کارشناسان آموزش عالی در دانشگاهها هستند. اگر سیستمی را بتوانیم طراحی کنیم که بدنه کارشناسی دانشگاهها در تصمیمسازی و تصمیمگیری وارد شوند، بسیار بهتر خواهد بود. این بحثی که تحت عنوان استقلال دانشگاهها مطرح است، بدین منظور نیست که اختیار بدون مسئولیت باشد، بلکه موضوع این است وقتی اختیاری به دانشگاه واگذار میشود، بر اساس تنوع و خلاقیتی که ایجاد شده است بدنه کارشناسی دانشگاهها میتوانند به آموزش عالی کمک کنند. اما وقتی تصمیم بخواهد در جای دیگری اتخاذ شود، یقیناً این بدنه کارشناسی منفعل خواهد شد».
معاون پژوهشی وزارت علوم: هدف از تشکیل شورای مدیریت آموزش عالی استانها، تمرکززدایی در آموزش عالی است
دکتر غلامحسین رحیمی، معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، نیز ضمن تبیین مفهوم منطقهبندی و روند تصویب شورای مدیریت آموزش عالی استانی گفت: «این اولین جلسه شورای مدیریت آموزش عالی استان تهران است که برگزار میشود. هدف نهایی این است که نوعی تمرکززدایی در آموزش عالی نسبت به وضعیت موجود صورت بگیرد و تشکیل شورای مدیریت آموزش عالی استان به گونهای این بستر را فراهم و تسهیل خواهد کرد».
وی افزود: «امیدوارم با کمک و همکاری که صورت خواهد گرفت، شورای مدیریت آموزش عالی استانی هم بتواند به تدریج بهعنوان یکی از ارکان آموزش عالی کشور فعالیت کند. استان تهران یک استان ویژهای است که باید به آن نگاه ویژه داشته باشیم. بعد از تهران، استان اصفهان با دو دانشگاه بزرگ قرار گرفته که رئیس شورای مدیریت در این استان دورهای تعریف شده است، بدین مفهوم که هر یک از دانشگاههای اصفهان و صنعتی اصفهان به مدت دو سال این مسئولیت را بر عهده خواهند داشت. در استانهای دیگر نیز این وظیفه بر عهده دانشگاه جامع و بزرگ آن استان قرار خواهد گرفت. در استان تهران هم هر چند دانشگاههای بزرگ و جامع بسیاری وجود دارد، اما بهعنوان دانشگاه مادر کشور، ریاست شورا و مسئولیت دبیرخانه به دانشگاه تهران واگذار شده است».
معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه بهصورت تعمدی در این آئیننامه وظایف شورا تدوین نشده است، تصریح کرد: «وظایف شورا باید، انعطافپذیر، متغیر، پویا و بر حسب شرایط باشد، بر این اساس در آئیننامه وظایف تدوین نشده است و تصمیم بر آن شد تا به تدریج وظایف مشخص و ابلاغ شود، حتی شورا میتواند با همفکری و همافزایی برخی از این وظایف را به مرور برای خود ایجاد کند».
دکتر رحیمی با تاکید اینکه وظایف و اختیارات این شورا به هیچ وجه با اختیارات روسای دانشگاهها تلاقی نخواهد داشت، اظهار کرد: «هر کجا وظایف شورا با اختیارات رئیس دانشگاهی تلاقی داشته باشد، باید به نفع آن دانشگاه مساله را در نظر بگیریم و کنار بیاییم، ما نمیخواهیم وظایف و یا اختیارات فعلی رئیس دانشگاهی مخدوش شود. همچنین اختیارات مربوط به هیات امنا در این شورا نخواهد آمد، اگر برای رسیدگی موضوعی هیات امنا اختیاری را دارد و آن موضوع در شورا نیز بخواهد مورد بررسی قرار داده شود، قطعاً بهگونهای باید پیگیری شود تا جایگاه اختیارات و وظایف هیات امنا در نظر گرفته شود».
وی خاطرنشان کرد: «هماکنون همه دانشگاههای استان به جز دانشگاههای علوم پزشکی عضو این شورا هستند، ما در حال مذاکره با وزارت بهداشت هستیم اگر روسای دانشگاههای پزشکی نیز مشارکت داشته باشند، این شورا میتواند همه زمینههای آموزش عالی استان را تحت پوشش قرار دهد و این موضوع قطعاً یک توان افزودهای را در استان به همراه خواهد داشت».
