به گزارش خبرنگار گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس، بهره برداری از ظرفیت های صنعت فضایی به یکی از اهداف راهبردی و کلان برای پیشرفت حداکثری کشور تبدیل شده است.در واقع جمهوری اسلامی ایران باید تمامی حلقه های زنجیره کامل صنعت فضایی را به صورت بومی ایجاد کند. یعنی علاوه بر طراحی، ساخت، آزمایش و کاربری ماهواره ها توسط ایستگاه های زمینی، در پرتاب ماهواره نیز صاحب توانمندی بومی شود.پرتاب ماهواره به عنوان دشوارترین حلقه زنجیره صنعت فضایی بر دو پایه ماهواره‌بر و پایگاه پرتاب استوار است.
به‌جز ماهواره‌ها، بلوک‌های انتقال مداری، ماهواره‌برها، پایگاه‌های پرتاب و ایستگاه‌های زمینی دریافت داده‌ها و کنترل ماهواره مقدمات اصلی این هدف هستند. با توجه به ابعاد پیچیده فناورانه ساخت، پرتاب و راهبری ماهواره سنگین در مدار ژئو، گام‌های مقدماتی و میانی برای دستیابی به فناوری‌های لازم، تثبیت آنها و سپس به‌کارگیری فناوری‌ها در ماموریت نهایی مدنظر پیش‌بینی شده است.
زیرسامانه‌های توان الکتریکی، مدیریت داده و فرمان، مخابرات، تعیین و کنترل موقعیت و وضعیت، مکانیزم، پیش‌رانش، کنترل حرارت و سازه از جمله زیرسامانه‌های اصلی یک ماهواره کاربردی و عملیاتی هستند که در هر یک از این زیرسامانه‌ها فناوری‌های مختلفی به‌کار گرفته می‌شود.
تعداد زیادی از ماهواره‌های کاربردی و خدماتی، مثل ماهواره‌های ویژه راهبری و هدایت کشتی‌ها و هواپیماها، ماهواره‌های هواشناسی، ماهواره‌های نقشه‌برداری و مهم‌تر از همه ماهواره‌های مخابراتی را در بر می‌گیرد. این ماهواره‌ها برای مثال مکان‌یابی دقیق کشتی‌ها در دریاها را به‌طور مستقیم انجام می‌دهند. در پیش‌بینی زود هنگام هوای نامساعد و توفانی کمک می‌کنند. اطلاعات مربوط به بلایای طبیعی و فجایع در شُرف وقوع یا جاری را به سراسر جهان انتقال می‌دهند و این امکان را برای ما فراهم می‌کنند که بتوانیم با شخصی در قاره‌ای دیگر مکالمه تلفنی داشته باشیم. داده‌های اینترنتی را دریافت کنیم. یا برنامه‌های تلویزیونی آن سوی جهان را ببینیم از طرفی ماهواره‌های علمی - پژوهشی نیز نقش مهمی در راه شناخت کره زمین و همه جهان ایفا می‌کنند. بسیاری از ماهواره‌های علمی با آزمایش‌هایی که در فضای خارج از زمین انجام می‌دهند سهم مهمی در پیشرفت علوم پزشکی و زیست‌شناسی ایفا می‌کنند. کشور ایران نهمین کشور دنیا پس از شوروی ، ایالات متحدهٔ آمریکا ، فرانسه ، ژاپن ، چین ، بریتانیا ، هند و اسرائیل است که مستقلاً موفق به پرتاب ماهواره شده‌اند.
علی جعفر صالحی معاون طراحی و تضمین ماموریت پژوهشگاه فضایی ایران حرف های زیاد و شنیدنی برای فعالیت های این پژوهشگاه دارد. وی درباره ویژگی‌ها ، برنامه های فضایی، انگیزه تیم های عملیاتی ساخت ماهواره، حرکت در مسیر بیانات مقام معظم رهبری ، چشم اندازهای کوچک و بزرگ علمی، ماموریت پژوهشگاه و زندگی در محیط علمی نکات قابل توجه و خوبی را عنوان و آینده را روشن و کاملا مثبت ارزیابی می‌کند.
برای شنیدن همه آنچه در پژوهشگاه فضایی ایراندر حال انجام است به خصوص فعالیت ها و وضعیت طراحی و ساخت انواع ماهواره های ایرانی با علی جعفر صالحی معاون طراحی و تضمین ماموریت پژوهشگاه فضایی ایران ساعتی را به گفت وگو پرداختیم.
