سیمای شهریار در قاب دیروز، امروز و فردا / شهریار چگونه شهریار شد؟
در کشورمان روز ۲۷ شهریور ماه، سالروز درگذشت شهریار ، بزرگترین شاعر تاریخ معاصر ایران، به نام روز ملی شعر و ادب ایران نامگذاری شده است و این روز بهانه ای شد تا اینکه به گوشه زندگی این شاعر بزرگ و استاد افتخاری دانشگاه تبریز بپردازیم.
سید محمدحسین بهجت تبریزی متخلص به شهریار در سال ۱۲۸۵ خورشیدی در شهر تبریز متولد شد.
شهریار دوران کودکی را در روستای مادری قیش قورشاق و روستای پدری خشکناب در بخش قرهچمن آذربایجان ایران سپری نمود. پدرش حاج میرآقا خشکنابی نام داشت که در تبریز وکیل بود. پس از پایان سیکل (راهنمایی) در تبریز، در سال ۱۳۰۰ برای ادامه تحصیل از تبریز عازم تهران شد و در مدرسه دارالفنون تا سال ۱۳۰۳ و پس از آن در رشته پزشکی ادامه تحصیل داد.
شهریار درباره تاریخ تولدش می گوید:" تاریخ تولد من پشت یک قرآن نوشته شده بود، ولی دو دفعه خانه ما را ویران کردند، یک دفعه مشروطه طلبان و یک دفعه هم مستبدین. در سال ۱۳۰۲ ه.ش در تهران اداره آمار تشکیل شده بود که ما رفتیم شناسنامه گرفتیم ..."
این شاعر معاصر کشورمان به سال ۱۳۱۵ در بانک کشاورزی استخدام و پس از مدتی به تبریز منتقل شد.
دانشگاه تبریز شهریار را یکی از پاسداران شعر و ادب میهن خواند و عنوان دکترای افتخاری دانشکده ادبیات تبریز را نیز به وی اعطا نمود. در سالهای ۱۳۲۹ تا ۱۳۳۰ اثر مشهور خود"حیدربابایه سلام" را میسراید.
گفته میشود منظومه حیدربابا به بیش از ۸۰ زبان زنده دنیا ترجمه شده است. شهریار در سرودن انواع گونههای شعر فارسی مانند قصیده، مثنوی، غزل، قطعه، رباعی و شعر نیمایی نیز تبحر داشته است، اما بیشتر از دیگر گونهها در غزل شهره بود و از جمله غزلهای معروف او میتوان به «علیای همای رحمت» و «آمدی جانم به قربانت» اشاره کرد.
غزل علی ای همای رحمت:
علی ای همای رحمت تو چه آیتی خدا را که به ما سوا فکندی همه سایه هما را
دل اگر خداشناسی همه در رخ علی بین به علی شناختم من به خدا قسم خدا را
در تیر ۱۳۳۱ مادرش درمیگذرد. در مرداد ۱۳۳۲ به تبریز آمده و با یکی از بستگان خود بهنام «عزیزه عبدخالقی» ازدواج میکند که حاصل این ازدواج سه فرزند و دو دختر به نامهای شهرزاد و مریم و یک پسر به نام هادی میشود.
با این وجود شهریار پس از انقلاب ۱۳۵۷ شعرهایی در مدح نظام جمهوری اسلامی ایران سرود. وی در روزهای آخر عمر به دلیل بیماری در بیمارستان مهر تهران بستری شد و پس از فوت در ۲۷ شهریور ۱۳۶۷ پس از حدود هشتاد سال عمر پر برکت به سرای جاودان شتافت و پیکر وی بنا بر وصیتش در مقبره الشعرای تبریز به خاک سپرده شد.
روز بیست و هفتم شهریور ماه، سالروز درگذشت شهریار، شاعر ایرانی، با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، روز ملی شعر و ادب پارسی، نامیده شده است و از این رو هر ساله به همین مناسبت، یاد بزرگان شعر و ادب پارسی گرامی داشته میشود.
حضور استاد شهریار در مراسم چهلمین سالگرد تاسیس دانشگاه تبریز (سال ۱۳۶۶)
کنگره استاد شهریار در دانشگاه تبریز( در سال ۱۳۶۵-۱۳۶۴)
دکتر ابراهیم اقبالی، استاد دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجی دانشگاه تبریز در فراق استاد شهریار شعری سرودند که در چهلمین روز درگذشت این شاعر شهیر در سال ۱۳۶۷ بر سر مزار ایشان خواندند.
دکتر اقبالی، شعر مذکور را پس از ۲۲ سال، برای تجدید خاطره ی آن روزها، بازخوانی کرده است: