شیوع ویروس کرونا در کشور تمامی ابعاد زندگی را تحت الشعاع خود قرار داد و موضوع تحصیل و آموزش نیز از این قاعده مستثنی نیست. دانشگاه های کشور تلاش کردند مبحث آموزش و امتحانات را در قالب آنلاین تعریف نمایند و براین اساس اقداماتی در مسیر مهیا کردن زیرساخت های لازم برای برگزاری کلاس ها و آزمون ها به صورت مجازی در دستور کار قرار گرفت. در این میان واحد الکترونیکی دانشگاه آزاد اسلامی به واسطه تجربه حدود ۱۵ سال در زمینه آموزش آنلاین و مجازی، توانست بستر را برای برگزاری امتحانات به صورت الکترونیکی مطابق با استانداردهای جهانی و کمترین ضریب خطای ممکن مهیا کند.

دکتر علمایی مسئول ستاد مرکزی آموزش مجازی دانشگاه آزاد اسلامی و معاون علوم، مهندسی و کشاورزی دانشگاه به همراه دکتر متاجی مدیرکل آموزش و گسترش دانشگاه و دکتر صفری ثابت مدیرکل دفتر برنامه ریزی آموزشی و درسی معاونت علوم، مهندسی و کشاورزی دانشگاه، ضمن بازدید از واحد الکترونیکی دانشگاه آزاد اسلامی، در جریان روند برگزاری آزمون های الکترونیکی این واحد دانشگاهی قرار گرفتند.

در این دیدار که با حضور دکتر محمدرضا کشاورزی رئیس واحد الکترونیکی برگزار شد، دکتر علمایی ضمن گفت و گو با کارشناسان و مدیران واحد الکترونیکی و تقدیر از فرآیند شکل گرفته و ارائه خدمات نوین در این واحد دانشگاهی، برگزاری آزمون های الکترونیکی را نماد تحقق شعار عدالت آموزشی واحد الکترونیکی دانشگاه آزاد اسلامی دانست و آن را ستود. وی تاکید کرد: هرقدر آزمون ها دقیقتر و با استاندارد بالاتر برگزار گردد، به طور مستقیم نتایج بهتری در جامعه خواهیم داشت.

برگزاری آزمون الکترونیکی با محوریت عدالت محوری
دکتر کشاورزی ریاست واحد الکترونیکی نیز در دیدار با مسئول ستاد مرکزی آموزش مجازی دانشگاه آزاد اسلامی گفت: واحد الکترونیکی که تا پیش از این بر اساس ماهیت وجودی خود مسئولیت برگزاری کلاس های درس کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی را به صورت آنلاین و مجازی برعهده داشته، اینک در حال برگزاری امتحانات تمامی دانشجویان واحد الکترونیکی به صورت الکترونیکی با شرایط استاندارد می باشد. دانشجویان در تمام زمان امتحان ارتباط مستقیم صوتی و تصویری با پشتیبانان آموزشی دارند و هر سوالی از استاد خود داشته باشند، می توانند بپرسند و به سوالات تشریحی درس خود هم پاسخ مکتوب و هم پاسخ شفاهی می دهند. تلاش واحد الکترونیکی این بوده است که به سلامت دانشجویان توجه ویژه داشته باشد و آزمون الکترونیکی را با استاندارد خیلی خوبی برگزار نماید.

وی یکی از مهمترین ویژگی های آزمون الکترونیکی واحد الکترونیکی را عدالت محوری و توجه به حقوق دانشجویان دانست و خاطر نشان کرد: برخلاف اکثر آزمون های شفاهی مجازی، در آزمون های واحدالکترونیکی سوالات برای همه دانشجویان یک درس یکسان می باشد.
رئیس واحد الکترونیکی استراتژی اصلی در خصوص برگزاری آزمون های الکترونیکی را حفظ حقوق دانشجویان دانست که با تلاش و اتخاذ تاکتیک های مناسب با شان و جایگاه دانشجویان واحد الکترونیکی و همچنین بهره گیری از متدهای روز دنیا این امر میسر گردیده است.

احراز هویت دانشجو پیش نیاز آغاز فرآیند آزمون های الکترونیکی واحد الکترونیکی
در تب و تاب برگزاری امتحانات آنلاین در بسیاری از دانشگاه های کشور، شوربختانه بازار تقلب داغ بود. آگهی های متعدد در فضای مجازی برای استفاده از شخصی دیگر جهت حضور در امتحان آنلاین به جای دانشجو آن هم با پرداخت هزینه های عجیب حتی پای پلیس فتا را نیز به این موضوع باز کرد.

دکتر کشاورزی در این رابطه تاکید کرد: یکی از اقدامات واحد الکترونیکی برای پیشگیری از موضوعات اینچنینی و تضییع حقوق دانشجویان، احراز هویت دانشجو از طریق تطابق کارت ملی، کارت امتحانات با چهره دانشجو، در ارتباط تصویری و آنلاین بود و کارشناسان فنی مادامیکه از احراز هویت دانشجو یقین حاصل نمی کردند فرآیند برگزاری آزمون کلید نمی خورد. در همین راستا حتی پرسش و پاسخ به صورت شفاهی از دانشجو جهت اطمینان از احراز هویت ایشان، توسط کارشناسان فنی و مراقبین نیز در دستور کار قرار داشت.

