بوروکراسی‌های دست‌وپاگیر برای استفاده از امکانات آزمایشگاهی و پژوهشی
به گزارش خبرنگار گروه استانهای خبرگزاری آنا، گفتمان پژوهش‌محور شعار اساسی دانشگاه آزاد اسلامی در سال‌های گذشته بوده و با آغاز مدیریت دکتر طهرانچی در این دانشگاه دانشجویان و استادان به‌صورت هدفمند و اثرگذار به تحقیق و پژوهش می‌پردازند. دانشگاه آزاد اسلامی در سال‌های اخیر برای ارتقای پژوهش و فناوری گام‌های بسیار موثری برداشته و برگزاری جشنواره فرهیختگان برای معرفی دستاوردهای علمی دانشگاهیان نخبه و متخصص از آن جمله است.
جشنواره فرهیختگان دانشگاه آزاد اسلامی در سال ۱۴۰۰ به ایستگاه هشتم خود رسید و از آنجایی که حوزه علمی، پژوهشی و فناوری برای این دانشگاه از اهمیتی خاص و ویژه برخوردار بوده و تاکنون هفت دوره از این جشنواره به مناسبت هفته پژوهش و فناوری برگزار شده است، برگزاری هشتمین دوره به‌دلیل شرایط کرونایی کشور به‌تعویق افتاد و تصمیم گرفته شد هفتم اردیبهشت جاری به‌صورت مجازی و حضوری محدود از برگزیدگان برگزار شود تا تداخلی با دوره نهم هم نداشته باشد.
جشنواره علمی، پژوهشی و فناوری فرهیختگان و مراسم تجلیل از برگزیدگان این جشنواره در دوره هشتم با حضور دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، اعضای هیئت رئیسه و مدیران دانشگاه عصر ۷ اردیبهشت جاری به‌صورت مجازی در سالن شهید مطهری سازمان مرکزی دانشگاه برگزار شد و با معرفی برگزیدگان برتر به کار خود پایان داد.
در هشتمین جشنواره فرهیختگان دانشگاه آزاد اسلامی ۲۲ استان و ۳۹ واحد دانشگاهی (استانهای تهران، اصفهان و آذربایجان‌شرقی با بیشترین برگزیده) حضور پیدا کردند و پراکندگی خوبی میان برگزیدگان صورت گرفت و ۷۲۰ اثر به جشنواره ارسال شد؛ البته با حوزه‌های بررسی‌شده توسط سازمان مرکزی مانند مراکز تحقیقاتی، مراکز رشد، سراهای نوآوری، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، مدارس سما و... مجموع آثار و زیرساخت‌ها به‌حدود هزار و ۹۰۰ رسید و از هفت پژوهشگر برتر و یک فناور برتر دعوت شد تا به نمایندگی از طرف دیگر برگزیدگان در مراسم اختتامیه و تجلیل حضور پیدا کنند.
موانع پیش روی پژوهشگران را برای فعالیت پژوهشی و تحقیقاتی
افشین جوادی عضو هیئت علمی گروه علوم دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز از پژوهشگران برتر جشنواره هشتم فرهیختگان در بخش مقاله است که با عنوان مقاله «Quality properties of sausage incorporated with flaxseed and tomato powders» در این جشنواره شرکت کرد و حائز رتبه برتر شد.
خبرنگار آنا گفت‌وگویی را با جوادی دارنده رتبه برتر مقاله هشتمین جشنواره فرهیختگان با عنوان (خواص کیفی سوسیس که با پودرهای کتان و گوجه‌فرنگی ترکیب شده است) ترتیب داده است که مشروح این گپ و گفت در پی می‌آید:
آنا: دلایل انتخاب مقاله شما به‌عنوان برتر جشنواره فرهیختگان براساس چه شاخص‌ها و مولفه‌هایی بوده است؟
جوادی: مقالات را در Q۱ و Q۲ را بررسی می‌کنند و از آنجایی که مقاله این‌جانب در یک مجله Q۱ به چاپ رسیده، به همین دلیل به عنوان مقاله برتر برگزیده شد. از سوی دیگر بین مقالات برگزیده شده Q۱ اینفکت فکتور (Infect factor) یا ضریب تاثیر را در نظر می‌گیرند که مجله مد ساینس -که مقاله این‌جانب در آن چاپ شده- دارای Q۱ بوده و از ضریب تاثیر بالایی برخوردار است.
آنا: چه شاخص‌هایی سبب موفقیت این مقاله و کسب مقام برتر شد؟
جوادی: مجلات خارجی معمولاً مقالاتی را انتخاب می‌کنند که دارای دیتای بیشتری باشد و در این راستا فاکتورهای زیادی را مورد سنجش و اندازه‌گیری قرار داده‌اند و این فاکتورها بیشتر با تکنیک‌هایی مورد اندازه‌گیری قرار می‌گیرند که های‌تک باشند.
آنا: اندازه‌گیری فاکتورها چگونه انجام می‌شود؟
جوادی: از دستگاه‌های تکنولوژی بالا برای اندازه‌گیری‌ها استفاده می‌شود و از آنجایی که مقاله این‌جانب از این ویژگی‌ها برخوردار بوده است، توانست پذیرش مجله مد ساینس را بگیرد و به چاپ برسد.
آنا: موانع پیش روی پژوهشگران را برای فعالیت پژوهشی و تحقیقاتی چه می‌دانید؟
جوادی: موانع پیش روی پژوهشگران در حوزه بودجه‌های پژوهشی است و بوروکراسی‌های اداری برای استفاده از امکانات آزمایشگاهی و پژوهشی دست و پا گیر است، به‌خصوص در سال‌های اخیر بودجه‌های پژوهشی مشکل‌ساز شده و فرصت‌های مطالعاتی پژوهشگران ایرانی همگام با پژوهشگران خارجی کمرنگ‌تر شده است.
آنا: آیا کشور در حوزه پژوهش جایگاه مناسبی دارد؟
جوادی: ایران در سال‌های اخیر از جایگاه خوبی در حوزه پژوهش برخوردار بوده، به‌خصوص مراکزی که به منابع دولتی متصل هستند و بودجه‌های خوبی را دریافت کرده‌اند و می‌توانند گام‌های موثری را بردارند. چه بسا دولت دانشگاه آزاد اسلامی را مستثنی نکند و بخشی از منابع پژوهشی این دانشگاه را دولت تقبل کند، این‌جانب و امثال بنده می‌توانیم گام‌های موثرتری را در حوزه پژوهشی برداریم.
جایگاه پژوهش در ایران بسیار عالی است
ایران در سال‌های اخیر در جایگاه‌های نانوتکنولوژی و بیوتکنولوژی گام‌های اساسی را برداشته که دانشگاه آزاد اسلامی در این باره از سایر پژوهشگران عقب نخواهد ماند.
آنا: آیا در عرصه پژوهش و فناوری جایگاه خوبی در سطح بین‌المللی و منطقه‌ای به دست آورده‌ایم؟
جوادی: جایگاه پژوهش در کشور بسیار عالی است؛ اما باید بیش از پیش تلاش کنیم و گام بلندی در راستای اختصاص منابع مالی، تجهیز پژوهشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی برداریم تا در بخش بین‌المللی و منطقه‌ای هم بهتر از وضع موجود باشیم.
آنا: توصیه‌های شما برای موفقیت جوانان، دانشجویان و پژوهشگران چیست؟
جوادی: طبیعتاً پژوهش سختی‌ها و مشکلات خود را دارد و یکی از ویژگی‌های پژوهشگر آن است که دلسرد نشود و همواره پیگیر مسائل خودش باشد و در این مسیر ناامیدی به خود راه ندهد، به‌خصوص در شرایط فعلی که کشور در شرایط سخت کرونایی، تحریم و ... قرار دارد و مطمئناً این دوران سپری می‌شود و می‌توانیم به افق خیلی بهتری برسیم.
آنا: تازه‌ترین فعالیت تحقیقاتی شما و برنامه‌های پیش رو چیست؟
جوادی: بیشترین علاقه من به مرکز تحقیقات غذا و دارو به‌ویژه دپارتمان غذایی است و تازه‌ترین تحقیقاتم بیشتر در زمینه کنترل کیفی مواد غذایی و باقیمانده داروهای دامپزشکی در گوشت و فرآورده‌های دامی است و طراحی روش‌های مناسب برای جست‌وجو، اندازه‌گیری باقیمانده داروها و سموم در مواد غذایی از عمده‌ترین تحقیقات این‌جانب بوده است.
آنا: و سخن آخر....
جوادی: خواهشم از خبرگزاری آنا این است که که صدای ما را به گوش مسئولان برساند؛ چراکه نیازمند پژوهشگاه در دانشگاه آزاد اسلامی هستیم که ۲۴ ساعته در اختیار ما باشد؛ اما متاسفانه در این باره به‌خصوص در خارج از وقت اداری مشکل داریم.
مشکل دیگر کمبود بودجه‌های پژوهشی در دانشگاه آزاد اسلامی است،؛ چراکه منابع مالی این دانشگاه محدود بوده و وابسته به شهریه دانشجویان است.
از سوی دیگر نیازمند انعقاد قرارداد با دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی بین‌المللی هستیم و باید در زمینه مبادله دانشجو و استاد و برگزاری دوره‌های کوتاه‌مدت با تکنیک‌های جدید آزمایشگاهی و دستگاهی با دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی بین‌المللی همکاری داشته باشیم.