آنچه که باید در خصوص واکسن کووید ۱۹ بدانیم - ۱۳۹۹/۱۱/۲۱
آنچه که باید در خصوص واکسن کووید ۱۹ بدانیم
دسترسی به واکسن یک حق بشری است و دولت موظف است در اولین فرصت و با به کارگیری تمام ظرفیتهای ممکن نسبت به استیفای این حق اقدام نماید. ویروس کووید ۱۹ تاکنون ضررهای جانی، مالی، اقتصادی واجتماعی زیادی به کشور وارد کرده، بنابراین واکسیناسیون موثر علیه آن می تواند نقش مهمی در کنترل همه گیری و ضررهای آن داشته باشد.
در حال حاضر، در جهان بیش از ۲۰۰ واکسن کووید ۱۹ تولید شده است که در حال گذرندان یکی از مراحل مطالعه بالینی واکسن هستند. اکثر واکسن های کووید ۱۹ برای ایجاد ایمنی بهتر باید حداقل در دو نوبت تزریق شوند.
دمای بهینه برای نگهداری و توزیع اکثر واکسن های کووید ۱۹ احتمالا بین ۲ تا ۸ درجه سانتیگراد خواهد بود به جز واکسن مودرنا و فایزر که نیاز به دمای نگهداری منفی ۲۰ تا منفی ۸۰ درجه سانتیگراد دارند.
سازمان بهداشت جهانی به منظور سرعت بخشیدن در پاسخ به همه گیری کرونا، در حال همکاری با دانشمندان، دولت ها، فعالان اقتصادی، جامعه مدنی، خیرین و سازمانه های جهانی فعال در حوزه سلامت است.
شبکه کواکس تسهیل کننده توزیع و دسترسی مساوی به واکسن به منظور محافظت از مردم در همه کشورها است. هدف شبکه کوواکس، کسب اطمینان از دسترسی برابر همه کشورهای عضو کواکس به واکسن کووید ۱۹ فارغ از سطح درآمد کشورها است. ایران یکی از کشورهای عضو در شبکه کواکس است.
فعالیت های شبکه کواکس، شامل پشتیبانی از فعالیتهای پژوهشی در زمینه واکسن های کووید ۱۹، توسعه و ساخت واکسن و مذاکره درباره قیمت گذاری منصفانه آنها است.
تهیه متنوع ترین سبد از واکسن های کووید ۱۹، تسریع و تقویت تولید، تحویل واکسن به مناسبترین شکل و دسترسی برابر و تخصیص عادلانه واکسن از فعالیتهای شبکه کواکس است.
چشم انداز شبکه کواکس، تامین دومیلیارد دوز از واکسن کووید ۱۹ تا پایان سال ۲۰۲۱ است.
واکسیناسیون گروه های بهداشتی درمانی در پایگاه های واکسیناسیون که در بیمارستان های منتخب معاونت درمان دانشگاه برقرار می شود، انجام خواهد شد.
واکسیناسیون برای سایر گروه های هدف از طریق پایگاههای سلامت و در نوبت عصر انجام می شود.
بستر ارائه خدمات واکسیناسیون کرونا، پرونده الکترونیک سلامت است، بنابراین بیماران مشمول گروه های اولویت دار برای دریافت واکسن باید با در دست داشتن مدارک پزشکی خود به پایگاه های سلامت یا خانه بهداشت در شهر و روستای محل زندگی برای تشکیل پرونده الکترونیک مراجعه کنند.
برای واکسیناسیون افراد در مراکز تجمعی مانند زندان ها و یا خانه سالمندان با هماهنگی قبلی، تیم سیار در محل حضور یافته و واکسیناسیون را انجام خواهند داد.
به دلیل حجم تقاضای جهانی و عدم امکان دسترسی همزمان همه افراد به واکسن، گروه های جمعیتی برای دریافت واکسن اولویت بندی می شوند.
هدف اصلی اولویت بندی گروه های جمعیتی برای دریافت واکسن، کاهش میزان بیماری شدید ومرگ ناشی از کووید ۱۹ و تخفیف تاثیرات منفی همه گیری بر ابعاد مختلف زندگی مردم و جامعه از جمله جنبه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
اولویت بندی گروه های جمعیتی برای دریافت واکسن کووید ۱۹ بر اساس شواهد علمی واصول و ارزش های اخلاقی انجام می شود.
سیاست کلی کشور، قرار دادن واکسن در اختیار همه ساکنین کشور جمهوری اسلامی ایران فارغ از ملیت، قومیت، مذهب و هر شناسه دیگر است.
پس از تزریق واکسن برای فرد، کارت واکسیناسیون صادر شده و نام و مشخصات افراد واکسینه شده و زمان تزریق در سامانه ملی مربوطه ثبت می شود.
اثر بخشی واکسن اسپونتیک روسی ۹۱/۶ درصد است و مقاله واکسن روسی بنام اسپونتیک ۵ در مجلهLancet که یکی از معتبرین و مشهورترین هفته نامه پزشکی می باشد با هدف پیش درآمد مجاز استفاده از واکسن به چاپ رسیده.
نتایج بررسی چهار ماهه گروه تایید کننده کشوری این واکسن اثربخشی و کم عارضه بودن واکسن رو تایید کردند واین واکسن از کم عارضه ترین نوع واکسن است.
به دلیل محدویت میزان واکسن کووید ۱۹، واکسیناسیون در گروههای مختلف جمعیتی در ۴ فاز انجام می شود.
در فاز اول واکسن برای گروههای زیر تزریق می شود:
کارکنان ارایه دهنده خدمات بهداشتی درمانی که در خط اول پاسخگویی به بیماران کووید هستند.