ارزیابی مناسب و برگزاری آزمون های استاندارد
هرچند در شرایط فعلی و با صرف وقت و هزینه و تلاش های زیاد شاهد برگزاری امتحانات اغلب دانشگاه ها به شیوه آنلاین و مجازی می باشیم اما گذشته از بحث احراز هویت، تقلب و عدم نظارت دقیق بر روی دانشجویان در زمان برگزاری امتحان، متاسفانه شاهد برگزاری آزمون ها و ارزیابی هایی با ضعف شدید هستیم.

برای مثال در اغلب آزمون هایی که به شیوه شفاهی مجازی برگزار می گردد، سوالات دانشجویان یکسان نبوده و ملاک مشخصی برای ارزیابی وجود ندارد و سختی یا سادگی سوالات مناسب نیست. یا از طرف دیگر برگزاری تستی امتحانات برخی از دروس و رشته ها ملاک مناسبی برای ارزیابی نخواهد بود، چراکه بی شک برای دروس تخصصی یا دروس آمار، حسابداری و… بخشی از نمره به روش حل مسئله تعلق دارد و قاعدتاً جواب نهایی بخشی از نمره خواهد بود و همچنین برخی از دروس انسانی نیز نیازمند پاسخ و ارائه توضیحات دانشجو به صورت کتبی می باشد.

به همین منظور واحد الکترونیکی اشکالات آزمون های مجازی را بررسی کرد و در مدل استاندارد آزمون های واحد الکترونیکی همه این اشکالات رفع شده است. در آزمون های واحد الکترونیکی ترکیب دو روش پاسخ کتبی و توضیح شفاهی انجام می گیرد و ترکیب این دو مولفه یعنی پاسخنامه دانشجو و فیلم وی که پاسخ ها را توضیح می دهد بدون شک می تواند امکان ارزیابی بسیار دقیقتری را از سطح دانش فراگرفته دانشجو، فراهم نماید.

حمایت مسئولانه و جهادگونه پشتیبانان و کارشناسان واحد الکترونیکی
دکتر جواد علمایی معاون علوم مهندسی و کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی نحوه حضور روزانه (حتی در ایام تعطیل) و بیش از ۱۲ ساعته ی کارشناسان فنی – مراقبین – و پشتیبانان آموزشی در واحد الکترونیکی در جهت برگزاری آزمون آنلاین در ایام شیوع ویرس منحوس کرونا را اقدامی تحسین برانگیز برشمرد.

رئیس واحد الکترونیکی نیز در همین راستا مکانیسم رفتاری فراتر از مسئولیت های کاری و شغلی کارکنان این واحد دانشگاهی را بسترساز رقم خوردن حماسه ای جهادگونه در عرصه علم و دانش از سوی تیم اجرایی و حمایتی واحد الکترونیکی در عرصه برگزاری امتحانات نیمسال دوم تحصیلی ۹۹-۹۸ دانست.

وی خاطرنشان کرد: پشتیبانان فنی و آموزشی این واحد از صفر تا صد فرآیند برگزاری امتحان الکترونیکی با دانشجویان همراه بودند تا در صورت هر گونه مشکل درصدد رفع آن برآیند. گاهی اوقات دانشجویان در زمان حضور در آزمون آزمایشی که پیش از آزمون اصلی برگزار می گردید، با مشکلات سخت افزاری و نرم افزاری مربوط به سیستم خانگی خود روبرو می شدند که در مواردی ساعت ها متخصصین فنی واحد الکترونیکی تمام تلاش خود را مصروف رفع این نواقص می کردند. البته این حرکت مسئولانه منحصر به پشتیبانان فنی نبود، مراقبین و پشتیبانان آموزشی نیز در راستای همیاری و برگزاری مطلوب و مناسب امتحانات دانشجویان ممارست بسیاری به خرج دادند. انتقال سوالات مستمر دانشجویان به اساتید مربوطه که به صورت همزمان با برگزاری آزمون به صورت الکترونیکی آنلاین بودند و همچنین انتقال پاسخ اساتید مربوطه در خصوص سوالات دانشجویان و حتی پیگیری جهت حضور دانشجو بر سر جلسه امتحان الکترونیکی در قالب تماس تلفنی بخشی از این خدمات به حساب می آید.

دکتر کشاورزی افزود: هر چند برگزاری آزمون های الکترونیکی واحد الکترونیکی دانشگاه آزاد اسلامی با رضایت حداکثری دانشجویان مواجه گشت و تلاش شد این امتحانات براساس استانداردهای جهانی برگزار شود، اما قطع به یقین با ایده آل های مدنظر این واحد دانشگاهی فاصله دارد که امید می رود با بهره گیری از نظرات دانشجویان فرهیخته خود در مسیر پاسخ به خواسته های متعالی ایشان گام های رو به جلویی بردارد.