آموزش و بازی آزاد؛ پارادوکس زیستی دنیای جدید کودکی
چهارمین جلسه از سلسلهنشستهای مسئله کودکی با عنوان «کودکی، فرهنگ و زیستگاه از منظر زیستشناسی» سهشنبه اول مهرماه ۹۹، با سخنرانی محسن مشارزاده (فعال حوزه کودک و طبیعت) و دکتر علیرضا کرمانی (جامعهشناس و پژوهشگر مطالعات کودکی) و با دبیری دکتر رضا تسلیمی طهرانی (جامعهشناس و عضو هیئتعلمی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات) به صورت آنلاین برگزار شد.
در ابتدای این برنامه علیرضا کرمانی با بیان اینکه در مورد مساله کودکی باید به دوگانه »تربیت و طبیعت» در شدنِ کودکی توجه کرد، در باب اهمیت آنها اذعان کرد: باید همواره ببینیم که در مورد کودکی طبیعت مهم است یا تربیت، ممکن است هر دو به یک اندازه و یا شاید هیچکدام. معنای تحتاللفظی nature، طبیعت است و منظور از آن، تمام چیزهاییست که از درون ما سرچشمه بگیرند و در شکلگیری شخصیت ما نقش داشته باشند. اما بحث تربیت، هر آن چیزیست که به عنوان یک عامل بیرونی بر کیفیت شخصیت یا کیفیت شدنِ کودکان تاثیر بگذارد که از آنها میتوانیم تحت عنوان عوامل محیطی موثر در کودکی یاد کنیم. ما میتوانیم ردپای این دوگانه طبیعت و تربیت را در آثار و اشعار قدمایی چون سعدی و مولانا هم ببینیم و چنین نتیجه بگیریم که این موضوع از آن زمان تاکنون همچنان دارای اهمیت بوده و امروز نیز به عنوان یکی از مباحث زنده به آنها بپردازیم. زیستشناسان، فلاسفه، روانششناسان، جامعهشناسان هرکدام به نحوی به این موضوع اشاره کردهاند. جامعهشناسی کلاسیک، کودکان را موجودات خامی میداند که منفعل و تحتتاثیر فرهنگ بزرگسالان هستند اما جامعهشناسی جدید، معتقد است کودکان نه موجودات منفعل و متاثر از بزرگسالان، بلکه موجوداتی کنشگر و تفسیرگر هستند.