شورای مدیریت آموزش عالی استانها در همه استانها تشکیل میشود
در بخش دیگر از این نشست، دکتر محمدعلی شاهحسینی، دبیر دبیرخانه امور اجرایی دانشگاه معین استان تهران تصریح کرد: «آخرین آئیننامه مصوب وزارت علوم، در این خصوص سال گذشته انتشار یافت که بر اساس سند آمایش آموزش عالی و اسناد بالادستی در حوزه واگذاری اختیارات به استانها این شورا تشکیل شده است. در تمام استانهای کشور شورایی تحت عنوان شورای مدیریت آموزش عالی استانی فعالیت خواهند داشت. روسای دانشگاههای دولتی استان و نمایندههایی از دانشگاههای پیام نور، فنی حرفهای، علمی کاربردی، فرهنگیان و دانشگاه آزاد اسلامی از اعضای این شورا هستند».
وی افزود: «در راس شورای مدیریت آموزش عالی استانی، شورای مرکزی آموزش عالی در وزرات علوم، قرار گرفته است که وزیر علوم، رئیس شورا، رئیس مرکز سیاست علمی کشور، دبیر شورا و معاونان وزارت علوم و همچنین پنج نفر از روسای دانشگاههای دولتی منتخب کشور از جمله اعضای آن محسوب میشوند».
دکتر شاهحسینی با اشاره به دستور جلسه شورای مدیریت آموزش عالی استان تهران اظهار کرد: «در این جلسه، مروری خواهیم داشت بر اهداف شکلگیری، فلسفه وجودی و کارکردهایی که این شورا خواهد داشت. و بخش عمدهای نیز به بررسی اختیارات اولیهای پرداخته میشود که وزارت علوم، طی مصوبه شماره یک خود ابلاغ کرده است. این مصوبه در دو حوزه آموزشی و پژوهش و فناوری ابلاغ شده و بر اساس آن چندین کارکرد کلان به شورای مدیریت استانی واگذار شده است که در خصوص میزان کاربرد و عملیاتی بودن آن در این جلسه بررسیهای لازم صورت خواهد گرفت. در نهایت درباره تشکیل کمیتههای تخصصی نیز بحث و تبادل نظر انجام میگیرد».
دبیر دبیرخانه امور اجرایی دانشگاه معین استان، تمرکززدایی و واگذاری برخی تصمیمگیریها و اجرای طرحهای مشخص در سطح استان، همافزایی موسسات آموزش عالی واقع در هر استان در راستای افزایش کارایی و اثر بخشی و ماموریتگرایی، مشارکت هر چه بیشتر موسسات در تصمیمگیریها و تصمیمسازیهای آموزش عالی کشور، توجه بیشتر به نیازها و بهرهگیری موثرتر از فرصتها، مزیتها و ظرفیتهای استانی، کمک به متناسبسازی و متوازن کردن توسعه موسسات آموزش عالی کشور و کاهش بروکراسی ناشی از تصمیمگیریها در وزارت با واگذاری برخی وظایف به استانها را از جمله اهداف تشکیل شورای مدیریت آموزش عالی استانی برشمرد.
در ادامه این جلسه معاون آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و رئیس مرکز سیاست علمی کشور نیز نقطهنظرات خود را بیان کردند. همچنین روسای دانشگاهها بهعنوان اعضای شورای مدیریت آموزش عالی استان تهران دیدگاهها، پیشنهادها و انتقادهای خود را در زمینه سیاستهای ابلاغی و فلسفه شکلگیری شورای مدیریت آموزش عالی استان تهران ارائه دادند.
لازم به یادآوری است که تشکیل «شورای مدیریت آموزش عالی استانها» از جمله برنامهها و ماموریتهای پیش بینی شده در طرح «آمایش آموزش عالی کشور» میباشد که بر اساس آن، بخشی از اهداف و وظایف آموزش عالی وزارت عتف به مدیریت «شوراهای استانی» موسسات آموزش عالی تفویض میشود.