آنچه در گفت‌وگوی ما با علی جعفر صالحی می خوانید:
* ماهواره ناهید ۱ در صف پرتاب در مدار عملیاتی قرار دارد
* ماهواره ناهید ۲ نمونه ارتقاء یافته ماهواره ناهید یک است
* ماهواره ناهید۳در فاز مطالعات وامکان سنجی و طراحی مفهومی در پژوهشکده فضایی قرار دارد
* پرتابگر فازی از دستیابی به مدار مربوط به پرتاب و موفقیت ماهواره محسوب می شود
* قرار است بلوک انتقال مداری به نام سامان یک ماهواره ۱۰۰ کیلویی را مدار ۷ هزار کیلومتر قرار دهد
* می خواهیم با به کارگیری سامانه‌های پیشران سوخت جامد و مایع، یک ماهواره ۱۰۰ کیلویی را از مدار ۴۰۰ کیلومتر که مدار پارکینگ ما است را به مدار عملیاتی ۷ هزار کیلومتر ارسال کنیم.
* اولین ماهواره سنجش از دوری که طراحی و ساخته شد پارس ۱ است
* اولین زیر سامانه پیش رانش احتراقی درکشور بر روی ماهواره ناهید ۲ نصب می‌شود
* در ماهواره پارس ۲ قابلیت تصویربرداری افزایش می‌یابدوبه نوعی جهش فناوری درآن اتفاق می‌افتد
* یکی از موتورهای اصلی محرک برای ارتقای مدار موتور سوخت جامع آرش است
* عمده المان‌هایی که ما در ماهواره‌ها به کار می‌بریم بومی‌‌سازی شده و ساخت تولید محققان داخلی است
* ماهواره ناهید ۱ در صف پرتاب در مدار عملیاتی قرار دارد
فارس: درباره وضعیت کشور در دستیابی به فناوری فضایی بگوئید؟
جعفر صالحی: درباره اراده کشور در دستیابی به فناوری فضایی باید بگویم ما در ۲ حوزه مداران پایین زمین که به مردار لئو معروف است و همچنین دستیابی به مدارات ژئو اقدامات ارزشمندی را انجام داده‌ایم. در حوزه مدارات لئو ماهواره‌های مختلفی را در دستور طراحی ساخت داریم.به طوری که بر اساس مسیر نقشه راه برای رسیدن به نقطه اصلی ۵ گام تعریف کرده ایم که گام اول طراحی و ساخت ماهواره مخابراتی ناهید یک است که سال ۹۵-۹۶ طراحی و ساخت آن به انجام رسید و اکنون تحویل سازمان فضایی کشور است همچنین در حال حاضر نشست‌های دوره‌ای ۳ ماهه برای به‌روز بودن و اطلاع از عملکرد صحیح این ماهواره پیش‌بینی شده است. البته باید بگویم این ماهواره در صف پرتاب در مدار عملیاتی است. همچنین باید به این نکته اشاره کنم که ما تحت نظارت سازمان فضایی کشور گام دوم طراحی و ساخت ماهواره مخابراتی ناهیده ۲ را در دستور کار داریم.
* ماهواره ناهید ۲ نمونه ارتقاء یافته ماهواره ناهید یک است
فارس: درباره ماهواره ناهید ۲ برایمان توضیح دهید؟
جعفر صالحی: گام بعدی پژوهشگاه فضایی ایران طراحی و ساخت ماهواره ناهید ۲ است که نمونه ارتقا یافته ماهواره ناهید یک بوده و قادر است ارتباط بین کاربران زمینی را برقرار کند. با پرتاب این ماهواره بیش از ۲۵۰ ایستگاه زمینی می‌توانند اطلاعات خود را از طریق لینک ماهواره‌ای ارسال و دریافت کنند. در حال حاضر این ماهواره فاز طراحی را با موفقیت پشت سر گذاشته است تمام طراحی‌ها و اسناد مرتبط سازمان فضایی ممیزی شده است نمونه مهندسی این ماهواره ساخته شده و تحویل سازمان فضایی شده است اکنون در حال تدارک تحویل نمونه کیفی این ماهواره هستیم.
* ماهواره ناهید۳در فاز مطالعات وامکان سنجی و طراحی مفهومی در پژوهشکده فضایی قرار دارد
فارس: آیا قرار است شاهد گام های بعدی در طراحی و ساخت ماهواره ناهید باشیم؟
جعفر صالحی: بله ، گام سوم در حوزه توسعه ماهواره‌های مخابراتی، طراحی و ساخت ماهواره ناهید ۳ است که اکنون در حال پشت سر گذاشتن مراحل امکان سنجی و طراحی مفهومی است در واقع ماهواره ناهید ۳ گام نهایی است که برای اینکه به مدار عملیاتی ژئو دست پیدا کنیم در حوزه پرتاب و هم در حوزه طراحی و ساخت ماهواره نیازمند توسعه فناوری‌های جدیدی هستیم. بنابراین در واقع باید تدارک ببینیم یکسری گام‌هایی را که درون آن توسعه فناوری داخل آن محافظ شده باشد و هم عملیاتی شدن این ماهواره به اثبات برسد. بنابراین در ماهواره ناهید یک باند کیفی را برای اولین بار به کار گرفتیم اما ظرفیت ارتباطات تلفنی دراین ماهواره محدود بوده است. اما در ناهید ۲ این ظرفیت افزایش پیدا کرده است زیر سیستم‌ها ارتقا یافته است اما در ماهواره ناهید ۳ ما ترنسفوردهای مورد نیاز است تا ماهواره ژئو در حوزه عملیاتی به کار گرفته شود که با این کار ما می‌توانیم تثبیت فناوری بکنیم.از طرفی باید بگویم فاز مطالعات و امکان سنجی ماهواره ناهید ۳ از طرف سازمان فضایی کشور به پژوهشگاه فضایی ابلاغ شده است. اکنون این ماهواره در فاز مطالعات وامکان سنجی و طراحی مفهومی در پژوهشکده فضایی قرار دارد. امیدواریم بتوانیم تا آخر سال جاری قرارداد این ماهواره را با سازمان فضایی به امضا برسانیم.
* پرتابگر فازی از دستیابی به مدار مربوط به پرتاب و موفقیت ماهواره محسوب می شود
فارس: درباره پرتابگرها که نقش مهمی در رساندن ماهواره درمدارفضایی رادارند توضیح دهید؟
جعفر صالحی: باید بگویم حوزه پرتاب خارج از محدوده وزارت ارتباطات است اما ما در این رابطه همکاری و ارتباط نزدیکی با حوزه پرتاب داریم زیرا فازی از دستیابی به مدار مربوط به پرتاب و موفقیت ماهواره محسوب می شود. بنابراین باید به این نکته اشاره کنم که در هنگام شروع فاز طراحی و ساخت ماهواره ها در دفترچه سازگاری بین ماهواره و پرتابگر یک تفاهم نامه به امضا می‌رسد و بعد از آن تعاملاتی را با پرتابگر داریم از این جهت که ورودی‌های مورد نیاز برای طراحی پرتابگر داشته و در نهایت نشست‌های سازگاری را با پرتابگر انجام می‌دهیم.
* قرار است بلوک انتقال مداری به نام سامان یک ماهواره ۱۰۰ کیلویی را مدار ۷ هزار کیلومتر قرار دهد
فارس: از اقدامات پژوهشگاه فضایی ایران در دسترسی به مدارات ژئو و بالاتر توضیح دهید؟
جعفر صالحی: یکی از اقداماتی که پژوهشگاه فضایی در جهت همکاری مشترک به منظور دسترسی به مدارات بالاتر از ژئو انجام داده است مربوط به برنامه‌ریزی در طراحی و ساخت بلوک انتقال مداری یعنی یک مدار واسطه است. یعنی پرتابگرها به صورت متداول ماهواره‌هایی را که قرار است در بالاتر از مدار ژئو قرار بگیرند را در یک مدار پارکنیگ قرار می‌دهند و از آنجا به بعد یک بلوک انتقال مداری وظیفه ارتقای مدار ماهواره را برعهده دارد. بر این اساس می توان گفت یک نقشه راه توسعه محصولی وجود دارد که در نقشه راه گام‌هایی برای ارتقای سطح عملیاتی انتقال مداری پیش‌بینی شده است. در واقع باید بگویم اولین گام ، انتقال مداری به نام سامان یک است که فاز طراحی آن به انجام رسیده و نمونه کیفی آن ساخته شده و تحت نظارت سازمان فضایی در حال تحویل است به طوری که امیدواریم بتوانیم اوایل سال آینده نمونه پروازی بلوک انتقال مداری را به بهره‌برداری برسانیم قرار است این بلوک یک ماهواره ۱۰۰ کیلویی را مدار ۷ هزار کیلومتر قرار دهد.
* می خواهیم با به کارگیری سامانه‌های پیشران سوخت جامد و مایع، یک ماهواره ۱۰۰ کیلویی را از مدار ۴۰۰ کیلومتر که مدار پارکینگ ما است را به مدار عملیاتی ۷ هزار کیلومتر ارسال کنیم.
فارس: درباره ماهواره‌هایی که قرار است در مدار بالاتر از ژئو قرار گیرند توضیح دهید؟
جعفر صالحی: ماهواره‌هایی که قرار است در مدار بالاتر از ژئو قرار گیرند ابتدا توسط پرتاب کننده یک مدار پارکینگ در قالب یک مدار واسطه یا یک مدار میانی قرار می‌گیرند که در آنجا بعد از تثبیت بلوک انتقال مدار به مدارات بالاتر اتفاق می‌افتد در واقع نقشه راهی که ما داریم این است که در گام هایی که پیش‌بینی شده ابتدا بتوانیم با به کارگیری سامانه‌های پیشران سوخت جامد و مایع، یک ماهواره ۱۰۰ کیلویی را از مدار ۴۰۰ کیلومتر که مدار پارکینگ ما است را به مدار عملیاتی ۷ هزار کیلومتر ارسال کنیم. از طرفی در گام‌های میانی این اوج مدار که الان پیش‌بینی شده ۷ هزار کیلومتر به بالاتر از ۱۰ هزارکیلومتر و در نهایت به ۳۶ هزار کیلومتر ارتقا خواهد یافت. براساس نقشه راه محصولی ، پیش‌بینی شده با هماهنگی که با مجموعه پرتابگر داریم بتوانیم از قابلیت انتقال مداری در پرتاب‌های آ ینده استفاده کنیم.
* اولین زیر سامانه پیش رانش احتراقی درکشور بر روی ماهواره ناهید ۲ نصب می‌شود
فارس: درباره کارکرد ماهواره ناهید ۱ و همچنین ناهید ۲ توضیح دهید؟
جعفر صالحی: ماهواره ناهید اولین گام در جهت دستیابی به فناوری ماهواره‌های مخابراتی بوده است بنابراین مقرر شده بود بعضی از فناوری‌هایی که در نهایت در ماهواره ژئو به کار گرفته می شود را توسعه دهیم. در واقع ما در قالب یک محصولداریم یک ماهواره عملیاتی که کار توسعه و فناوری هم در آن ا تفاق می‌افتد را تجربه می‌کنیم. بنابراین ماهواره ناهید ۱ در مدار ژئو قرار می‌گیرد در مدار عملیاتی خودش قادر است هر ارتباط را برقرار کند یعنی یک ارتباط تلفنی مداری را در هر نقطه برقرار می‌کند. اما در ماهواره ناهید ۲ این قابلیت افزایش پیدا می‌کند به این معنی که زیر سیستم پیش رانش را به این ماهواره اضافه کردیم با این هدف که این سیستم بتواند مدار عملیاتی ماهواره را تا ۵۰ کیلومتر افزایش دهد در واقع باید بگویم به معنای واقعی قابلیت کنترل ماهواره و قابلیت ارتقای مداری ماهواره را در ناهید ۲ خواهیم داشت.از طرفی باید به این نکته اشاره کنم که تست کیفی پیش‌رانش این ماهواره در پژوهشگاه فضایی با نظارت سازمان فضایی انجام شده است.یکی دیگر از ویژگی های این ماهواره این است که اولین زیر سامانه پیش رانش احتراقی در کشور بر روی ماهواره نصب می‌شود اما در ماهواره ناهید ۳ این ظرفیت کانال ارتباطی و ظرفیت عملیاتی ماهواره افزایش پیدا خواهد کرد که هدف اصلی رسیدن به مدار مخابراتی مدار ژئو است.
* اولین ماهواره سنجش از دوری که طراحی و ساخته شد پارس ۱ است
فارس: درباره ماهواره پارس ۱ و ماموریت آن بگوئید؟
جعفر صالحی : اولین ماهواره سنجش از دوری که طراحی و ساخته شد پارس ۱ است در واقع طراحی، ساخت و انجام آزمون‌های این ماهواره به‌صورت کامل در پژوهشگاه فضایی انجام شده است. این ماهواره پیچیده‌ترین و عملیاتی‌ترین ماهواره سنجش از راه دور است که کارهای مربوط به آن از سال ۹۶ آغاز شده و اکنون فاز نهایی خود را پشت سر گذاشته است. پارس ۱ در حال تحویل به سازمان فضایی جهت آماده‌سازی مقدمات پرتاب است. پارس ۱ ماهواره سنجش از راه دور است که سه محموله تصویربرداری در باندهای مختلف دارد که توان تفکیک‌پذیری آن دوربین‌ها ۱۵، ۱۵۰ و ۳۰۰ متر است.از طرفی باید به این نکته اشاره کنم که نقشه راه محصولی که پژوهشگاه فضایی براساس آن تکالیف ماموریت خود را انجام می‌دهد بر ۲ حوزه است که طراحی ، ساخت ، پرتاب و بهره‌برداری از ماهواره مخابراتی و همچنین طراحی ، ساخت ، پرتاب و بهره‌برداری از ماهواره بخشی از دور است.
* در ماهواره پارس ۲ قابلیت تصویربرداری افزایش می‌یابدوبه نوعی جهش فناوری درآن اتفاق می‌افتد
فارس: درباره تفاوت ماهواره پارس یک با ماهواره پارس ۲ توضیح دهید؟
جعفر صالحی: باید بگویم از آنجایی که درماهواره پارس ۱ ما یک دوربین رنگی ۱۵ متری داریم و یک دوربین ۱۵۰ متری وهمچنین دوربین حرارتی ۳۰۰ متر داریم و از یک زیر سامانه پیش‌رانش برخوردار است که قابلیت نگهداشت مداری این ماهواره را دارد. اما در پارس ۲ قابلیت تصویربرداری افزایش می‌یابد و به نوعی جهش فناوری در آن اتفاق می‌افتددر واقع برنامه پژوهشگاه این است که از ظرفیت کل کشور از دانشگاه‌ها و شرکت های دانش بنیان در طراحی و ساخت ماهواره استفاده کند البته در پروژه‌های گذشته هم این شبکه‌سازی اتفاق افتاده است. البته باید بگویم این ماهواره توان عملیاتی و کاربردی بسیار پیچیده‌تری نسبت به نسخه قبلی خود دارد. اکنون این ماهواره در مرحله امکان‌سنجی و طراحی مفهومی است و زمانی که تاییدیه این فاز از سوی سازمان فضایی دریافت شود وارد فاز طراحی خواهد شد. پیش‌بینی می‌شود ظرف چند سال آینده بتوانیم این ماهواره را به‌عنوان یک ماهواره عملیاتی ارتقا یافته که می‌تواند کاربرد مناسبی در حوزه‌های مختلف داشته باشد به حوزه فضایی کشور هدیه کنیم.
* قطب‌های نوآوری محصولات فضایی کشور را توسعه می‌دهند
فارس: درباره پژوهشکده های تحت نظر پژوهشگاه فضایی ایران که به عنوان قطب های نوآوری محسوب می شوند توضیح دهید؟
جعفر صالحی: ۵ پژوهشکده بومی به عنوان قطب فناوری المان‌های فضایی را توسعه داده و به طراحی و ساخت محصولات مورد استفاده در ماهواره‌ها می‌پردازند به این معنی که ۱۹۰ طرح پژوهشی در کشور با مشارکت ۲۰ دانشگاه در حال انجام است در واقع یکی از برنامه‌های اصلی پژوهشگاه ایران استفاده از نخبگان، فرهیختگان و دانشمندان داخلی است که در واقع آنها به عنوان تکمیل کننده طرح‌ها و پروژه‌های علمی و عملیاتی از پازل علمی کشور فعالیت می‌کنند. در حال حاضر برای طراحی و ساخت زیر سامانه و المان‌های فضایی مورد استفاده در ماهواره‌ها ما یک شبکه بزرگ در قالب همکار تشکیل داده‌ایم که این شبکه متشکل از دانشجویان، نخبگان، دانشگاهیان و شرکت‌های دانش بنیان است که مسیر حرکت آنها با مدیریت تحقیقات و پژوهش‌های کاربردی زیر نظر پژوهشگاه فضایی ایران در قالب یک شبکه فعالیت می‌کنند این در حالی است که پژوهشکده فضایی ایران دارای ۵ پژوهشکده به عنوان قطب فناوری است که وظیفه سه پژوهشکده توسعه المان‌های فضایی است و دو پژوهشکده دیگر نیز به صورت سیستمی فعالیت می‌کند و وظیفه طراحی و ساخت محصولات مورد کاربرد در ماهواره‌های ایرانی را دارند. در واقع باید بگویم هر کدام از آنها بر اساس تکالیف و ماموریتی که دنبال می‌کنند در قالب یک شبکه دانشگاهی در مسیر توسعه علم و فناوری و رسیدن به نقطه مطلوب در حال حرکت هستند.
