عمومی | پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات

چالش‌های دین و دینداری در مواجهه با پاندمی کرونا چه بود؟

««کرونا» و امر دینی» گزارشی از چالش‌های دین و دینداری در مواجهه با پاندومی کرونا در ایران در بازه زمانی ۳۰ بهمن ۱۳۹۸ تا ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۹ است که توسط محسن‌حسام مظاهری به نگارش درآمده و ازسوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر شده است.

این گزارش مناقشات نظری برآمده در حوزه دین و مقولات دینی پس از شیوع این بیماری را مورد بررسی قرار داده که مباحث و مناقشات الاهیاتی ازجمله در موضوع «شر»، مناقشات بر سر ادامه فعالیت یا تعطیلی مکان‌های مقدس و آیینی (عبادتگاه‌ها و زیارتگاه‌ها)ی ادیان مختلف، مناقشات بر سر مناسک دینی جمعی ادیان و تعلیق آن‌ها برای پیشگیری از این بیماری و بحث تاریخی نسبت علم و دین، از آن جمله‌اند.


محسن‌حسام مظاهری در پایان این گزارش با قائل‌شدن به آینده‌ای مبهم و با بیان اینکه ندانسته‌های ما درباره این بیماری، بیشتر از دانسته‌هایمان است، اعلام می‌دارد که با عبور از این بحران، تغییراتی در ساحات مختلف زندگی فردی و اجتماعی بشر از ساختارهای کلان سیاسی و مناسبات اقتصاد و سیاست بین‌الملل گرفته تا الگوهای حکمرانی و دولت ‌ ملت‌ها و تا سبک زندگی شهروندان، رخ خواهد داد. تغییراتی که بسته به میزان ادامه شرایط، زمان و کیفیت مهار این پاندومی ممکن است خرد و جزئی یا کلان و گسترده باشند.

مظاهری «احتمال تثبیت برخی تغییرات مناسکی»، «استمرار روند دیجیتالی‌شدن دینداری»، «خطر استمرار مداخله مستقیم نهاد دولت در شئون مذهبی» و «لجستیک سازمان‌ها و گروه‌های مذهبی در خدمت جامعه» را از جمله‌ این تغییرات دانسته و به توضیح هریک پرداخته است.