افراد با ریسک بسیار بالای بستری شدن و مرگ به دلیل کووید مانند:
▫️ افراد با ریسک بالای ساکن در مراکز نگهداری
▫️ افراد ساکن در خانهای سالمندان و پرسنل خانه های سالمندان
▫️ جانبازان ساکن در مراکز نگهداری جانبازان و پرسنل این مراکز
▫️ افراد کم توان ذهنی و جسمی ساکن در مراکز نگهداری و پرسنل این مراکز
▫️جانبازان بالای ۵۰ درصد و جانبازان شیمیایی تنفسی
افراد مسن - گروههایی که در فاز دوم واکسن دریافت می کنند عبارتند از:
▫️ بالای ۸۰ سال
▫️ بالای ۷۵ سال
▫️ بالای ۷۰ سال
▫️ بالای ۶۵ سال
افراد با بیماری ها و شرایط زمینه ای پر ریسک ۱۶ تا ۶۴ سال شامل (ابتلا به بیماریهای خاص مانند سرطان تحت درمان با شیمی درمانی یا پرتودرمانی، بیماران پیوند عضو شده یا سایر بیماران دریافت کننده داروهای سرکوب کننده یا تضعیف کننده ایمنی یا مبتلا به نقص سیستم ایمنی، بیماریهایی مانند دیابت، بیماریهای قلبی و پرفشاری خون و چاقی مفرط ).
تزریق واکسن برای افراد با بیماری ها و شرایط زمینه ای پرریسک ۱۶ تا ۶۴ سال، بر اساس اولویت سنی از بالا به پایین در لایه های ۱۰ سال به ۱۰ سال از ۶۴ سال به پایین انجام خواهد شد.
گروههایی که در فاز ۳ واکسن دریافت می کنند عبارتند از:
افراد ساکن در مراکز نگهداری جمعی مانند افراد ساکن در زندان ها، مراکز تادیب زیرنظر سازمان زندان ها و پرسنل مستقیم این مراکز، سربازان و نظامیان ساکن در آسایشگاه های شبانه روزی در نهادهای نظامی و انتظامی، افراد ساکن در مراکز نگهداری کودکان بی سرپرست و بدسرپرست و پرسنل مستقیم این مراکز.
افراد ساکن در گرمخانه ها و سکونتگاههای موقت شهرداری ها و پرسنل مستقیم این مراکز، مهاجرین ساکن در کمپ های رسمی مهاجرین و پرسنل مستقیم این مراکز، مددجویان ساکن در کمپ های ترک اعتیاد و پرسنل مستقیم این مراکز، سایرپرسنل نظام سلامت که در خط اول پاسخگویی به بیماران کووید نیستند، افراد در مشاغلی که در تماس بیشتربا مردم و خطر بیشترابتلا هستند {مانند پرسنل شعب بانکها، حمل و نقل عمومی، پلیس، معلمین و سایر کارکنان مدارس، پرسنل تولید و توزیع مواد سوختی، تولید
و توزیع مواد خوراکی، پشتیبانی زیرساختها(برق، آب، گاز، ارتباطات)،خدمات شهری( آتش نشان، پاکبان،....)، مراقبان و سایر کارکنان مهدکودک ها.
افراد ۵۵ تا ۶۴ سال
در صورت مشاهده عدم رعایت اولویتبندی برای دریافت واکسن، می توان در سامانه ۱۹۰ شکایت خود را ثبت کرد.
در فاز چهارم، سایر افراد جامعه براساس اولویت سنی واکسن دریافت می کنند.
واکسیناسیون افراد باید در حالت نشسته انجام شود و بعد از دریافت واکسن حدود ۱۵ دقیقه در محل مرکز یا محوطه بیرونی مرکز بمانند.
در صورتی که فرد دریافت کننده واکسن سابقه ابتلا به بیماری کووید را داشته باشد باید حتما بعد از تزریق واکسن، به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه در حالت نشسته و یا دراز کشیده قرار گیرد.
مراجعه به موقع برای دریافت دوز بعدی واکسن ضروری است.
در صورت مشاهده عوارض احتمالی ناشی از واکسن در طی یک ماه بعد از تزریق، باید برای بررسی به واحدهای ارائه دهنده خدمات واکسیناسیون مراجعه کرد.
قبل از تزریق واکسن، فرد تزریق کننده باید دستهای خود را با آب و صابون بشوید و یا با الکل ضدعفونی کند.
فرد تزریق کننده و فرد دریافت کننده واکسن باید از ماسک استفاده کنند.
حتی بعد از تزریق واکسن کووید نیز استفاده از ماسک و رعایت پروتکل های بهداشتی ضروری است.
فرد تزریق کننده و فرد دریافت کننده واکسن باید از ماسک استفاده کنند.
حتی بعد از تزریق واکسن کووید نیز استفاده از ماسک و رعایت پروتکل های بهداشتی ضروری است.
محل تزریق واکسن کووید ۱۹ در عضله دلتوئید دست غیرغالب (برای راست دست ها ، دست چپ و برعکس ) است مگر اینکه زخم و یا التهاب پوستی در محل باشد که در اینصورت در بازوی مقابل اقدام میشود.
برای واکسیناسیون خانمها حتما از واکسیناتور خانم استفاده میشود تا امکان مشاهدهو تزریق در ناحیه دلتوئید به راحتی میسرباشد و تزریق در محل نامناسب انجام نشود.
تزریق واکسن کووید ۱۹ اجباری نیست.
در صورت مشاهده عدم رعایت اولویتبندی برای دریافت واکسن، می توان در سامانه ۱۹۰ شکایت خود را ثبت کرد.
گروه آموزش و ارتقاء سلامت معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی جهرم