اشتغال نخبگانی در فرهنگ دانش‌بنیان تعریف می‌شود
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان؛ موضوع اشتغال تخصصی همواره یکی از موضوعات مهم در حوزه دانشگاهیان خاصه جامعه نخبگانی بوده و هست؛ اشتغالی که بتواند با بهره‌گیری از آموخته‌ها و دانسته‌های جامعه علمی، هم نیازهای مالی فرد را رفع کند و او را به جایگاه مناسب اجتماعی برساند و هم به لحاظ روحی و روانی، حس مفید و اثرگذار بودن در فرد ایجاد کند.
در همین راستا و با موضوع اشتغال نخبگانی؛ ضرورت‌ها و الزامات آن، نظر اعضای هیات علمی دانشگاه های کشور را جویا شدیم.
پروین علیزاده‌اسلامی؛ عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد تبریز با اشاره به شغل مطلوب برای دانش‌آموختگان دانشگاهی، می‌گوید: یکی از شاخصه‌های شغل مطلوب، رفع نیازهای روانی افراد است. دانش‌آموختگان دانشگاهی باید در شغلی فعالیت کنند که هم نیازهای روحی و روانی آنان را ارضاء کند و هم بتوانند علم و دانسته‌های خود را به ثروت تبدیل کنند.
وی ادامه می‌دهد: امروزه بسیاری از دانش‌آموختگان در شغل‌های غیرمرتبط با رشته تحصیلی فعالیت می‌کنند که این موضوع نه‌تنها سبب هدررفت انرژی و اندوخته‌های آنان می‌شود، بلکه به لحاظ روحی نیز تاثیرات منفی در اجتماع دارد.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد تبریز با اشاره به اهمیت و نقش مراکز رشد دانشگاهی در توسعه کارآفرینی، خوداشتغالی را تنها راه برون‌رفت از وضعیت کنونی در اشتغال دانش‌آموختگان می‌داند و معتقد است: حمایت و تقویت امکانات این مراکز از سویی و از سوی دیگر کاهش بروکراسی اداری اثرات مثبتی در ترغیب دانشگاهیان برای حضور فعال در عرصه‌های دانش‌بنیان و کسب‌وکار نوآورانه و فناورانه دارد.
وی اضافه می‌کند: حمایت از اجتماع نخبگانی در عرصه‌های کارآفرینی و دانش‌بنیان به اقدامات فرهنگی نیاز دارد اما در کنار آن، مقررات و آئین‌نامه‌های دقیق نیز باید تدوین شود.
علی‌اکبر بابالو؛ عضو هیئت‌علمی دانشگاه صنعتی سهند تبریز نیز با اشاره به لزوم توسعه فرهنگ اشتغال‌زایی و کارآفرینی در بین دانش‌آموختگان، می‌گوید: اشتغال استخدامی حتی اگر شرایط و موقعیت آن فراهم باشد، باز هم یکی از آفت‌های جامعه علمی است.
وی می‌افزاید: دوره استخدام در ارگان‌های دولتی و دانشگاه گذشته است و امروزه دانشگاهیان خود را ملزوم به ورود به عرصه‌های کارآفرینی می‌دانند. امروزه حتی اگر شرایط استخدام در بهترین مراکز دولتی، با حقوق کافی و زحمت کم هم فراهم باشد، باز فرد دانش‌آموخته باید وارد کارآفرینی و شرکت‌داری دانش‌بنیان شود؛ چراکه در اشتغال استخدامی خروجی افراد با پتانسیل و دانش آنان به هیچ‌وجه مطابقت ندراد.
بابالو با تاکید بر نقش محوری اشتغال دانش‌بنیان، اظهار می‌کند: حضور در عرصه‌های دانش‌بنیان و کسب‌وکارهای نوآورانه و فناورانه، گرچه زحمت، مشقت و تلاش مستمر می‌خواهد و حتی فرد برای مدتی باید با حداقل‌های مالی سازگاری کند، اما از آنجایی که خروجی و نتیجه کارش برای کشور ارزشمند و در توسعه و پیشرفت همه‌جانبه اثرگذار است، امری کاملاً نهادینه شده است.
محقق برجسته پلیمر اعتقاد دارد: به لحاظ روانی و روحی، دانش‌آموخته دانشگاهی نباید خود را در استخدام محصور کند چراکه حضور در اینگونه مشاغل از فردی ایده‌پرداز و خلاق، یک تکنیسین معمولی می‌سازد. آن هم در شرایطی که در کشور عملاً چیزی به نام صنعت وجود ندارد و خروجی فعالیت‌های تولیدی بیشتر با مفهوم کارگاه سازگاری دارد تا با صنعت.
بهرام خوشنویسان؛ عضو هیئت‌علمی دانشگاه کاشان نیز با بیان اینکه امروزه حرکت به سمت کارآفرینی و خوداشتغالی یکی از ضرورت‌های کشور است که این مهم را می‌توان با توسعه استارت‌آپ‌ها محقق کرد، می‌گوید: جامعه کنونی، بینش علمی را قبول ندارد؛ در واقع هنوز برای کسب درآمد و یا تولید محصولات بهتر چشم به روش‌های تجربه‌شده و سنتی دارد. در چنین جامعه‌ای انگیزه سرمایه‌گذاری بر ایده‌ها و طرح‌های نوآورانه و فناورانه کاهش می‌یابد؛ این در حالیست که افزایش اعتماد جامعه به داده‌های علمی و کاهش نگاه به خارج برای رفع نیازهای درونی منجر به بهبود کیفی و توسعه کمّی محصولات دانش‌بنیان می‌شود.
خوشنویسان ثبات اقتصادی جامعه را یکی از ملزومات توسعه کسب‌وکارهای نوآورانه می داند و ادامه می‌دهد: تلاطم‌های اقتصادی سبب می‌شود قدرت ریسک‌پذیری دانش‌آموختگان برای حضور در عرصه‌های کارآفرینی کاهش پیدا کند. علاوه بر آن فضای عمومی حاکم بر جامعه نیز باید بستر لازم را برای کارآفرینی فراهم کند. از سوی دیگر، دولت در شرایط کنونی چاره‌ای جز فراهم‌کردن بستر برای کارآفرینی و کسب‌وکار خلاقانه و نوآورانه ندارد؛ در واقع این راه، تنها راه‌حل رفع مشکلات موجود است خاصه در شرایطی که مشاغل به سمت تخصصی‌تر شدن و خلاقیت‌محور بودن پیش می‌روند.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه کاشان در پایان خاطرنشان می‌کند: امروزه نه‌تنها با فعالیت کارخانه و شرکت‌های بزرگ نمی‌توان به توسعه‌یافتگی رسید بلکه در حوزه اشتغال‌زایی نیز نمی‌توان به دستاورد مطلوبی رسید چراکه در آینده بسیاری از مشاغل توسط ربات و با کیفیت بهتری انجام خواهد شد؛ در نتیجه نیاز به نیروی‌انسانی به شدت کاهش می‌یابد.