شاهنامه فردوسی آیینه بلند بالا و درخشان فرهنگ ناب ایران اسلامی
.
شاهکار حکیم فردوسی از سه منظر زبان فارسی، ادبیات فارسی و فرهنگ ایرانی مانند اقیانوسی است که یک عمر میتوان در آن غوّاصی کرد و گوهرهای ناب و نایاب به دست آورد.
فراوانی هرکدام از ویژگیهای زبانی، ادبی و فرهنگی در آثار شاعران و نویسندگان، زمینهساز مطالعات علمی و دقیق است و مواد کار لازم برای پژوهشگر این حوزه را همین فراوانی مختصات خاص است که فراهم میکند. ویژگیهای زبانی شاهنامه بسیار گسترده است و از نظر موسیقایی، لغوی و نحوی بسیار اهمیت دارد.
شاهنامه با موسیقی شورانگیز و حماسی خود روحیه دلاوری را همواره در ایرانیان زنده نگهداشته است.
حکیم فردوسی با به جان خریدن رنجی بیش از سی سال و با گزینش واژگانی که ریشه فارسی دارند کتابی به یادگار گذاشته است که توصیفگر عظمت آن این بیت زیبای خود اوست:
بسی رنج بردم در این سال سی
عجم زنده کردم بدین پارسی
امام احمد غزالی بر فراز منبرگفته است:
هر چه در این چهل سال بر روی این چوبپاره گفتهام حکیم فردوسی در دو بیت گفته است؛ و این دو بیت را خوانده و از منبر پایین آمده است:
ز روز گذر کردن اندیشه کن
پرستیدن دادگر پیشه کن
بترس از خدا ومیازار کس
ره رستگاری همین است و بس
شاهنامه سرشار از این گونه شعرهاست؛ اشعاری که محققان در مورد آنها داد سخن دادهاند و آوازه فرهنگ ایرانی را با آن به گوش جهانیان رساندهاند.
آثار قرآن کریم و سخنان اهل بیت عصمت و طهارت در شاهنامه فردوسی کاملا مشهود است و در این مورد کتابها و مقالاتی هم نوشته شده است. فردوسی با شجاعتی کمنظیر از اعتقادات خود سخن گفته است و از حکومت وقت هیچ واهمهای به دل راه نداده است:
منم بنده اهل بیت نبی
ستاینده خاک پای وصی
شاهنامه فردوسی آیینه بلندبالا و درخشانی است که در آن میتوان فرهنگ ناب و بیدروغ ایرانی اسلامی را با تمام وجوهی که دارد به نظاره نشست.
نکوداشت خالق این اثر کمنظیر و پاسداشت زبان فارسی که زبان ملی و رسمی ما ایرانیان است از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و شایسته است که در برنامهریزیهای فرهنگی و پژوهشی همواره پیش نظر پژوهشگران باشد.
مصیب امیری
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری