نسبت بین دینداری و ذائقهی هنری بررسی میشود
«مطالعهی تجربی نسبت بین دینداری و ذائقهی هنری» از سوی حسن محدّثی گیلوایی در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات پژوهش میشود.
این پژوهش تلاش میکند نسبت زندگی دینی و ذائقهی هنری را تعیین و میزان تزاحم یا تلائم زیست دینی و زیست هنرمندانه و تاثیر نوع دینداری بر ذائقهی هنری را بررسی کند. به همین دلیل سعی دارد به سوالاتی در این زمینه پاسخ دهد. ازجمله اینکه ذائقهی هنری دینداران و غیردینداران چه تفاوتها و قرابتهایی دارد؟ با توجه به شکلگیری اَشکالی از دینداری در ایران، تفاوت ذائقهی هنری دینداری متعلق به دینداریهای مختلف چیست؟ زندگی دینی هنرمندان چگونه زندگی هنری آنان را جهت میدهد و چه تاثیری بر آن دارد؟ زندگی هنری هنرمندان چه تاثیری بر زیست دینی آنان دارد و آیا در درازمدت منجر به تحول آن میشود یا خیر؟ اگر پاسخ مثبت است، این تحول چه سمت و سویی دارد؟ اخلاق مورد اعتنای هنرمندان چه پیوندی با اخلاق و زیست دینی دارد؟
به استناد این مطالعه، دینداری از سه طریق بر حیات هنر و کار هنری تاثیر میگذارد و نقش خود را نمایان میسازد؛ تاثیر دینداری و فرهنگ دینی بر تولید اثر هنری، دینداری و ادراک اثر هنری و دینداری و مصرف اثر هنری. درنهایت نسبت بین دینداری و هنرمندی و مصرف آثار هنری و بهطور مشخصتر، پیوند میان نوع دینداری و نوع تولید و مصرف آثار هنری، استنتاج میشود.
در این مطالعه با بیان اینکه دینداران –بهویژه اگر بهنحو تامگرا، دیندار باشند- نمیتوانند به همهگونه آثار هنری، روی خوش نشان دهند، سه فرضیه مطرح و مورد بررسی قرار گرفته است:
- دینداری ذائقهی هنری افراد را تعیین میکند. لذا میتوان گفت که ذائقهی هنری دینداران و غیردینداران با هم فرق معناداری دارد.
- نوع دینداری بر ذائقهی هنری افراد، تاثیری گزینشگرانه میگذارد. دیندارانی که بهنحو تامگرایانه دیندار هستند (یعنی دین در همهی ساحات زندگی فرد حضوری جدی دارد)، بیش از دیندارانی که بهنحو جزیرهای دیندار هستند و دین در تمامی ساحات زندگیشان حضور ندارد و فقط ساحتی از ساحات مختلف زندگی آنان را میسازد، بیشتر نسبت به آثار هنری حسّاس و گزینشگر هستند و دامنهی انتخاب آثار هنری از سوی آنان محدودتر است و یا دستکم در بهرهمندی از برخی آثار هنری بیشتر دچار تنش و کشمکش درونی میشوند. همچنین افرادی که بهنحو مدرن دیندار هستند در مقایسه با دینداران شریعتمدار، نسبت به انواع آثار هنری پذیراتر هستند.
- زیست هنرمندانه فینفسه با زیست دینی ناسازگار نیست اما با زندگی دینی شریعتمدارانه چندان همسویی ندارد.