عمومی | پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات

خشونت و پرخاشگری در ورزشگاه‌های ایران

گزارش پژوهش «خشونت و پرخاشگری در ورزشگاه‌های ایران» نوشته مسعود اسدی‌نژاد جمالی ازسوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر شد.

این نوشتار به «هولیگانیسم» یا آشوبگری ورزشی به‌عنوان یک «مساله اجتماعی»، می‌پردازد و خشونت و پرخاشگری ورزشی را با استناد به نظر متخصصان علوم اجتماعی، رفتاری می‌داند که خارج از قواعد و هنجارهای ورزشی و بدون ارتباطی مستقیم با اهداف ورزشی، اعم از حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای، باشد.

نویسنده در ذکر دلایل خشونت و پرخاشگری، به «دلایل اجتماعی و فرهنگی» و «دلایل فوتبالی و هواداری» اشاره می‌کند که جامعه‌پذیری ناقص، نارضایتی از زندگی و خشم ناشی از آن، تاثیر از گروه همسالان و همالان و فشار گروه ازجمله موارد دسته اول و تعصب و علاقه افراطی به تیم و حساسیت مسابقات، داوری‌های جهت‌گیرانه، سیاسی و قومی شدن فضای ورزشگاه‌ها، از جمله دلایل فوتبالی هستند.

این نوشتار «خشونت بازیکنان علیه یکدیگر یا علیه داور و مسئولان مسابقه»، «خشونت و پرخاشگری تماشاگران علیه داور یا بازیکنان» و «خشونت و پرخاشگری تماشاگران علیه یکدیگر» را از اشکال مختلف خشونت و پرخاشگری در فوتبال ایران برمی‌شمارد و ریشه بیشتر آن‌ها را به سابقه تیم‌ها یا بازیکنان و مسئولان مسابقه، رفتار برخی گروه‌های قومی یا اختلافات شهری و هم‌چنین سوءمدیریت مسئولان برگزاری مسابقات و مسئولان اخلاقی و انضباطی بازمی‌گرداند.


نویسنده در پایان نتیجه می‌گیرد که میزان خشونت در ورزشگاه‌های ایران در مقایسه با سایر کشورها کم است و به‌جای مسئله خشونت فیزیکی با پدیده پرخاشگری مواجه هستیم. خشونت در ورزشگاه‌های ایران را بیشتر به‌صورت کلامی می‌داند و سوءمدیریت، عدم برخورد جدی و محافظه‌کاری مسئولان به افزایش شعارهای قومیتی در ورزشگاه‌های ایران را دلیل آن ذکر می‌کند. او معتقد است درصورت عدم برخورد با حضور گروه‌های تجزیه‌طلب در ورزشگاه‌ها شاهد سازمان‌یابی بیشتر آن‌ها در آینده خواهیم بود که این امر نیز به واکنش سایر باشگاه‌های فوتبال منجر خواهد شد و نیز امکان درگیری‌های سازمان‌های خشن هواداری در آینده فوتبال ایران افزایش خواهد یافت.

تربیت و کنترل لیدرها، شاداب‌سازی محیط ورزشگاه‌ها، همکاری با بخش فرهنگی باشگاه‌ها برای سرگرم‌سازی هواداران پیش از آغاز مسابقه، عدم مصلحت‌گرایی و جانبداری نهادهای اخلاقی و انضباطی فدراسیون فوتبال، شماره‌گذاری صندلی‌ها و کنترل استفاده از بلیت مبتنی بر شماره صندلی، استقرار دوربین‌های مداربسته، استفاده از تکنولوژی VAR برای کاهش خطاهای داوری و شناسایی افراد دارای سابقه رفتار پرخاشگرانه در ورزشگاه‌ها و جلوگیری از ورود آن‌ها به محیط، از جمله پیشنهاداتی هستند که در قالب «راهکارهای فرهنگی» و «فنی» در پایان ارائه شده‌اند.