* یکی از موتورهای اصلی محرک برای ارتقای مدار موتور سوخت جامع آرش است
فارس: درباره موتور آرش برایمان بگوئید؟
جعفر صالحی: در بلوک انتقال مداری یکی از موتورهای اصلی که محرک برای ارتقای مدار است موتور سوخت جامع آرش است که در ورژن های مختلف طراحی و ساخته شده است و در خدمت انتقال‌مداری ماهواره خواهد بود. ۲ فناوری به صورت ویژه در این بلوک انتقال مداری اتفاق افتاد که یکی طراحی و ساخت موتور آرش است که برای اولین‌بار پژوهشکده فظامی به فناوری شکل‌دهی تیتانیوم دست پیدا کرد این فناوری باعث می‌شود ما بتوانیم نسبت سوخت جرم خشک را افزایش دهیم و قابلیت عملیاتی بلوک را توسعه دهیم همچنین با توجه به اینکه بلوک انتقال مداری در شرایط خلع قرار است عملیات خود را انجام دهد تست‌هایی شبیه‌سازی شده خلع بر روی این موتور برای اولین‌بار در کشور در پژوهشگاه فضایی در پژوهشکده حمل ونقل با موفقیت به انجام رسید در واقع این موتور قرار است در بلوک انتقال مداری سامان ۱ و ۲ و در مدل‌های مختلف به کار گرفته شود.
* عمده المان‌هایی که ما در ماهواره‌ها به کار می‌بریم بومی‌‌سازی شده و ساخت تولید محققان داخلی است
فارس: در حال حاضر چند درصد قطعات ماهواره‌های ایرانی تولید داخل است؟
جعفر صالحی: قطعات ماهواره‌ها در ابتدا عمدتاً از خارج از کشور وارد می‌شد و با توجه به تحریم‌ها و اینکه احتمال خرابکاری صنعتی در این قطعات وجود دارد پژوهشگاه فضایی به دنبال توسعه فناوری‌ها در قطب‌های فناوری خودش افتاد و شبکه دانشی شکل داد اکنون عمده المان‌هایی که امروز ما در ماهواره‌ها به کار می‌بریم بومی‌‌سازی شده و ساخت تولید محققان داخلی است. البته مقدار محدودی از المان‌هایی که وارد می‌کنیم به خاطر این است که در حوزه فناوری ما دارای گلوگاه نیستیم و از منابع خارج وارد می‌کنیم البته المان‌های وارداتی در قیاس با المان‌های داخلی قابل مقایسه نیست.
* از خدمات شرکت دانش بنیان و بخش خصوصی در توسعه فناوری استفاده می کنیم
فارس: مهم ترین دغدغه‌های پژوهشگاه فضایی ایران چیست؟
جعفر صالحی: یکی از دغدغه‌های پژوهشگاه فضایی ایران این است که فناوری فضایی بتواند به سبد محصولی جامعه برسد که برای این کارسعی کردیم از خدمات شرکت دانش بنیان و بخش خصوصی در توسعه فناوری و همچنین در کاربردی کردن داده‌های فضا استفاده کنیم از طرفی در این رابطه مرکز نوآوری فضایی در حال شکل‌گیری است و از شرکت‌های دانش‌بنیان که در حوزه فضا کار می‌کنند دعوت می‌کنیم در شبکه همکار پژوهشکده قرار گیرند زیرا ما حمایت‌های مشاوره علمی - زیرساختی و مالی و واگذاری پروژه‌ها را در دستور کار داریم. همچنین بخشی از این مجموعه مرکز نوآوری در اختیار نخبگانی قرار می‌گیرد که طرح‌های مرتبط با فضا دارند و هنوز شرکت ندارند. این مرکز آماده بهره‌برداری است و در بهمن ماه افتتاح می‌شود.
لینک خبر
http://fna.ir/f0moj2