طرح پژوهشی «شناسایی رهبران کلیدی افکار در رسانه‌های اجتماعی با استفاده از رویکرد تحلیل شبکه‌های اجتماعی: اینستاگرام» از سوی حامد طالبیان در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات انجام شد.

این پژوهش به دنبال آن است تا کلیدی‌ترین رهبران افکار را در رسانه اجتماعی اینستاگرام با رویکردی شبکه‌ای شناسایی کند. به همین دلیل با مرور ادبیات تحلیل شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که سه سنجه تحلیل شبکه در سطح میانه که شامل مرکزیت درجه، مرکزیت میانجی و مرکزیت مجاورت است، می‌تواند بر اساس جایگاه ساختاری افراد در درون شبکه، قابلیت آن‌ها برای ایفای نقش رهبری افکار را شناسایی کند.

مطابق این پژوهش، رهبری افکار در این رویکرد موضوعی باینری نیست بدین معنا که فردی رهبر افکار باشد یا نباشد. اگرچه همه افراد در شبکه از سطحی از قابلیت رهبری افکار برخوردارند، اما بعضی از افراد به دلیل دسترسی به تعداد بیشتری از افراد در درون شبکه، واسطه‌گری یا میانجی‌گری بهتر میان افراد در درون شبکه و نیز به دلیل سرعت دسترسی به افراد در درون شبکه بیشتر ممکن است از قابلیت رهبری افکار برخوردار باشند. در این مطالعه، برای هریک از این سه نوع رهبری افکار، یکی از سنجه‌های تحلیل شبکه‌های اجتماعی به عنوان معیار شناسایی رهبران افکار استفاده شده است.

این پژوهش در ۴ فصل گردآوری شده است. فصل اول، با مرور کلیات رسانه‌های اجتماعی، زمینه‌ای برای مطالعه  اینستاگرام به عنوان یکی از مهم‌ترین رسانه‌های اجتماعی در ایران فراهم شده است. در فصل دوم با مرور پیشینه پژوهش‌های مرتبط با اینستاگرام و ادبیات نظری رهبران افکار در علوم ارتباطات، ویژگی مشترک همه این مطالعات در توجه نکردن به رویکردهای شبکه‌ای و رابطه‌ای به این موضوع دانسته شده و در ادامه قابلیت‌ سنجه‌های تحلیل شبکه در سطح میانه در شناسایی نقش رهبری افکار در این رسانه اجتماعی شناسایی شده است.

فصل سوم علاوه بر مشخص‌کردن جایگاه این پژوهش در سطح هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی و روش‌شناختی، با استفاده از مدل مفهومی معروف به پیاز پژوهش، درباره روش‌های مختلف گردآوری و تحلیل داده‌های رابطه‌ای مربوط به شبکه‌های اجتماعی آنلاین و آفلاین مطالبی ارائه کرده است. در ادامه با ارائه ماتریسی نوعی نحوه محاسبه سنجه‌های تحلیل شبکه‌های اجتماعی، بصری‌سازی و نحوه شناسایی رهبران افکار در اینستاگرام مطالبی ارائه شده است.

در فصل پایانی، علاوه بر بصری‌سازی داده‌های رابطه‌ای استخراج شده از داده‌های اولیه خراش داده‌شده در اینستاگرام، تخمین مدل و شناسایی چهره‌های مشهور کلیدی ورزشی، هنری و سیاسی از نظر قابلیت بالقوه رهبری افکار، با استفاده از اصول تحلیل اکتشافی داده‌ها، درباره رابطه میان تعداد دنبال‌شوندگان و دنبال‌کنندگان و تعداد پست‌هایی که هریک از کاربران به‌اشتراک گذاشته‌اند، به ارائه مطالب پرداخته است.

در این فصل علاوه‌بر شناسایی افرادی که ممکن است در نقش رهبری افکار قرار بگیرند، گروه‌های مشترکی از افراد که نقش تقریباً مشابهی به لحاظ رهبری افکار ایفا می‌کنند، شناسایی شده‌اند که یکی از یافته‌های جنبی این پژوهش است.