در فرهنگ اسلامی از عید فطر به عنوان جشن بازگشت به فطرت یاد شده که متعلق به اولین روز ماه شوال است. چراکه مسلمانان پس از یک ماه بندگی و روزه داری و ارتباط گرفتن پیاپی با پروردگار متعال،تمام آلودگی های باطنی و ظاهری را از وجود خود پاک کرده و به فکرت واقعی و اصلی خود باز می گردند. به نوعی می توان گفت روح و جان خود را تصفیه می کنند.

حضرت علی(ع) نیز از این منظر نگاه کرده اند و با اشاره به روز عید فطر فرموده اند:«انما هو عید لمن قبل الله صیامه وشکر قیامه وکل یوم لا یعصی الله فهو عید ؛ این عید کسی است که خدا روزه اش را پذیرفته و نماز او را ستوده است و هر روز که خدا نافرمانی نشود، آن روز عید است .»